349
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ ОҚЫТУ МЕН ТӘРБИЕЛЕУДЕ
М.МОНТЕССОРИ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ПАЙДАЛАНУ
Садырова Айгүл Күмісбекқызы
«Астана» балабақшасының әдіскері
Жамбыл облысы, Байзақ ауданы
Ұрпақтың азаматтық тұлғасы мен отаншылдық асқақ сезімдерін
қалыптастырудың қайнар көзі мектепке дейінгі кезеңнен бастау алатыны
ақиқат.
«Жас бала – жас шыбық, жас күйінде қай түрде иіп тастасаң, өскенде сол
иілген күйінде қатып қалмақ. Теріс иіліп қалған шыбықты артынан түзейміз
десең, сындырып аласың», – деп Мағжан Жұмабаев айтқандай, заманға лайық
тәрбие мен оқыту ісін кешенді ұйымдастыру жаңа технологияларды, тың
идеялар мен шығармашылықты қажет етеді. Бала бойындағы жақсы қасиеттер
мен мүмкіндіктерді ашып, олардың өнегелі, тәрбиелі болып өсуіне мектепке
дейінгі тәрбиенің тигізер әсерінің маңызы зор.
Мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту мен тәрбиелеуде М.Монтессори
технологиясын пайдалану, инновациялық әдістерді қолдану заман талабы.
М.Монтессори технологиясының негізгі бағыты – баланың іс-әрекетіне
еркіндік беру, таңдауына, қызығушылығына және пікіріне құрметпен қарау,
баланың өздігінен дамуын бақылау.
М.Монтессори технологиясының ұраны: «
Менің өзім жасауыма
көмектес!».
Демек, М.Монтессори технологиясын балабақшада пайдаланудың
тиімділігі – өзінің даму ортасында еркін, өзіндік пікірін айта алатын тұлғаны
қалыптастыру.
М.Монтессори
әдісінің
мақсаты:
балалардың
қоршаған
әлемге
қызығушылығын туғызу және оны зерттеуге ұмтылдыру, ұсақ қол моторикасын
дамыту. Бүгінгі таңда М.Монтессори жүйесін 146 мемлекет қолданады. Бұл
жүйе бойынша 1 жастан 6 жасқа дейінгі балалар зейінін, шығармашылық және
логикалық ойлау қабілетін, есте сақтауды, сөйлеуді, елестетуді, қимылды
дамытады. Оның негізгі қағидасы – «оқы, оқы» деп күштемей, ойын арқылы
оқыту және тәрбиелеу, баламен дербес тіл табысуға негізделген жаттығуларды
таңдап алу. Мұнда бала дидактикалық материалдар мен тапсырма уақытының
ұзақтығын өзі таңдайтын болғандықтан, оқыту үрдісінде М.Монтессори
жүйесін қолданудың өзіндік ерекшеліктер бар. Сондай-ақ, олар өз қателіктерін
өздері көріп, соны өздері түзеп отырады.
М.Монтессори әдістемесінің маңызды ерекшелігі – баланың жеке қабілетін
көрсете алатын және көрсеткісі келетін арнайы ортаны құру. Бұл Монтессори
ортасы деп аталады. Бұл ортада психологиялық жайлылық, таңдау еріктілігі
және педагогтің сабырлы адамгершілігі салтанат құрады.
М.Монтессоридің әдістемесі мен құралдарының маңыздылығы –
балалардың жас ерекшеліктері мен қабылдау мүмкіндіктеріне қарай
пайдалануға болатындығында.
350
Бала – болашағымыз десек, сол балаға жүйелі білім беріп, ынта-ықыласын
дұрыс бағыттауды, қабілет-қасиеттерін дамытуды балабақшадан бастауымыз
керек. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті
стандарты мектепке дейінгі ұйымдарда педагогикалық үрдісті ұйымдастыруда
жаңашыл әдіс-тәсілдерді пайдалануға мүмкіндік береді. Балабақшада жаңа
педагогикалық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты: оқыту мен
тәрбиелеуде инновациялық технологиялардың элементтерін пайдалана
отырып, жан-жақты, білімді, құзыретті тұлға тәрбиелеу.
Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының бұйрығымен 2013-2014
оқу жылынан бастап Байзақ ауданының «Астана» балабақшасы
эксперименттік алаң ретінде таңдалып алынды.
Эксперименттік алаң жұмысын жүргізудің негізгі мақсаты: балабақша
жағдайында инновациялық бағыттағы жұмыстарды ұйымдастыру, жаңа
бағдарламалар әзірлеу, оқу-әдістемелік кешендер жасау, озық іс-тәжірибелерді
насихаттау.
Аталған инновациялық эксперименттік жұмыс, бүгінгі таңда көкейкесті,
өзекті тақырыпты ғылыми тұрғыда негіздеу, жобаны жасау, тәжірибені
апробациядан өткізіп, тиімді нәтижесін шығаруға бағытталған. Ғылыми-
педагогикалық эксперименттік жұмысты жүргізуші арнайы шығармашылық
топ құрамы 7 штаттық бірліктен тұрады: инновация әдіскері, педагог-
психолог,5 қосымша білім беру педагогі (ғылыми кеңесші, ұйымдастырушы
педагогтар).
Эксперименттік жұмыс негізгі төрт кезеңде қамтыды:
Достарыңызбен бөлісу: 
