26
9 Тақырып. Спорт түрлері бойынша секциялар жұмысының әдістемесі. Жалпы
білім беретін мектептегі дене тәрбиесі бойынша сыныптан тыс және сабақтан тыс
жұмысты ұймдастыру әдістемесі.
Дене тәрбиесі бойынша сыныптан тыс жұмыстың мақсаттары мен тапсырмалары.
Сыныптан тыс жұмысты ұйымдастыру және оның мазмұны. Сыныптан тыс жұмыстың
формалары. Спорттық жарыстарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі. Спорттық
секциялар жұмысының әдістемесі. «Дене тәрбиесі аптасын», «Денсаулық күнін», «
Денсаулық айларын» өткізу әдістемесі. Экскурсиялар мен серуендерді ұйымдастыру
әдістемесі.Спорттық мерекелерді өткізу әдістемесі.
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1. Спорттық ойындар. Ю.Д. Железняк, Ю.М. Портнов. 6 – басылым, Москва
«Академия» 2010
2. Дене тәрбиесі және спорттың теориясы мен әдістемесі. Ж.К. Холодов, В.С.
Кузнецов. 8 – басылым, Москва «Академия» 2010
5. Дене тәрбиесі және спорт психологиясы А.В. Родионов. Москва «Академия» 2010
6. Дене тәрбиесі және спорт педагогикасы. С.Д. Неверкович. Москва «Академия» 2010.
7. Дене тәрбиесінің тарихы. Голощапов Б.Р 9 – басылым. Москва «Академия» 2012
8. Гимнастика. Журавин М.Л 7 – басылым Москва «Академия» 2012
Қосымша:
1. Спортшыларды дайындау жүйесіндегі комплекстік бақылау. Иванов А.С, Сухов С.В
Алматы 2004
2. Қозғалысты ойындар. Коротков И.М Москва «СпортАкадемПресс» 2002
3. Дене тәрбиесі және спорт физиологиясы. Смирнов В.М, Москва «Медициналық
ақпараттық ақпараттық» 2012ж
4. Биомеханика. Дубровский В.И., 3-басылым. Москва «Владос-пресс,» 2008
5. Жалпы биохимия және спорт. Ершов Ю.А. Москва «МГУ» 2010
6. Жалпы физикалық дайындық Гришина Ю.И. 3-басылым. Ростов на Дону. 2012
7. Қозғалысты ойындар Курысь В.Н Москва «Омега-Л» 2012
«Дене тәрбиесі мен спорт түрлерінің физиологиясы»
1 Бөлім. Дене тәрбиесі мен спорт түрлеріндегі адаптация және резервтің ролі
және физиологиялық негіздер.
1 Тақырып. Пән және курстың тапсырмасы
«Дене тәрбиесі мен спорт түрлерінің физиологиялық негіздері» курсының жалпы
негіздері. Дене тәрбиесі мен спорттың физиологиялық негіздері қолданбалы ғылым ретінде,
оның тапсырмалары,обьект,пән. Дене тәрбиесі мен спорттың физиологиялық негіздері,
методологиялық негіздері. Басқа ғылымдармен байланыс.
2 Тақырып. Организмнің бұлшық ет жұмысына адаптациясы және организмнің
физиологиялық резервтері.
Адаптация туралы түсінік. Адаптация түрлері. Адаптацияның индивидуалды түрлері,
жедел және ұзақ уақытты адаптация. Адаптация сатылары. Г. Селье бойынша жалпы
адаптациялық синдром. Адаптацияның спецификалық және бейспецификалық реакциялары.
Гипоталамо – гипофиз-бүйрекүсті безі жүйесінің ролі. Адаптацияның қиылысу эффекті.
Адаптацияның бағасы. Адаптацияның қайтымдылығы. Дизадаптация, реадаптация.
27
3 тақырып. Спортшының физиологиялық резервтері.
Спортшының
организмінің
физиологиялық
резервтерінің
сипаттамасы
мен
классификациясы. Мобилизация және физиологиялық резервтерді қолдану этаптары.
Күштің,шапшаңдықтың және төзімділіктің физиологиялық резервтері. Спорттық жаттығулар
кезіндегі физиологиялық резервтердің дамуы. Биоэнергетиканың, аэробты және анаэробты
өндірушіліктің резервтері.
2 Бөлім. Спорттық жұмыс кезіндегі организмнің функционалдық жағдайларының
физиологиялық сипаттамасы.
1
Тақырып. Старталдылық реакциялар физиологиясы және олардың
физиологиялық сипаттамасы.
Старталдылық жағдайлардың физиологиялық механизмдері және пайда болу
формалары. Старталдылық реакциялардың түрлері және олардың физиологиялық
сипаттамасы. Старталдылық реакциялар регуляциясы.
Жалпы және арнайы жаттығу бөліктеріндегі организм қозғалысының физиологиялық
механизмдері. «Өлі нүкте» және «Екінші тыныс» өндірудің физиологиялық механизмдері.
Циклдық жаттығулар кезіндегі тұрақты жағдай. Тұрақты жағдайдың түрлері.
2 Тақырып. Шаршау және қалыпқа келу физиологиясы.
Шаршау түсінігінің анықтамасы. Шаршаудың түрлері. Әртүрлі физикалық жүктемелер
түрлеріндегі шаршаудың ерекшеліктері. Шаршаудың биологическая рольі. Созылмалы
шаршау. Шамадан тыс шаршау.
Қалыпқа
келу
процесстерінің
физиологиялық
сипаттамасы
(тұрақсыздық,
гетерохрондылық, әртүрлілік, таңдағыштық). Әртүрлі жүктемелі жұмыстан кейін қалыпқа
келу. Қалыпқа келу процесстерін күшейтетін құралдар. Активті демалыс. Фармакологиялық
құралдардың қалыпқа келуге әсері. Спорттық практикадағы стимуляторлар.
Бөлім 3. Физикалық жаттығулардың физиологиялық классификациясы және
сипаттамасы.
1 Тақырып. Жаттығулар класификациясының әртүрлі критерийлері.
Жаттығулар класификациясының әртүрлі критерийлері. Энергетикалық критерийлер.
Үздік физикалық сапаның биомеханикалық критерийлері. Шекті жұмыс уақытының
критерийлері. В.С.Фарфелью, 1970 бойынша спорттағы жаттығулардың физиологиялық
классификациясының схемасы . Аналитикалық классификациялар (С.Н.Кучкин, С.А.
Бакулин, 2001)
Тақырып 2. Физикалық жаттығулардың физиологиялық сипаттамасы.
Спорттық қалыптар мен статикалық жүктемелердің физиологиялық сипаттамасы .
Статикалық тырысулар феномені немесе Линдгард-Верещагин феномені. Стандартты
циклдық және ациклдық қозғалыстардың физиологиялық сипаттамасы. Әртүрлі
салыстырмалы күштілікті циклдық жұмыстың физиологиялық сипаттамасы (максималды,
субмаксималды, үлкен және орташа). Ациклдық қозғалыстардың физиологиялық
сипаттамасы баллмен бағаланады. Ациклдық қозғалыстардың сандық бағамен сипаттамасы
(нақты-күштік,
жылдамдық-күштік,
мақсатты).
Стандарттық
емес
(ситуациялық)
қозғалыстардың (спорттық ойындар, жекпе-жектер, кросстар) физиологиялық сипаттамасы.
