М. С. Кульгильдинов К. Ә. Жүсіпов Р. Ә. Қозбағаров Көлік техникасын өНдіру және жөНдеу техНоЛоГИясы негіздері оқулық

жүктеу 5,89 Mb.

Pdf просмотр

бет	92/149
Дата	12.10.2022
өлшемі	5,89 Mb.
	#39629
түрі	Оқулық

1 ... 88 89 90 91 92 93 94 95 ... 149

kulgildinov-kolik

7.2. өндірістік роботтардың жіктелуі
Орындайтын функцияларына байланысты өндірістік роботтар
төмендегідей бөлінеді: көтеру-тасымалдау (қосымша), өндірістік
(технологиялық) және әмбебап [10].
Көтеру-тасымалдау ӨР қосымша өтпелер немесе жылжу опера-
цияларын орындауға арналған; тасымалдау операцияларында негізгі
технологиялық жабдықты күту кезінде «ал-қой» тәріздес қимылдарды
орындайды, дайындаманы орналастырып, детальді, аспапты,
қондырғыны шешіп алады, детальдар пен жабдықтарды тазалайды.
Өндірістік (технологиялық) ӨР технологиялық операцияларды не-
месе өтпелерді орындауға арналған; ол негізгі технологиялық операция-
ларды (майыстыру, пісіру, сырлау, жинау т.б.) орындайтын шығарушы
немесе өңдеуші машиналар есебінде технологиялық процеске бірден
қатысады.
Әмбебап ӨР көтеру-тасымалдау (қосымша) және өндірістік (техно-
логиялық) өнеркәсіптік роботтардың функцияларын орындай алады.
ӨР-да бағдарламалық басқару жүйесінің (ББЖ) үш типі қол-
данылады. Олар қозғалыс дәрежесінің жылжу дискреттігінің сипатына
сәйкес бөлінеді: позициялық нүктеден нүктеге дейін, үздіксіз траекто-
рия бойынша контурлық (жұмыс орындарының жағдайы уақыттың әр
мезетінде анықталған жағдайда) және комбинацияланған (әмбебап).
Берілетін ақпаратты тапсыру тәсілі бойынша ББЖ-лар бөлінеді:
электрмеханикалық, циклдік (ЦБЖ), аналогтік (АБЖ), сандық (СБЖ)
және аналогтік сандық (гибридті).
Электрмеханикалық жүйелерде ақпарат тіректер жағдайымен,
уақыт релесін реттеумен, тарату механизмінің жұдырықшаларымен,
көшірмелермен және т.б. беріледі.

150
Циклдік жүйелерде басқару командалары сандық түрде берілсе,
ал геометриялық ақпарат механикалық тіректер немесе соңғы
ажыратқыштарды қосу арқылы беріледі.
Аналогтік жүйелерде ақпарат потенциалдар түрінде беріледі.
Мұндай жүйелерде элементтік база ретінде тұрақты токтың шешуші
және операциялық күшейткіштері қолданылады.
Сандық жүйелерде (позициялық және контурлық) ақпарат жылдам
ауыстырылатын тасығыштарда сақталынатын цифрлық кодтар түрінде
келтіріледі. Гибридті жүйелерде әр түрдегі (сандық, аналогтік және т.б.)
келтірілген ақпараттар қолданылуы мүмкін.
Өндірістік роботтар олардың конструктивтік-құрастыру сұлбасына
қарай он топқа бөлінеді (7.4-сурет): едендік-жебелі; тельферлі-жебелі;
көпірлі-жебелі; порталды-жебелі; едендік-шарнирлі-жебелі; порталды-
шарнирлі-жебелі; едендік-шарнирлі; тельферлі-шарнирлі; көпірлі-
шарнирлі; порталды-шарнирлі [10].
7.4-сурет. Өндірістік роботтардың жіктелуі:
а – едендік-жебелі; ә – тельферлі-жебелі; б – көпірлі жебелі;
в – порталды-жебелі; г – едендік-топсалы-жебелі; ғ – порталды-топсалы-
жебелі; д – едендік-топсалы; е – тельферлі-топсалы; ж – көпірлі топсалы;
з – порталды-топсалы

151
Аспалы монорельсті роботтардың артықшылығы олардың өндірістік
аланды үнемдеуінде және жабдықты күтуді ыңғайлылығында.
Робот қолы үш буыннан тұрады: күймешеден, иіннен және иіналды
буыннан. Роботта, сонымен бірге бейімделу элементтері болады.
Қармауыш қондырғыда орнатылған датчик ыдыстағы дайындаманың
бар-жоғын бақылайды.

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 88 89 90 91 92 93 94 95 ... 149