1. Бетпақдала аймағы.
2. Келес аймағы.
3. Түркістан аймағы.
4. Шымкент аймағы.
Бетпақдала аймағы – бұл көлбеу жазық болып келеді. Топырағы ашық сұр түсті. Оңтүстік батысының топырағы сульфатты сор, ал оңтүстік шығысының топырағы сульфатты, хлоридті – сульфатты сор. Жер асты суы тайызда жатады. Суда еритін тұздар бұл ауданда жердің жоғарғы қабатынан жарты метр тереңдікте 0,8 – 1,5 %, ал одан тереңде 2 % - ке дейін көбейе түседі. Бетпақдаланың жері жазық болғанымен оның релефінде ойпаттарда көп кездеседі. Бетпақдала аймағын – Мақтаарал ауданы қамтиды.
Келес аймағы. Бұл - жер бедері төбелі – жонды, ойлы – қырлы болып келетін Сарыағаш, Шардара аудандарын қамтиды. Мұнда жер қыртысы сұр топырақтан құралған. Келес, Құркелес және басқа алқаптарда сортаңды сұр топырақ, сондай – ақ шалғындық және шалғындық – батпақтық топырақ басым келеді. Өзен аралықтарында сарғылт саздақ топырақ көбірек кездеседі.
Түркістан аймағы – бір ғана Түркістан ауданын қамтиды, оның жер бедері, бірақ тегіс, 1-2 метр тереңде малта тастары бар ашық сұр топырақты болып келеді. Мұнда малта тас астындағы ұсақ топырақ ұнтағы шамалы сұр топырақты жер көбірек кездеседі. Бұл аймақтың шығыс бөлігінде әр түрлі дәрежеде сортаңданған сарғылт саздақ сұр топырақты жерлер басым.
Шымкент аймағы – Сайрам, Бөген аудандарын қамтиды. Жер бедері жонды - төбелі болып келіп, бірте – бірте тау етегіне және тауға ұласады.
Мұнда сорланбаған ашық сұр топырақ ыза суы тереңірек жататын жерде болады. Онша биік емес бөктерлерде қара – қоңыр саздақ, кейде сазды сұр топырақ басымдау. Сай – жыралары мен өзен салалары көп бел – белестерде , тау етегіндегі саздақ ұсақ тасты көшкін топырақты жерде боз – қызыл қоңыр саздақ қиыршық топырақты қыртыстар көбірек ұшырайды.
Бетпақдала, келес, Түркістан аймақтарының ерекшелігі сол – бұларда жылу көбірек те, жауын – шашын азырақ, ал Шымкент аймағында, мұның керісінше, жауын – шашын көбірек те, жылу азырақ.
Топырақ, ауа райы жағдайы жағынан мақтаның өсіп өркендеуіне Бетпақдала , Келес, Түркістан аймақтары өте қолайлы, мақта өсіретін шаруашылықтардың көбісі де осы аудандарда орналасқан, мақтаның неғұрлым көп алынып жүрген жерлері де осы аймақтар болып саналады
Достарыңызбен бөлісу: |