Мақалада Қазақстанға Қытай жақтан қоныс аударуының, соның ішінде еңбек көші-қонуының үрдістері зерттелген

-кесте. 2014-2021 жж. ҚХР азаматтарына Қазақстанда

жүктеу 0,56 Mb.

Pdf просмотр

бет	7/9
Дата	15.11.2023
өлшемі	0,56 Mb.
	#44321

1 2 3 4 5 6 7 8 9

4 46-58 (2)

Республика бойынша 11 860 17 507 14 926 10 649 6 389 5 347 3 843 2211

1-кесте. 2014-2021 жж. ҚХР азаматтарына Қазақстанда
жұмыс істеуге берілген рұқсаттар саны.
Облыстар
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Ақмола облысы
11
338
143
19
3
3
3
2
Ақтобе облысы
1543
1185
1338
960
1073
1094
862
485
Алматы облысы
503
441
403
279
618
902
617
388
Атырау облысы
760
1434
2351
2060
634
404
200
85
Шығыс-Қазақстан облысы
168
1930
2014
59
193
226
196
185
Жамбыл облысы
523
432
223
196
307
519
439
160
Батыс-Қазақстан облысы
5
8
8
8
5
4
2
2
Қарағанды облысы
59
217
80
51
59
151
76
108
Қостанай облысы
1
3
7
2
1
0
4
8
Қызылорда облысы
118
115
211
698
902
263
262
85
Маңғыстау облысы
701
548
571
443
473
476
318
164
Павлодар облысы
2997
3450
1214
546
70
18
3
0
Солтүстік-Қазақстан облысы
0
0
0
0
0
6
4
3
Оңтүстік-Қазақстан облысы
828
1120
1347
2977
-
-
-
-
Түркістан облысы
-
-
-
-
848
62
32
22
Алматы қ.
725
756
902
796
659
699
574
388
Нұр-Сұлтан қ.
2918
5530
4114
1 555
241
139
82
87
Шымкент қ.
303
381
169
39
Республика бойынша
11 860 17 507 14 926 10 649
6 389
5 347
3 843
2211
Әлеуметтік зерттеулердің көрсетуі бойынша, Қазақстанда қытайлықтардың
бірнеше топтары тұрады, соның ішінде:
1. Мемлекеттік ұйымдар мен мекемелердің өкілдері;
2. Мемлекеттік және мемлекеттік емес компаниялардың өкілдері мен
қызметкерлері;

56
&
№ 3 (75) 2022
Ғ Ы Л Ы М И - С А Р А П Т А М А Л Ы Қ Ж У Р Н А Л
&
3. Еркін кәсіпкерлер;
4. Мердігерлік жұмысшылар;
5. Заңсыз мигранттардың да болуы мүмкін (олар туралы нақты ақпарат
жоқ, дегенмен мұндай болжамның жасалуы әбден мүмкін).
Қорытынды
Қытай көші-қонының тенденциялары мен бағыттарының талдауын
қорытындылап, келесіні атап өткен жөн:
− Қытайдың қатысуы кеңейген сайын Қытайдан заңды арналар арқылы
көші-қон ағыны өседі;
− Қазақстандағы қытайлықтардың басым көпшілігі уақытша мигранттар;
− Қытай еңбек көші-қонының экономикалық құрылымының ерекшелігі
қытайлықтардың қытайлық компанияларда, бірлескен кәсіпорындарда және
экономиканың жеке секторында жұмысқа орналасуында;
− Қазақстандағы Қытай азаматтарының жұмыспен қамтылған негізгі
салалар – өнеркәсіп пен құрылыс, сауда және қызмет көрсету.
Бұл талдау Қытайдың Қазақстандағы демографиялық экспансиясы туралы
кең тараған мәлімдемелердің негізсіз екенін айғақтайды. Дегенмен, Қытай
экономикалық қатысуының, әсіресе Қазақстан экономикасының стратегиялық
маңызды секторларында, бақылаусыз кеңеюі ҚХР-дан сыртқы заңды көші-
қон ағынының жылдам және ауқымды ұлғаюына әкелуі мүмкін. Көбінесе
импорттаушы елдер шетелдік жұмыс күші уақытша феномен, иммигранттар
келісім-шарт аяқталғаннан кейін өз елдеріне оралады деп сенеді. Алайда,
көбінесе иммигранттардың басым көпшілігі сыртта қалып, жергілікті қоғамға
біртіндеп сіңіп кетеді. П.Стокер атап өткендей, «еңбек көші-қон үрдісі өзіндік
инерцияға бейім, көші-қон ағыны бір рет ашылса, оны жабу қиынға соғады»
[15]. Осыған орай, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Көші-
қон комитетіне мақалада көрсетілген деректерді назарға алып, Қытайдан
келетін еңбек көші-қонының үрдістерін мұқият қадағалап, дағдылы түрде
мониторинг жасау ұсынылады.
Мақала ҚР Білім және ғылым министрлігі Шығыстану институтының
«Шығыс елдердегі ынтымақтастықты дамыту және аймақтық қауіпсіздік
жүйесін қалыптастыру жағдайындағы Қазақстанның сыртқы саясаты»
бағдарламасы аясында дайындалған.

жүктеу 0,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9