Микроорганизмдердің қоректену типтері. Энергетикалық және биосинтетикалық процестер. Ашу процесі

Бактериалды клеткаға қоректі заттар негізгі үш механизм жолдары арқылы енеді:

• Пассивті диффузия концентрация градиенті бойынша, яғни сыртта қоректі заттың концентрацисы жоғары, ал клетка ішінде оның концентрациясы төмен.Егер заттың концентрациясы мембрананың екі жағында тенелсе, пассивті диффузия тоқтайды.Осы жолмен (және одан қайтадан) су сіңеді, энергия қажет етпейді.
• Жеңілденген диффузия мембранадағы арнайы белоктар арқылы және субстраттың спецификасы арқылы өтеді. Осы белоктар – пермеазалар субстратты спецификасын атқарады. Пемеазалардың негізгі қасиеті – мембранадан өту. Жеңілденген диффузия концентрация градиенті бойынша өтеді, сондықтан энергия қажет етпейді. Пермеазалар қажет субстратпен байланысып, мембрана өткізгіштігін жоғарылатып, одан өтеді. Пассивті диффузиямен салыстырғанда жылдамдығы жоғары.
• Активті транспорт – активті транспорт механизмдер нәтижесінде ерітілген заттар клеткаға концентрация градиентіне қарсы болғанында енеді, сондықтан активті транспорт клеткадан энергия қажет етеді. Бактерияларда осы механизм басым кездеседі. Активті транспорт механизмі бактериялардың клетка ішіндегі қоректі заттың ерітінді концентрациясы сыртқы ортада осы заттың концентрациясынан көп есе жоғары.