Мектебінде

96
Жақсы кітап – жан азығы.
Талант қартаймайды, білім ортаймайды.
Оқу – өмірдің сәні, тіршіліктің шамы.
в) 3-слайд. Модуль бойынша тест.
Сергіту  сәті:  «Мектебім»  өлеңін  айтып,  жаттығулар 
жасау.
4-слайд.  Дауысты  дыбыстарға  математикалық             
тәсілмен дыбыстық мінездеме беру кестесін қайталаймыз.
3.  Кітап  сөзіне  математикалық  тәсілмен  дыбыс-
тық мінездеме беру.
1-топ – дауысты дыбыстарды талдайды.
2-топ – дауыссыз дыбыстарды талдайды.
3-топ – сұрақтарға жауап береді:
-  Тілдің  қатысына  қарай  дауысты  дыбыс  неше  топқа 
бөлінеді?
- Жартылай ашық дауысты дыбыстарды ата.
- Еріндік дауысты дыбыстарды ата.
-  Дауыссыз  дыбыстар  үн  мен  салдырдың  қатысына 
қарай неше топқа бөлінеді?
- Шұғыл дауыссыз дыбыстарды ата.
- Неше мұрын жолды дауыссыз дыбыс бар?
4. Сабақты бекіту, бағалау. 
Жұмбақтар.
Жазу жазып жалықпаған,
Жаза-жаза арықтаған. (...)
Тұрады ылғи сөреде
Іші толы – өнеге. (...)
Қабат-қабат ақ тақыр
Қатар-қатар жол жатыр. (...)
5.  Үйге:  өшіргіш  сөзіне  математикалық  тәсілмен 
дыбыстық талдау жаса.

97
Гүлсім БАЙДӘУЛЕТОВА,
Талдықорған қаласындағы
№17 орта мектептің
қазақ тілі мен әдебиеті
пәнінің мұғалімі.
ГРАММАТИКА ЖӘНЕ ЕЛ 
ҚОРҒАҒАН БАТЫРЛАР
Сабақтың  мақсаты:  1)    қазақ  тарихында  елеулі 
орын    алған              батырлардың    ерліктері  туралы  бар 
мағлұматты пысықтау, жинақтау; 2) ойлау   қабілеттерін    
сыни    тұрғысынан    оқу   мен    жазу    арқылы   дамыту, 
грамматикалық  ерекшеліктерін  қалыптастыру,  сауатты 
жазуға  дағдыландыру;  3)    оқушылардың  бойында 
отаншылдық, елжандылық қасиеттерін қалыптастыру.
Түрі:  білім  жинақтау,  пысықтау  сабағы.  Әдісі:  СТО 
стратегиясы,  интерактивті  әдіс,  деңгейлік  тапсырмалар 
әдісі.
Сабақтың құрылымы:
I. Ой қозғау.
II. Мағынаны тану.
III. Қолдану.
IV. Жинақтау.
V. Топтастыру стратегиясы.
VI. Қорытындылау тест жұмысы.
Сабақтың барысы:
I. Сабақтың мақсатымен таныстыру.
I. Ойқозғау. Сұраққа жауап беру:
1) Сөйлем дегеніміз не?
2) Сөйлемнің қандай түрлері бар?
3) Сөйлем құрылымына қарай қалай бөлінеді?

98
4) Құрмалас сөйлем дегеніміз не? Неше түрі бар?
5) Салалас құрмалас сөйлемнің неше түрі бар?
II. Мағынаны тану.
1)  Батыр  деген  сөзді  қалай  түсінесіңдер?  Мағынасы 
жақын сөзді сәйкестендіріңдер?
батыр                                       ірі, зор
атамекен                                  әйгілі атақты
қолбасшы                                туған жер
белгілі                                     ержүрек, өжет
сақтап қалу                             әскер басы
ойда есте болу                        аман калу
үлкен                                       әскери ұран
жауынгерлік ұран                  көкейінде жату
III.  Қолдану.  Өткен  сабағымызды  байланыстыра 
отырып сұрақтарға жауап берейік: 1)  Батырлық дегеніміз 
не?  2)    Жоңғарларға  қарсы  күресте  атағы  шыққан  қай 
батырларды білесіңдер? 3)  Қазақ тарихында елеулі орын 
алған  батырлар  кімдер?  4)    Батыр  атағына  ие  болған 
шығыстың тұңғыш қыздары кімдер? 5)  Екі мәрте батыр 
атағына ие болған кім? 6)  Батырлық туралы қандай мақал-
мәтелдер білесіңдер?
IV. Жинақтау. Деңгейлік тапсырмалар орындау.
1-деңгей – қарапайым деңгей.
1)  Берілген  сөздерді  септік  жалғауларына  қарай 
орналастырыңдар?
Атау септік 
Аңызға 
Ілік септік 
Отан 
Барыс септік 
Батырды 
Табыс септік 
Күресте 
Жатыс септік 
Найзасына 
Шығыс септік 
Халықтың 
Көмектес септік  Ерлікпен 
2) Мен қорғадым сөз тіркесін жіктеңдер.

99
2-деңгей  – орташа деңгей. 1) Көп нүктенің орынына 
тиісті қосымшаларды қойып жазыңдар.
Т.Бигелдинов  жасынан  ұшқыш  болуды  армандаған. 
Ерлігімен  елге  танылған.  Б.Момышұлы  соғыстан 
кейін  Кеңес  Одағының  Батыры  атағын  алды.  Ең  зор 
ізгі  ерліктерді  Отанға  деген  сүйіспеншілік  туғызған. 
Қазақстандық жауынгерлер соғысқа қатысып, теңдесі жоқ 
ерліктер жасады.
3-деңгей  –  жоғарғы    деңгей.    Берілген  жай    сөйлем-
дерден    салалас  құрмалас  сөйлемдер  құрыңдар. 
Салаластың қай түрі екенін анықтаңдар.
1)    Білім  –  адам  үшін  ең  бағалы  іс.  Сол  білімді            
тарататын құралдардың бірі – көркем әдебиет.
2)  Ән басылды. Домбыра сазы тоқтаған жоқ.
3)    Ол  аудан  орталығына  жетуге  асықты.  Әскерден 
оның інісі келуі керек еді.
4)    Медеу  мұз  айдынында  мен  коньки  тебемін,  сен 
шанамен сырғанайсың.
5)  Көктемнің алғашқы гүлдері гүлдеді. Даланың беті 
көктей бастады.
IV.  «Топтастыру»          стратегиясы.    Бүгінгі  
сабағымызды  қорыта келіп тірек-сызбаны толтырайық.
“Отаншылдық – ұлы қасиет”   батыл, қайсар, өжет
дегенді қалай түсінесіңдер?     ұлтжанды, намысқой,
                                                    бауырмал, қадірлі, 
                                                     ардақты, ұстамды.
V. Қорытындылау.
1)  Тест  тапсырмаларын  орындау;  2)    Біздің  тілегіміз  
–  тыныштық,  бейбітшілік.  Еліміздің,  жеріміздің  тұтас-
тығын  аман  сақтау,  көп  ұлтты  мемлекетте      тату  тәтті            
өмір сүру, әр азаматтың борышы деп білеміз.
3) Үйге тапсырма: реферат жазып келу.