Тақырып: Зерттеу жұмыстарындағы қателіктерді есептеу. Негізгі қорытындыларды тұжырымдау.
Мақсаты: Зерттеу жұмыстарындағы қателіктерді есептеу тәсілдерін көрсету.
Негізгі сұрақтар: Зерттеу жұмыстарындағы қателіктерді есептеу тәсілдері. Негізгі қорытындыларды тұжырымдау.
Есептегіш эксперимент деп методология және технология зерттеулері, қолданбалы математика және ЭВМ қолдануына негізделген, математикалық үлгілеуді пайдаланғанда техникалық база ретінде. Есептегіш эксперимент зерделеу нысанасының математикалық үлгілеуін жасауға негізделген, олар кейбір ерекше математикалық құрылым көмегімен қалыптасқан, әртүрлі экспериментің жағдайда нысана қасиеттерін көрсетуге қабылетті. Есептегіш экспериментің технологиялық циклі келесі кезеңдерге бөлінген:
1) Зерттейтін нысанаға үлгі құрылады, әдетте алдымен физикалық: әділ қайда алынған нәтижелері бір уақытта үлгінің қолдану шарттары және жіберілімдер шекаралар, қалыптасады.
2) Қалыптасқан математикалық үлгілеудің есептеу әдісі жасалады, әдетте алгебралық формулалар жиынтығы түрінде, оларді есептегіш алгоритм дейді.
3) ЭВМ есептер шығару бағдарламасы және алгоритм жасалады.
4) ЭВМ есептеу жүргізіледі.
5) Есептеу нәтижесін өңдеу, талдау және қорытындылау.
Экспериментті зерттеулердің нәтижелерін өңдеу
Кездейсоқ қателер теориясының негізі және өлшеудегі кездейсоқ қателерді бағалау әдістері
Кездейсоқ қателерді талдау кездейсоқ қателер теориясына негізделеді. Кездейсоқ қателер теориясының негізінде мына ұсыныстар жатыр өлшеу саны көп болса кездейсоқ қателер біркелкі шамада, әр түрлі белгілі біркелкі жиі кездеседі; үлкен қателер кішілерден сирек кездеседі; өлшеудің шексіз көп санында өлшенетін шаманың нақты мәні өлшеудің барлық нәтижесінің орта арифметикалық мәніне тән, ал өлшеудің басқадай нәтижесін кездейсоқ сияқты заңмен қарастырылады.
Өлшеу жиынтығын бас және таңдамалы деп бөледі. Бас жиынтық деп xi, өлшеудің барлық мүмкін мәнін немесе өлшеудің мүмкін мәндерін Δxi.
Таңдамалы жиынтыққа өлшеу саны n шектелген және әрбір жағдайда анықталады. Әдетте саналады, егер n>30 болса берілген өлшеу жиынтығының орта мәні нақты мәніне жақындай түседі.
Кездейсоқ қателер теориясы берілген мөлшердегі өлшеудің өлшеу нақтылығы және сенімділігі бағаланады немесе өлшеудің аз мөлшерің анықтау, өлшеудің нақтылығы мен сенімділігіне талап ететін кепілдік беру.
Сенімді ықтималдық көмегімен интервалды бағалауды нақтылау. Реттеудің қалыпты заңы мен көлемін қарастыруда бағалау ерекшелігі өлшемдерде D дисперсиясы және вариация кв коэффициенты болып табылады:
; .
Достарыңызбен бөлісу: |