70
12-практикалық сабақ
Тақырып: МӘТІНДІК ҚҰЖАТТАРДА ТІЗІМДЕР ҚҰРУ
Сабақтың мақсаты. MS Word-та тізімдер құрудың ақпараттық техноло-
гиясын игеру.
12.1 тапсырма. Тізімдер құру.
Қ ы с қ а ш а а н ы қ т а м а . Тізімдер құруда екі тәсілді пайдалануға болады:
мәтін теру үрдісінде параметрлерді орнату немесе мәтінді тергеннен кейін
тізім түрін қою.
Алғашқы тәсіл: мәтін теру үрдісінде тізім параметрін орнату.
Нөмірленген тізімі бар мәтін үлгісі
Ақпараттық үрдістің қарапайым операцияларына:
ақпаратты жинау, түрлендіру, компьютерге енгізу;
ақпаратжіберу;
сақтау және өңдеу;
пайдаланушыға ақпаратты ұсыну жатады.
1.
Microsoft Word мәтіндік редакторын іске қосыңыз.
2.
Мәтіннің алғашқы жолын теріп, [Enter] батырмасын басыңыз.
3.
Құралдар тақтасында Нөмірлеу батырмасын басыңыз, 1 саны пайда
болады (Маркер батырмасын басуда жолда алғашқы маркер пайда болады).
4.
Алғашқы пункт мәтінін теріңіз және , [Enter] батырмасын басыңыз.
Енгізу нүктесі келесі жолға ауысады және ол бірден реттік нөмір алады (2, 3
және т.б), немесе маркердің жаңа таңбашасы пайда болады.
5.
Кезекті жолдағы тізімді жою үшін тағы да Нөмірлеу батырмасын
басыңыз (немесе Маркер), сол арқылы тізімнің тиісті элементін жолдан алып
тастауға болады.
6.
Дайын нөмірленген тізімді маркерленген тізімге түрлендіріңіз. Ол
үшін тізімнің барлық пунктерін белгілеп (жол жиынтығы ретінде) Маркер
батырмасын басыңыз. Тізім түрінің өзгеруіне көңіл бөліңіз.
Екінші тәсіл: тізім параметрлерін мәтінді тергеннен кейін қою.
1.
Төменде берілген абзац бойынша мәтінді теріңіз.
3-
6 жолдарды (тізімнің болашақ элементтері) жеке абзацтар ретінде енгі-
зіңіз, ол үшін [Enter] батырмасын әр жолдың соңында басып отырыңыз.
71
Мәтін үлгісі
Ақпараттық үрдістің қарапайым операцияларына:
ақпаратты жинау, түрлендіру, компьютерге енгізу;
ақпаратты жіберу;
сақтау және өңдеу;
пайдаланушыға ақпаратты ұсыну жатады.
2.
Мәтіннің терілген фрагментін төрт рет көшіріңіз (Түзету/ Көшіру,
Түзету/Қою).
3.
Бірдеңгейлі нөмірленген тізімді қалыптастырыңыз. Ол үшін бірінші
фрагменттің тізімдік бөлігін белгілеп алыңыз (3-6 жолдар), одан кейін
Формат/Тізімдер пәрменінен Нөмірленген қосымша парағын таңдаңыз,
нөмірленудің қарапайым түрін таңдап, одан кейін ОК батырмасын басыңыз
(12.1 сурет).
4.
Екінші фрагменттің тізімдік бөлігін белгілеңіз (3-6 жолдар) және
бірдеңгейлі маркерленген тізімді қалыптастырыңыз. Ол үшін
Формат/Тізім пәрменінен Маркерленген қосымша парағын, және тізімнен
маркер түрін таңдаңыз.
5.
Үшінші фрагменттің тізімдік бөлігін белгілеңіз (3-6 жолдар) және
көпдеңгейлі маркерленген тізімді қалыптастырыңыз. Ол үшін Формат/Тізім
пәрменінен Көпдеңгейлі қосымша парағын, және нөмірленген тізімнен
көпдеңгейлі түрін таңдаңыз. Тізімнің бірінші деңгейінде нөмірлену
жүргізіледі. Екінші, үшінші деңгейлердің нөмірлерін көру үшін құралдар
тақтасындағы шегіністі үлкейту қажет: Шегіністі үлкейту батырмасы
арқылы•- .
12.1.сур. Бірдеңгейлі нөмірленген тізім тапсырмасы
72
12.2.сур. Көпдеңгейлі маркерленген тізім тапсырмасы
Қ ы с қ а ш а а н ы қ т а м а . Көпдеңгейлі тізіммен жұмыс істеуде
Көпдеңгейлі тізім түрін таңдап,
ары қарай құралдар тақтасын
пайдалану керек. Олар белгіленген тізім элементтеріне тиісті деңгей береді.
6.
Төртінші фрагменттің тізімдік бөлігін белгілеңіз (3-6 жолдар) және
көпдеңгейлі маркерленген тізімді қалыптастырыңыз. Ол үшін Формат/Тізім
пәрменін пайдаланыңыз және
12.3.сур. Көпдеңгейлі тізімдегі маркерлерді өзгерту
73
Көпдеңгейлі қосыма парағы мен көпдеңгейлі маркерленген тізімді
таңдаңыз (12.2 сурет).
Қ ы с қ а ш а а н ы қ т а м а . Деңгейлер бойынша маркерлер түрін өзгерту
үшін, маркерленген тізімді таңдағаннан кейін, Тізім терезесінен Өзгерту
батырмасын басыңыз (12.3 сурет). Ашылған Көпдеңгейлі тізімді өзгерту
терезесінде тізім деңгейін және осы деңгейге арналған маркер түрін
таңдаңыз (Нөмірлеу зонасында). Егер сізге Нөмірлеу зонасындағы маркер
түрі ұнамаса, онда осы зонадан Жаңа маркер пәрменін таңдаңыз, сол кезде
символдар кестесі ашылады. Маркердің жаңа түрін таңдап, ОК басыңыз.
Тізімнің бірінші деңгейі маркерлер арқылы нөмірленеді. Екінші, үшінші
деңгейлердің нөмірленуін көру үшін құралдар тақтасынан Шегіністі
үлкейту батырмасы арқылы ұлғайту қажет.
7.
Құжатты өзіңіздің папкаңызда «3-құжат» атауымен сақтаңыз
(Файл/Сақтау).
Қосымша тапсырмалар
12.2 тапсырма. MS Word тізімдерді келесі үлгілер бойынша теру (бір-
деңгейлі және көпдеңгейлі).
Ауыстыру (тасу) әдісі арқылы мәтінді көшіру
1.
Көшірілуі тиіс мәтінді және оның орналасу бағытын анықтыңыз.
2.
Мәтінді белгілеп, оны тінтуірдің көмегімен жаңа орынға ауысты-
рыңыз. Көшірілетін фрагмент орналасуы тиіс жерде тінтуірдің батырмасын
жіберіңіз.
3.
Ашылған мәзірден Көшіру пунктін таңдаңыз.
Ауыстыру (тасу) әдісі арқылы мәтінді көшіру
Көшірілуі тиіс мәтінді және оның орналасу бағытын анықтыңыз
Мәтінді белгілеп, оны тінтуірдің көмегімен жаңа орынға ауысты-
рыңыз. Көшірілетін фрагмент орналасуы тиіс жерде тінтуірдің батыр-
масын жіберіңіз.
Ашылған мәзірден Көшіру пунктін таңдаңыз.
Ауыстыру (тасу) әдісі арқылы мәтінді көшіру
Көшірілуі тиіс мәтінді және оның орналасу бағытын анықтыңыз
(Мәтінді белгілеп, оны тінтуірдің көмегімен жаңа орынға ауысты-
рыңыз. Көшірілетін фрагмент орналасуы тиіс жерде тінтуірдің батырмасын
жіберіңіз.
Достарыңызбен бөлісу: |
