«Журналистика жанрларының пішіндері мен функциясы»

1. 
   Жанр дегеніміз не?
   

2. 
   Ақпарат қандай сұрақтарға жауап беруге тиіс?
   

3. 
   Біртектес заметкаға қойылатын басты талап не?
   

4. 
   Сатира мен юмордың негізі?
   

5. 
   Достық шарж карикатурадан қалай ажыратылады?
   

6. 
   Заметкаға қойылатын басты шарт?
   

7. 
   Репортажда сұхбат элементтері бола ма?
   

8. 
   Ақиқат дерек алуға қолайлы жанрлар.
   

9. 
   Публицистика жанрларын алғаш пайымдаған ғалым?
   

10. 
    «Очерк зерттеу мен әңгіменің арасындағы шығарма» деген бағаның авторы кім?
    

11. 
    Публицистің негізгі шығармашылық құралы.
    

12. 
    Публицистика жанрлары журналистикадан бөлек пе?
    

13. 
    Қаламгер С.Дөнентаетың көбірек қалам тартқан жанры.
    

14. 
    Мазмұны жөнінен тұңғыш сұхбат-романның авторы.
    

15. 
    Монологтық сұхбат бола ма?
    

16. 
    Тікелей репортаждағы диалог қандай роль атқарады?
    

17. 
    Баспасөздегі және телеарнадағы тікелей репортаждың оперативтілік айырмасы.
    

18. 
    Редакциялық мақала дегеніміз:
    

19. 
    Аннотациялық рецензия бола ма?
    

20. 
    Ең қысқа жанр...
    

21. Публицистика теориясы сөз етілетін алғашы кітап?

A) «Әдебиет танытқыш» А.Байтұрсынов B) «Газет жанрлары» Т.Амандосов C) «Сатира негіздері» Т.Қожакеев D) «Уақыт және әдебиет» М.Әуезов E) «Дүниетану даналығы» З.Серікқалиев

22.Ақпараттық заметкадағы автордың баға беру позицисяы?

A) Бұрынғы оқиғалармен салыстырып баға береді B) Оқиғаға

қатысушылармен жүздесу арқылы баға береді C) Автор оқиға туралы өз

болжамын жасайды D) Уақыт жеделігінен баға берілмейді, оқиға хабарланады E) Авторлық баға заметка соңында беріледі.

23. 
    Сұхбат объектісі тұтас ұжым бола ала ма?
    

23. 
    Талдамалы жанрларға қандай шығармалар жатады?
    

23. 
    Мемлекеттік қызметке тағайындау туралы ақпарат қандай жанрға жатады?
    

кірмейді D) Жаңалықтарға E) Интервью.

23. 
    Сюжетсіз очерк бола ма?
    

23. 
    Ақпараттағы жанрдағы проблемалық мақала қалай ажыратылады? A) Көтерген проблеманың ауқымдылығымен B) Тұрақты айдара болған жағдайда C) Проблемалық мақала ақпараттың жанрға кірмейді D) Бүгінгі күннің өзекті мәселесі көтерілуімен E) Ресми хабарға арналса.
    
24. 
    Репортаждың түрлері.
    

23. 
    Сұхбат сауалдарын редакцияда кім даярлайды?
    

23. 
    Қылмыстық істер хроникасынан репортаждық элементтерін қалай табуға болады?
    

істелген жерден жан-жақты хабарланса C) Қылмыстық істің маңыздылығына

23. 
    қарай D) Тек пара алу қылмысында ғана көрінеді E) Қылмыстық іс жедел ашылған жағ«Гадзетта» атауы XVI ғасырда қай қалада пайда болды?
    

дайда.

23. 
    Публицистика жанрларында типтендіру қайда кездеседі?
    

23. 
    Публицистика жанрлары қандай заңдылық арқылы анықталады?
    

23. 
    «Жанр» сөзі әдебиетте қандай ұғымды білдіреді?
    

23. 
    Баспасөздің функциясы мен публицистиканың функциясы бірдей ме?
    

23. 
    Бұрынғы қазақ басылымдарындағы фельетон сөзінің баламасы.
    

23. 
    Фельетон сөзі француз тілінен аударғанда қандай мағына білдіреді.
    

23. 
    Репортажға қажетті – уақыт, орын, оқиға және:
    

23. 
    Дайджест – қандай ұғым береді.
    

23. 
    Соңғы жылдары республикалық басылымдағы эпстолярлық публицистика үлгісі.
    

23. 
    Жанрды қалай ажыратамыз?
    

23. 
    Ел президентінің жолдауы қандай жанрға жатады?
    

жанрға D) Ресми хабар ретінде E) Құрылтайшымен арадағы шарт бойынша.

23. 
    Публицистиканың функциялары.
    

23. 
    Жағымды оқиғаға жазылған фельетонды қалай атаймыз?
    

23. 
    Сатиралық жанрлардағы аллегория дегеніміз не?
    

23. 
    Пародия сұхбат жанрында қалай пайдаланылады?
    

23. 
    Авторлық көзқарас пен авторлық баға қай жанрда көбірек аңғарылады.
    

23. 
    Ш.Уәлихановтың «Сот реформасы туралы» шығармасын қандай жанрға жатқызамыз?
    

23. 
    Фельетонға трагедиялық мотив сюжет бола ала ма?
    

23. 
    Фельетон корреспонденцияның негізгі белгілері.
    

23. 
    Ғылыми және көркем шығармалар жайында ой толғап, таразылап, саралап беретін жарияланым: A) Шолу B) Ашық хат C) Корреспонденция D) Заметка E) Рецензия.
    
24. 
    Газет шолуы бір фактіге жасала ма?
    

23. 
    Басылымдардағы «Библиография», «Оқыдық, пікір айтамыз», “Жаңа кітап” айдарларымен басылған шығармалар қандай жанрдың, қандай түріне жатады?
    

23. 
    Кейбір зерттеушілер қолданатын «көсем сөз» атауы нені білдіреді? A) басмақаланы B) редактор бағанасын C) авторлық публицистиканы D) проблемалық мақаланы E) Оппозициялық қарсы мақаланы.
    
24. 
    Басылымдарда әртүрлі жиналыстардан, кеңестерден, кездесулерден жазылған жарияланымдары... деп татймыз! A) Заметка B) Репортаж C) Сұхбат D) Шолу E) Есеп.
    
25. 
    Ортақ бас тақырыппен топтастырылып берілетін хабарлар: A) дербес заметка B) тәулік тынысы C) бір тектес заметка D) дүбірге тола дүние E) әлем тынысы.
    
26. 
    Басылымдар тілінің негізгі ерекшелігі?
    

23. 
    Портреттік очерктегі негізгі шарт.
    

23. 
    Пресс-конференцияны жанрлар құрамына жатқызуға бола ма?
    

23. 
    Ресейдің қай басылымында алғаш «публицистика» бөлімі ашылды?
    

61. 
    Жанр болашағына көзқарасыңыз?
    

61. 
    БАҚ-ның ресми, бейресми, жартылай ресми болуы публицистика жанрларының эволюцисына әсер ете ме?
    

61. 
    Көркем публицистикалық жанрлардағы гипербола? A) Келемеж ету B) Өсіріп айту C) Шартты елестету D) Автордың ойымен баға беру E) Мансұқ ету.
    
62. 
    Ақпарат қандай сұрақтарға жауап беруі тиіс.
    

61. 
    Талдамалы жанрларға қандай шығармалар жатады.
    

61. 
    «Сатира негіздері» кітабының авторы?
    

61. 
    Публицистиканың функциялары?
    

C) Иландыру, сендіру және көз жеткізу D) Үлгі ету, әшкерелеу, проблема

көтеру E) Сынау, сабақ алу, қорытынды шығару.

61. 
    Ақпараттың сапалық өлшемдері?
    

61. 
    Тақырып пен жанрдың ара-қатынасы?
    

61. 
    Редакциядағы жанрды айқындаушы тұлға.
    

61. 
    «Публицистика – дәуір үні» атты кітаптың авторы,
    

61. 
    Газеттегі айдарлар не үшін қойылады.
    

оқырман назарына іліктіру үшін C) Өзге материалдардан оқшаландыру үшін D) Сол материалдардың сапалығын арттыру үшін E) Басылым тәжірибесіндегі дәстүр болғаны үшін

61. 
    Эксклюзивті сұхбат:
    

61. 
    Басылымдар тәжірибесінде жанрға қатысты бүгінгі таңда байқалатын ахуал.
    

61. 
    Жанрларды айдарлармен ауыстыруға бола ма?
    

E) Айдар-әлеуметтік, жанр-теориялық категория.

61. 
    «Жас тілшілер серігі» атты кітаптың авторы.
    

61. 
    Қазіргі уақытта жарнамалық сипаты басым сияқты көрінетін жарияланымдар.
    

61. 
    Авторлық құқық қандай заңды нормативпен қорғалады?
    

61. 
    Ш.Уәлиханов публицистикасының басым құндылығы.
    

61. 
    «Дөңгелек стол» қай жанрдың ұйымдастыру шарасының көрінісі.
    

61. 
    Публицистиканың функциясы дегеніміз:
    

61. 
    Публицистиканың синкретизмі /құймалығы/ неден көрінеді?
    

61. 
    Шағын ақпараттық заметка бүкіл ел көлеміндегі үлкен мәселелерге бастама бола ала ма?
    

61. 
    Заметканың жанрлық ерекшелігінің бірі: A) Оқиғаға шолу жасалынады B) Оқиға талданады C) Оқиға талданбайды, баға берілмейді, хабарланады D) Оқиға салдарымен себептеріне авторлық түсінік беріледі E) Уақыт мінбері деңгейінен түсінік айтылады.
    
62. 
    Есеп жанрының баспасөзде қолданылатын түрлері.
    

E) Публицистік, сюжеттік, портреттік және жалпылама.

61. 
    Репортаж дегеніміз:
    

D) Оқиғаны хабарлау E) Оқиға болған жерде туады, сондықтан оқиғаның өзі.

61. 
    Ақиқат көзіне ең жақын жанрлар.
    

61. 
    Факті дегеніміз не?
    

61. 
    Заметка мен очерктің ұқсастығы неде?
    

61. 
    Пародия – гректің қандай сөзінен шыққан?
    

61. 
    Ирония мен сарказмның ерекшелігі.
    

жағдайда айтылмайды D) Бірін бірі қайталайды E) Ирония астарлы, сарказм кекесін.

61. 
    2001 жылы «ЕҚ» жарияланған «Тәуелсіздік толғауы» атты шығарманың авторы?
    

61. 
    Корреспонденцияда сұхбат элементтері қатыса ма?
    

61. 
    Публицистикалық шығарма неден бастау алады?
    

61. 
    Үнтаспаға жазылған пікірді жариялау үшін сол автордың келісімі керек пе? A) Қажет B) Қажет емес C) Редактор келіссе болады D) Құрылтайшы келісімі қажет E) Жағымды жағдайда қажет емес.
    
62. 
    Журналистиканың функциясы мен публицистика функциясы арасында айырма бар ма?
    

61. 
    Журналистиканың жарнамалық, ой дамытушылық /дидактикалық/ функцияларын публицистика жанрлары атқара ала ма?
    

61. 
    Сатиралық суретті не деп атаймыз?
    

61. 
    Қазақ публицистикасы қалыптасуындағы ХХ ғасырдағы пафостық кезең?
    

100. Шолу жанрдың қандай түріне жатады?

A) Ақпараттық B) Проблемалық C) Редакциялық D) Талдамалы E) Көркем.

101. Журналистің қалыптасқан тіл мәдениеттін не деп атаймыз?

A) Тіл мәдениеті B) Журналист этикасы C) Шеберлігі D) Стилі E) Таланты.

102. Кезінде «номердің жалауы» атанған қандай шығарма?

A) Сын мақалалар B)Коммунистік насихат мақалалары C)Социалистік жарыс жеңімпаздарына арналған шығармалар D) Бас мақала E) Ел басшыларының шығармалары.

103. Бір тақырыптағы біртектес фактілерге талдау жасалған шығарма:

A) заметка B) очерк C) репортажт D) интервью E) корреспонденция.

104. “БАҚ туралы” Заңның публицистика жанрларына қандай қатысы бар.

A) Жанрлар көлемі жарияланымның 50 пайызыннан кем болмауы керек. B) Жанрлар әртектілігі сақталуы тиіс C) Жанрлар цензурасы жойылған D) Жанрға қатысты ешқандай шектеу жоқ E) Жанрды журналист айқындауы тиіс.

105. Публицистика жанрларының ең беделдісі қайсы? A) Фельетон B) Очерк C) Репортаж D) Интервью E) БАҚ үшін барлық жанрлар өзінше құнды, өзіндік орны бар.

106. Публицистикалық жанрлардағы мазмұн дегеніміз:

A) Тіл шеберлігі B) Тақырып тапқырлығы C) Проблема көтеру жеделдігі D) Айтылатын ой E) Оқиғаны хабарлау жеделдігі.

107. Газет айдарлары қандай жанрларға жатады:

A) Талдамалы B) Ақпараттық C) Айдарлар функциясы жанрлардан бөлек D) Көркем публицистикалық E) Айдар жанрдың өзінен алынады.

108. Сканвордттар публицистиканың қандай функциясына сәйкес жарияланады.

A) Жаңадан жанр қалыптастыруы үшін B) Публицистиканың емес, журналистиканың танымдылығы үшін C) Оқырмандар сұранысына орай D) Редакция тенілгімен E) Оқырмандарды публицистикаға тарту үшін.

109. Публицистиканың ауқымы БАҚ-мен шектеле ме?

A) Иә, шектеледі B) Өйткені жанрлар тек журналистикада өмір сүреді C) Жоқ шектелмейді D) Публицистика өмір шежіресі, демек оның өрісі БАҚ. E) Уақыт көрсетеді.

110. Болашақта жаңа жанрлар қалыптасуы мүмкін бе?

A) Жоқ B) Публицистика теориясы әлі қалыптасқан жоқ C) Болашақта жанрлар жоғалатын шығар D) Қалыптасуы әбден мүмкін E) Ғалымдар әртүрлі пікір айтады.

111. Бұрынғы «журналистика жанрлары» неге “публицистика жанрларына” айналды.

A) Журналистика термині ескерді B) Арналар көбейді C) Қоғамдық қатынас, идеология өзгерді D) Еркін шығармашылық ой публицистикада ғана көрініс табады E) Журналистиканы ғаламдандыру мақсатымен.

112. Публицистиканың образдан бұрын ой тұратын жанры.

A) Ақпараттық B) Талдамалы C) Көркем публицистикалық D) Сын E) Репортаж.

113. Публицистикалық тексте автор фамилиясы екінші қатарға ысырылады дейміз, неге?

A) Өйткені, оқырман алдымен берілетін ақпарат маңызына назар аударады? B) Оны редакция журналистері ұйымдастырады C) Ұйымдастырғаны байқалып тұрады D) Мақала көп болған соң автор есте тұрмайды E) Оқырман үйренбегендіктен.

114. Авторлық публицистиканың публицистикалық текстен айырмасы?

A) Автор жазбауға құқылы B) Автор құқығы Заңмен қорғалады C)Ол редакция заказымен жазылады D) Қысқартуға жол берілмейді E) Әрдайым фотосуретімен беріледі.

115. Публицистикадағы фактінің басты қасиеті.

A) Автор ойына қызмет етеді B) Автордың қалам қуатын аңғартады C) Факті көп болса, материал құнды болады D) Адамдарға арналады, сөздердің

сөйлемдік жүйесі күйінде қалады E) Жанрын айқындайды.

116. Фактіні сезіну дегеніміз:

A) Оқиғаны көзбен көру, талдау және хабарлау B) Оны қабылдаудың, түйсінудің, әсерленудің жиынтығы C) Журналистік қызмет талабы D) Табиғи түйсік пен таланттың үйлесім табуы E) Оқиғаны іздеп таба білу.

117. Фактіні хабарлаудың БАҚ-ың нақты функцияларынан туындайтын басты екі өлшемі /критериі/.

A) Отаншылдық мәртебені төмендетпеу және шыншылдық B) Оперативтілік пен шешендік C) Байыптылық пен салыстырмалық D) Демократиялық принцип пен жариялылық E) Әлемдік өркениет талаптары мен гумманизм.

118. Фактілерді хабарлаудағы демократиялық дербестіктен туындайтын негізгі өлшемдер /критериі/. A) Жеделдік, нақтылық, туралық B) Проблемалық, масштабтық, тәуелсіздік

C) Сыни көзқарас, пікір қайшылығы плюрнализм D) Сонылық, өмірмен өзектілігі, типтілігі E) Салқынқандылық, сабырлық, талдамалық.

119. Оқиғаның құрамдас бөлігі мен бөлшектері туралы тікелей сезімнің түсінікке арналған тілдік жүйеден тұратын сәулесін, көрінісін не деп атаймыз?

A) Публицистика B) Журналистика C) Жанр D) Ақпарат E) Шығарма.

120. Журналистер күнделікті тәжірибесінде қолданатын ақпараттық танымның екі түрі.

A) Жеке фактілер мен оқиғаларды салыстыру B) Тікелей және қосымша түйсіну /фото, видео арқылы/ C) Ой зерделеу және ой түйу D) Көзбен көру, есту, әңгімелесу E) Ақпараттық және әлеуметтік танымды салыстыру.

121. Факт дегеніміз не?

A) Анықтама B) Дәлелдеу C) Сипаттама D) Сұрыптау E) Мәлімет немесе дерек.

122. Кәсіби шығармашылықтың екі қайрар көзі.

A) жұмыс және тәжірибе B) талант және бақ C) талап және еңбек D) арнаулы білім және табиғи бейім E) бәсекелестік және өзімшілдік.

123. Шешендік өнер публицистика жанрларына жата ма?

A) Әдеби жанр B) Ескірген жанр C) Публицистикалық жанрлардың бастау көздерінің бірі D) Тарихи жанр E) Жанрға жатпайды.

124. Қайта өрлеу дәуіріндегі журналистиканың негізгі сипаты.

A) Ғылымға бейімділік B) Білімді адам мен өндіруші адам арасындағы басымдылық жарысы C) Ғаламдану мен прогреске ұмтылыс D) Ғылымды әдебиеттендіру E) Әдебиет пен ғылымда сұлулыққа ұмтылыс.

125. “Айтпай тұра алмаймын” қанатты сөзінің авторы? (ХУІ ғасыр)

A) Франческо Петрарки B) Пьетро Артико C) Шарль де Голь D) Роберт Оуэн E) Джон Мильтон.

126. Еуропа журналистикасындағы “Білім ғасыры”.

A) ХІХ – ХХ ғасыр B) ХУІІ – ХУІІІ ғасыр C) ХХ – ХХІ ғасыр D) ХХ – ХХІ ғасыр E) ХІУ – ХУ ғасыр.

127. Жан Поль Марат (1743-1793) жылдары шығарған газет.

A) “Друг народы” (“Ами дю пепль”) B) “Бонтум” (“Таблер”) C) “Новости” (“Таймс”) D) “Скотамен” E) “Уорд”.

128. Әмбебап журналистикадан талдамалы журналистиканың айырмасы?

A) Екеуі бір сала B) Талдамалы журналистика оқиғаның себептеріне талдау жасауға арналады C) Әмбебап журналистика жоғары тұрады D) Әмбебап журналистика жанрлар негізі E) Талдамалы журналистика ХХ ғасыр перзенті.

129. Журналистиканы жеке есепке немесе көбейтулер мен бөлулерге емес “тарихқа да, теорияға да тиімді етіп пайдалану қажет” деген теорияны ұсынушылар (Ресей).

A) Петр мен Пушкин B) Ленин мен Сталин C) Чернышевский мен Добролюбов D) Белинский мен Гоголь E) Крылов пен Державин.

130. Журналистикадағы интелектуальдылықтың негізгі шарттары.

A) Талант, талап, еңбек B) Мақсат нәтиже және бәсеке C) Еске сақтау, ойлау және қорыта білу D) Идеология ұстану, шындыққа ұмтылу E) Аудитория психологиясын зерттеу және өзін-өзі таныту.

131. Ежелгі дәуірдегі оқиға салдарын елестету мүмкіндігі болған әдеби жанр түрі?

A) Фантастика B) Миф C) Сатира D) Өлең E) Қолөнер.

132. Репертердің айырықша қасиеттері:

A) оқиғаға ілесіп отыруы B) оқиғаны фотографиялық қабылдай білу қабілеті C)тапсырманы жедел орындауы D) Кәсіби тәжірибенің молдығы E)Редакция атынан сөйлеуі.

133. Аналитик журналистің негізгі қасиеттері.

A) Авторлық бағдарлама жүргізуі B) Аудиторияға кеңінен таныс болуы және тіл ұсталығы C) Әр түрлі оқиғалар арасындағы көзге көрінбес байланыстарды дәл тауып баға беруі және болашаққа бағдар жасауы D) Үкімет назарына ұсыныс жасай білуі E) Елдің стратегиялық мүддесін қорғауы.

134. “Блип-культура” – дегеніміз не?

A) Шындықтың адам санасындағы бір сәттік әсері B) Оқиғадан автордың әсерленуі C) Шындық пен ақиқаттың түйіскен тұсы D) Автордың идеямен күресі E) Журналистің мақала жауапкершілігін сезінуі.

135. “Брифинг” – дегеніміз не?

A) Ақпарат алуға мүмкіндік B) Болған оқиға туралы БАҚ өкілдерін хабарлауға арналған қысқаша кеңес C) Баспасөз хатшысы өткізетін жиын D) Паблик рилейшнз қызметі E) Жұма сайын өткізілетін өндірістік кеңес.

136. “Пресс-релиз” дегеніміз не?

A) Әкімшілік ақпарат тізбесі B) Баспасөз қызметінің болған оқиға туралы арнайы жазбаша түсіндірмесі C) Жиналыс қаулысына қосымша ақпар D) Дерективті мәлімет E) Ресми рәсімделген құжат тізімі.

137. Ақпарат алудың байырғы тәсілдері?

A) Білім, біліктілік, тәжірибе B) Ақпаратқа ұмтылыс, жеделдік және шеберлік C) Бақылау, әңгімелесу және құжаттармен жұмыс D) Еркіндік, талап қойғыштық және жедел жазу E) Есте сақтау, құпия сақтау және имидж жасау.

138. “Ақпараттық шпаргалка” деп нені айтамыз?

A) Еңбекші хаттары B) Әлеуметтік сауалнама жауаптары C) Күнделікті оқиғалар әсері D) Телефон арқылы т.б. хабар-ошарлар E) Жоспар бойынша жұмыс.

139. Философ У.Эко бұқаралық коммуницияға нелерді жатқызады?

A) Әдебиет, өнер, ақпарат B) Ақпарат, мұражай, кино, комикс т.б. C) Кино, пресса, ТВ, РВ, комикс, жарнама, көшірме, насихат түрлері, бұқаралық әдебиет D) Идеология құралдары E) Дін, мәдениет, әдебиет.

140. Кеңестік дәуірдегі газет флагманы (бастаушысы) аталған жарияланым?

A) Очерк B) Репортаж C) Сұхбат D) Бас мақала E) Фельетон.

141. Кеңестік дәуірдегі “жанрлар королі” аталған жарияланым.

A) Бас мақала B) Очерк C) Экономикалық шолу D) Корреспонденция E) Фельетон.

142. “Саяси газет концерті” атты қанатты сөздің авторы.

A) Ленин B) Сталин C) Калинин D) Брежнев E) Хрущев.

143. Лид – дегеніміз не?

А) Мәтіннің деректік негізі B) Авторлық баға C) Редакторлық түсініктеме D) Деректер қайшылығы E) Заметкадағы сенсация.

144. Аудиториядан алынатын ақпаратты реттеудің негізгі екі тәсілі?

A) Басқару, бағыттау B) Қабылдау, қорыту C) Ұйымдастыру және мәтіндік тәсіл D) Талдау, ұсыныс беру E) Аудитория және редакция.

145. Журналистика бағытталатын негізгі аудиториялық адресаттар?

A) Саяси партиялар, қоғамдық қозғалыстар B) Орталық және шет аймақтар C) Әлем жұртшылығы, халықаралық ұйымдар D) Әлеуметтік, кәсіби және коммерциялық аудиториялар E) Спорт әлемі, мода т.б.

146. Бұқаралық коммуникацияның негізгі белгілері.

A) Әмбебаптығы B) Біржақтылығы C) Екіжақты байланыстылығы D) Ғаламдану бағыты E) Құрылтайшыға бағыныштылығы.

147.Бұқаралық ақпарат құрастыру процесіне қойылатын бірінші талап?

А) Ақиқатты жариялау Ә) Бұқара пікіріне жүгініп отыру Б) Ақпарат жеделдігін басты назарда аудару ұстау В) Ақпарат қайда, қашан, неге болды деген сауалға жауап беру Г) Жедел жазу.

148. Бұқаралық ақпарат құрастыру процесіне қойылатын екінші талап?

А) Журналистің әлеуметтік позициясын ұстануы Ә) Мәтін құрастыру Б) БАҚ арналарымен алдын ала келісім В) Жанрлық формасын айқындау Г) Ақпаратқа пікір білдіру.

149. Бұқаралық ақпарат құрастыру процесіндегі үшінші талап?

А) Ақпараттың мазмұндылығы Ә) Ақпараттық жеделдігі Б) Ақпаратты аудиторияның игеруі В) Мәтінге авторлық пікір араластырмау Г)Алдыңғы екі талапты қайталау.

150. Ақпараттық мәтінге қойылатын негізгі шарттар?

А) Жеделдік, ұшқырлық, ойлылық Ә) Семантикалық, синтаксистік, прагмативтік және адекваттық Б) Ақиқаттық, өткірлік, әлеумет мүддесі В) Жанр талаптарының сақтасуы, уақыт жеделдігі, авторлық көзқарас Г) Журналистік стиль ерекшелігі.

151. Журналистиканың атқаратын негізгі қызметі /фунциялары/. А) Бұқаралық, халықтық, ақиқаттық, жеделдік Ә)Идеологиялық, ой дамытушылық, көңіл сергітушілік, анықтамалық, ұйымдастыру-шылық Б)Ақпарат тарату, қоғамдық пікір туғызу, бұқарамен байланыс В) Қоғамдағы саяси әлеуметтік және экономикалық тұрақтылыққа қызмет ету Г)Насихат мінбері болу.

152. Журналистикадағы шығармашылық қызметтің негізгі түрлері.

А) Редакторлық, ұйымдастырушылық, авторлық Ә) Редактор, оның орынбасары, тілші Б) Редактор, тілші, штаттан тыс тілшілер В) Авторлар ұжымы, шығармашылық ұжым, құрылтайшы Г) Жазушылар, ақындар, тілшілер.

153. БАҚ жүйесіндегі басты субъект.

А) Құрылтайшы Ә) Редактор Б) Журналист В) Редакция ұжымы Г) Редакция Жарғысы.

154. Газет секретариатындағы басты өлшегіш құрал.

А) Ленейка Ә) Жол өлшегіш Б) Макет қағазы В) Фотосурет Г)Қаріптік классификатор.

155. Газетті техникалық әрлендіру дегеніміз не?

A) Газет бетін әшекейлеу B) Газет беттің безендірілуінің мазмұнынан биік тұруы. C) Материалдарды көркем орналастыру. D) Көркемдік пішін мен мазмұн бірлігі.E) Газет макетінің контурын сызу.

156. Дизайн даралығы дегеніміз не?

A) Бас тақырыптар жүйесі B) Газет беттерінің өзіндік қолтаңбасы болуы C) Газетте берілетін суреттердің әр тақырыпты қамтуы D) Озық технологияны қолдану.E) Газеттің жеке айдарлар топтамасы болу.

157. Офсеттік басылым дегеніміз не?

A) Көтеріңкі басылым түрі B) Электронды басылым түрі C) Фотонегативтік матрица арқылы басылым D) Интернеттегі басылым жүйесі E) Фототелеграфтық басылым.

158. Қағаз жасау алғаш қай елде жүзеге асты?

A) Египет B) Қытай C) Жапония D) Индия E) Монғолия.

159. Газет секретариатының басшылыққа алатын құжаты: A) Құрылтайшы жарғысы B) Редактор нұсқауы C) Редакцияның перспективалық және тоқсандық жоспары. D) Секретариатқа материалдардың түсу қарқыны. E) Редакцияның жарғысы.

160. «Кегель» термині нені білдіреді?

A) Қаріп биіктігін B) Біржолға қанша қаріп кететіндігін C) Қаріп бояуының қанықтығын D) Қаріп классификациясы E) Қаріптің басқа классификацияға арақатысы.

161. Фурнитура дегеніміз не?

A) Фотосуреттермен безендіру B) Статистикалық мәліметтерді топтастыру C) Линейкалармен безендіру D) Газеттегі бояу E) Клишелерді қолдану.

162. Редакцияда газет дизайнына кім жауап береді?

A) Бас редактор B) Редактордың орынбасары C) Жауапты хатшы D) Құрылтайшы E) Журналист E) Тілдік стилистикаға талдау жасау.

163. Қаріптердің көлемін анықтауда қолданылатын негізгі өлшем?

A) сантиметр B) дециметр C) пункт D) коллонтитул E) шрифт.

164. Бір квадрат қанша пунктті құрайды?

A) 36 B) 48 C) 54 D) 60 E) 64.

165. Коллонтитул деп нені айтамыз?

A) 1-беттегі суреттер жүйесі B) газеттің атауы мен шығу деректері жазылған жүйе C) Газеттің ұраны D) Газет беттерінің саны E) Газет паспорты.

166. Газет көлемін білдіретін өлшем?

A) Формат B) Бағаналар саны C) Клише саны D) Газет беттерінің саны E) Газет рубликаларының көлемі.

167. Материал тақырыбының міндеті?

A) Материалдың үстіне симметриялы тұрды B) Оқырман назарын аударуы және мәтін мазмұнын ашуы C) Басқа тақырыптармен қайталанбауы D) Өте қысқа және өте ұзын болмауы E) Қысқа болуы.

168. Газет номерін беттеу дегеніміз не?

A) Газет макетін редактормен келісу B) Газет макетінің редакция алқасында талқылануы C) материалдармен фотосуреттерді макетке сай компьютерге түсіру D) Номердің баспаханадан шыққан алғашқы данасы E) Газет материал көшірмесін шығару.

169. Фотоиллюстрациядағы кейбір олқылықтар қалай түзетіледі? A) Монтаж жасалады B) Қайта түсіріледі C) Ретуш жасалады D) Көлемі өзгертіледі E) Редактормен келісіледі.

170. Әрлендіру ісінде бояуды шектеулі пайдалану дегеніміз не?

A) Барлық бетті бояп бермеу B) Түрлі-түсті бояуларды араластырып отыру C) Бір бояуды көбірек қолдануды меңгеру D) Бояу реңкі оқырман жанарын жалықтырмайтындай дәрежеде пайдалану E) Бір түсті бояумен шығару.

171. Газеттегі фотосуретке қойылар негізгі екі талап.

A) Түрлі-түсті болу және көлемі сұранысқа сай болуы B) Жедел түсірілуі және анық болуы C) Сапа мен мазмұн D) Контрас пен форма E) Көлемі сұранысқа сай болу.

172. Университеттің «Аудитория» газеті қандай форматта шығады?

A) А-2 B) А-3 C) А-4 D) Газет дәптер E) Стандартты.

173. Журналистика теориясында “журналистика” сөзінің баламасы ретінде қай сөз тіркесі қолданылады? А) Бұқаралық коммуникация құралдары Ә) Бұқаралық үгіт паен насихат құралдары Б) Бұқаралық ақпарат құралдары В) Масс медиа Г)Бұқаралық ақпарат және насихат құралдары.

174. Журналистиканың әлеуметтік рөлін категориялардың қай тобы анықтайды?

А) Бұқаралық ақпарат – функция – аудитория – қызмет жасау – нәтижелілік Ә) Бұқаралық ақпарат – БАҚ әлеуметтік институт ретінде – журналистикадағы әлеуметтік позиция – журналистиканың тарихи типтері – журналистік қызметтің әдістері Б) Бұқаралық ақпарат – журналистика бостандығы - журналистік құқық – журналистің қасиеттері – кәсіби этика В) Бұқаралық ақпарат – коммуникация құралдары – басылымдар мен бағдарламалардың арналары және түрлері Г)Бұқаралық ақпарат – ақпараттық саясат – шығармашылық түрлері – шығармашылық нысандар - әдіснамалық мәдениеті.

175. Мыналардың қайсысы БАҚ арнасына жатады?

1. 
   Жарнамалық материал Ә) Журналистік шығарма Б) “Жас алаш” газеті В) ҚР мәдениет ақпарат және қоғамдық келісім министрлігі Г)Оқырман хаты.
   

А) Ғұмар Қараш Ә) Молдахани Жолдыбаев Б) Мағжан Жұмабаев

В) Міржақып Дулатов Г) Ахмет Байтұрсынов.

177. Журналистік мәтіннің аудиториямен қарым-қатынасы оның ... деп аталады.

А) Семантикасы Ә) Синтаксисы Б) Аспектісі В) Прагматикасы Г) Ақпараттылығы.

178. Қазір көптеген газеттердің атын қоюда қолданылып жүрген “трибуна” сөзі әуел баста нені білдірген?

А) Римдегі жиналыс алаңы Ә) Сайланбалы қызмет орны Б) Құдайдың хабаршысы В) Мемлекеттік елші Г) Шешендік сөз.

179. Қазақ тілінде тұңғыш жарық көрген басылым қайсы?

А) “Қазақ” Ә) “Ақ жол” Б) “Түркістан уалаятының” газеті В) “Дала уалаятының” газеті Г)“Айқап”.

180. Журналистика функцияларының жүйесін көрсетіңіз.

A) идеологиялық, мәдени-ағартушылық, жарнамалық-анықтамалық, рекреативтік және тікелей ұйымдастырушылық Ә) Идеологиялық, гедонистік, ақпараттық Б) Рекреативтік, коммуникативтік, идеологиялық В) Ақпараттық, коммуникативті, реттеушілік Г) Реттеушілік, идеологиялық, мәдени-ағартушылық, жарнамалық-ақпараттық, гедонистік.

181.Бұқаралық ақпараттың тұтынушыларын көрсет.

А) Бұқаралық аудитория және әлеуметтік институттар Ә) Бизнесмендер ғана Б) Саясаткерлер ғана В) Министрліктер ғана Г) Интеллигенция өкілдері ғана.

182.“Газета” сөзі қайдан шықты?

А) Белгілі баспагердің атынан Ә) Италиялық қаланың атынан Б) Венециялық Монетаның атынан В) Журналдың атынан Г) Саяси ұйымның атынан.

183. ҚР “БАҚ туралы” Заңы бойынша телеарналарда қазақ тіліндегі хабарлардың үлес салмағы неше пайыздан кем болмауы тиіс

А) 25 Ә) 75 Б) 50 В) 40 Г) 65.

184.БАҚ-да адам құқықтарының бұзылуын қорғау қай инстанция арқылы жүзеге асырылады?

А) министрлік арқылы Ә) сот арқылы Б) парламент арқылы В) үкімет арқылы Г) прокаратура арқылы.

185. Редакцияның “штабы” деп оның қай бөлімшесін атайды?

А) бөлімдерін Ә) мұрағатын Б) кітапханасын В) секретариатын Г) қабылдау бөлмесін.

186. Қазақ және түрік тілдерінде жарық көретін басылымды анықта.

А) “Түркістан” Ә) “Қазақстан – Заман” Б) “Шапағат” В)“Алтын Орда” Г) “Ана тілі”.

187. “Не болды?”, “Қайда болды?”, “Қашан болды” деген сұраққа жауап беретін қай жанр?

A) Заметка B) Репортаж C) Корреспонденция D) Сұхбат E) Есеп.

188. «Қазақ радиожурналистикасы» оқулығының авторы.

A) Барманқұлов М.К. B) Қозыбаев С. C) Омашев Н.О. D) Сағымбеков Р. E) Аллаберген Қ.

189. «Қарыз бен парыз» хабарының авторы, белгілі публицист.

A) Б.Құсанбаев B) Ә.Бөлебай C) Қ.Олжай D) Ә.Сулейменов E) С.Әшімбаев.

190. Журналист тұлғасының негізгі сипаты?

A) Хабар таратушы B) Хабар ұсынушы C) Қоғамдық құрылысты ұйымдастырушы D) Саяси жетекші E) Қоғамдағы әлеуметтік диалогты ұйымдастырушы.

191. Аудиторияны журналистік процеске тарту формалары?

A) Тілшілер ұстау, сенім телефоны, редакция кезекшілігі B) Редакцияда заңгер және басқа бөлімдер құру C) Пікірлерді білу, сұхбаттасу және қосылып жазуға баулу D) Тілшілер конференциясын, семинарларды өткізу E) Конкурстар жариялау.

192. Заметка талдамалы жанрлар түріне жатады ма?

A) Жатады B) Жатпайды C) Кеңейтілген заметка жатады D) Редакцияның ұйғарымы болса E) Құрылтайшы шешіміне байланысты.

193. “Дайжесть” деп нені айтамыз?

A) Сенсациялық материал B) Фельетон орнындағы сын мақала C)Өзге басылымдардан көшірілген материалдардан құралған бет немесе топтама D) Арнаулы тапсырыспен даярланған бет E) Суреттермен безендірген бет.

194. “Экзеньютив сервис” жүйесімен шығарылған журналдар нені білдіреді?

A) Табысы жоғары бай адамдарға арналған деген мағына B)Порнаграфиялық сипат деген сөз C) Шет елдік дәстүрді насихаттауға арналған D) Кулинарлық шеберлікке баулу E) Халық емшілерін насихаттайды.

195. Журналистикадағы маркетинг дегеніміз:

A) Редакциялардың ақпарат алмасуы B) Ақпарат рыногын зерттеу C) Редакциядағы структуралық құрлымдар жүйесі D) Редакцияның құрылтайшысы қолындағы құрлым E) Көңіл сауықтыру бағдарламасының редакциясы.

196. Репертердің негізгі міндеті:

A) Оқиға баға беру B) Оқиға туралы жедел хабарлау C) Оқиға ортасынан хабар беру D) Редактордың тапсырмасын орындау E) Авторлық сенсацияға ұмтылу.

197. Қазіргі ақпараттық арандату дәстүріндегі журналистер қолданатын

қауесеттің негізгі классификациясы.

A) Мифтік, сырттай жамандау, негізсіз қаралау B) шағыстыру, қаржылай боспалау , қорқыту C) өтірік мақтау, мазақ ету, айдап салу D) Мүдделілік үшін өсек, қорқыту үшін өсек, агрессия үшін қауесет E) Тақыр жердегі дауыл туғызу, қызғаныш туғызу, үрей туғызу.

198. БАҚ-ғы “субъекті” сөзі латыннан аудармада қандай мағына береді?

A) Негізгі құрау B) Қоғамдық пікір C) Мен жазамын D) Қоғамға арнау E) Шындықты қорғау.

199. Бүгінгі журналистиканың негізгі функциялары?

A) Батылдық, шыншылдық, глобализация B) Деректілік, нақтылық, ғаламдану C) Коммуникативтік идеологиялық, басқару (ұйымдастыру) D) Насихат, үгіт, үндеу E) Көз жеткізу, дәлелдеу, түсіндіру.

200. Суреттеме талдамалы жанрға жата ма?

A) Жатады B) Жатпайды C) Егер заметка элементтері көп болса D) Егер

редактор мақұлдаса E) Егер суреттеме көлемі 3-беттен асса.


МАЗМҰНЫ

Алғы сөз ...........................................................................................4

Публицистика жанрлары мен пішіндерінің зерттелуі ................11

Ежелгі жазба мұралардағы публицистикалық сарын .................12

Публицистиканың жанрлық белгілері .........................................15

Жанрларға қысқаша түсінік ..........................................................19

Екінші бөлім. Публицистиканың ақпараттық жанрлары

Хабар, бағдарлама, телеарна. Ақпараттық хабарлама ................. 37

Хабар-ошар. Ақпараттық хабар (видеосюжет) .............................38

Репортаж .........................................................................................48

Есеп ..................................................................................................67

Сөз сөйлеу (кадрдағы монолог) .....................................................69

Публицистикадағы сұхбаттың орны ............................................72

Үшінші бөлім. Публицистиканың талдамалы жанрлары

Комментарий ..................................................................................95

Хат ..................................................................................................96

Корреспонденция ....................................................................107

Шолу ............................................................................................113

Мақала ...........................................................................................116

Рецензия ........................................................................................123

Әңгіме ........................................................................................132

Пікірталас (дискуссия) ..................................................................133

Пресс-конференция ...................................................................134

Колонка ....................................................................................135

Серия (цикл) ....................................................................................135

Журналистік зерттеу ...................................................................136

Төртінші бөлім. Көркем-публицистикалық жанрлар

Суреттеме ......................................................................................142

Очерк ..........................................................................................146

Аннотация .....................................................................................215

Эссе ..............................................................................................217

Сатиралық жанрлар ......................................................................220

«Публицистика жанрлары мен пішіндері» пәні бойынша оқу бағдарламасы ................................................................................229

Практикалық сабақтардың үлгісі ................................................ 232

Курстық жобалардың тақырыптары ............................................235

«Публицистика жанрлары мен пішіндері» пәнінен тест ...........236