М., Бекiш Р., (ћџраст.) 2005 "Мектеп" баспасы, к#ркем безендiрiлуi, 2013 Барлыћ ћџћыћтары ћорѕалѕан Басылымныѓ мљлiктiк ћџћыћ тары "Мектеп" баспасына тиесiлi

94
Заѓ  ќйелдерге  барлыћ  салада  ерлермен  теѓ  ћџћыћ-
тарды  ћамтамасыз  етедi.
5зiнiѓ бостандыћ мљдделерiне  баѕытталѕан  ћызметi  љшiн
ћудалануѕа тљскен  ќрбiр  адам  республика  аумаѕынан
баспана  табуѕа  ћџћылы.
Ќркiм  жџмыс  iстеуге  мiндеттi  жќне  белгiлi  бiр  лауа-
зымѕа  ие  болуѕа  ћџћылы.  Ешкiм  "з  ћызметiнде  "зiнiѓ
шыѕу  тегi,  к"зћарасы  жќне  дiни  нанымдарына  байланыс-
ты  ћысымшылыћ  к"руге  тиiс  емес.
Ќрбiр  адам  "з  ћџћыћтары  мен  мљдделерiн  кќсiподаћ
џйымыныѓ  к"мегiмен  ћорѕай  алады  жќне  "з  ћалауымен
кќсiподаћћа  ћосыла  алады.
Ереуiлдерге  ћатысу  ћџћыѕы  оларды  реттейтiн  заѓдар-
дыѓ  шеѓберiнде  iске  асырылды...
II  тарау.  Парламент  туралы.
5-бап.  Парламент  Џлттыћ  жиналыс  жќне  Республика
Кеѓесiнен  тџрады...
7-бап.  Џлттыћ  жиналыстыѓ  келiсiмiнсiз  жќне  Респуб-
лика  Кеѓесiнiѓ  алдын  ала  берген  ћорытындысынсыз  соѕыс
жарияланбайды...
13-бап.  Заѓ  ћабылдауѕа  тек  Џлттыћ  жиналыс  ћџћылы.
Ол  бџл  ћџћыћты  ешкiмге  бере  алмайды.
Хрестоматия  по  новейшей  истории
(1945—1965 гг.). Документы и  мате-
риалы.  М., 1961. Т. 3. Ч. 1. С. 463-464.
ГИ  МОЛЛЕНIЃ  ЉКIМЕТТIК  ДЕКЛАРАЦИЯСЫНАН
31  ћаѓтар,  1956  жыл.
... Мен  ендi  осы  кезеѓде  Францияныѓ  алдында  тџрѕан
аса  маѓызды  проблемаларѕа  байланысты  љкiмет  саясатын
баяндауѕа  к"шемiн.
Осы  мќселелердiѓ  iшiнде  еѓ  ћиын,  "з  шешiмiн  тезiрек
табуды  талап  етiп  отырѕан  Алжир  мќселесiн  кiдiртпей
шешу  ћажеттiлiгi  менiѓ  с"зiмдi  осыдан  бастауѕа  мќжбљр
еттi...
 Францияныѓ маћсаты,  љкiметтiѓ  ћалауы — ол,  еѓ  алды-
мен,  бейбiтшiлiктi  ћалпына  келтiру,  ќртљрлi  к"зћарас-
таѕы  адамдарды  ћорћыныш  пен  љрейден  ћџтћару,  ол
љшiн лаѓкестiк  пен  к"зсiз  ћырѕынды  тоћтату.  Бџл,  ќрине,
Алжир  мен  Франция  арасындаѕы мызѕымас одаћты  саћтап

95
ћалу  жќне  ныѕайту  деген  с"з.  Шындыѕында,  Франция
Алжирсiз,  Алжир  Франциясыз  ћалай  "мiр  сљрмекшi?..
Бџл,  екiншi  жаѕынан,  Алжир  ерекшелiктерiн  тану
мен  ћџрметтеу  жќне  Алжирдiѓ  барлыћ  тџрѕындарыныѓ
толыћ  саяси  теѓдiгiн  iске  асыру  деген  с"з.
...Џлттыћ жиналыс Алжирдiѓ болашаћ таѕдыры  еш
уаћытта да  бiржаћты  шешiлмейтiндiгiн  салтанатты  тљрде
растауы  керек...
Бiздiѓ  ћорѕаныс  жљйемiздiѓ  ныѕайтылуы,  одаћтас
елдердiѓ бiртџтас майданыныѓ  ныѕайтылуы Кеѓестер
Одаѕымен  барлыћ  жаѕдайларда  барлыћ  мќселелер  бойын-
ша  келiсс"здер  жљргiзуге  џдайы,  талмай  џмтылумен  ћабат
жљргiзiлулерi  ћажет...
Хрестоматия  по  новейшей  истории
(1945—1965 гг.). Документы  и  мате-
риалы. М., 1961. Т. 3. Ч. 1. С. 470-471.
ФРАНЦУЗ  РЕСПУБЛИКАСЫНЫЃ  КОНСТИТУЦИЯСЫ
4  ћазан,  1958  жыл.
1-бап.  Республика  жќне  теѓiздiѓ  арѕы  жаѕындаѕы
аумаћтыѓ  халыћтары  ерiктi  "зiн-"зi  басћару  кесiмiмен
осы  конституцияны  ћабылдайтын  Ћоѕамдастыћ  ћџрады.
Ћоѕамдастыћ  оныѓ  ћџрамына  кiретiн  халыћтардыѓ  теѓдiгi
мен  ынтымаѕына  негiзделген.
I  блiм.  Егемендiк  туралы.
2-бап.  Франция  бiртџтас,  зайырлы,  демократиялыћ
жќне  ќлеуметтiк  республика  болып  табылады.  Ол  барлыћ
азаматтардыѓ  тегiне,  нќсiлiне  жќне  дiнiне  ћарамастан
заѓ  алдында  теѓдiгiн  ћамтамасыз  етедi.  Ол  барлыћ
дiндердi  ћџрметтейдi.
Џлттыћ   рќмiзi — к"к,  аћ,  ћызыл  тљстi  ту.
Џлттыћ   ќнџраны  — “Марсельеза”.
Республика   џраны —  “Азаттыћ,  теѓдiк,  туысћандыћ”.
Оныѓ   ћаѕидалары  —  халыћ  љшiн,  халыћ  еркiмен  сайлан-
ѕан  халыћтыћ  љкiмет.
4-бап.  Саяси  партиялар  мен  топтар  дауыс  беру  жолы-
мен  пiкiрлердi  тџжырымдауѕа  жќрдемдеседi.  Олар  "з
ћызметтерiн  еркiн  тљрде  џйымдастырып  жљргiзедi.  Олар
џлттыћ  егемендiк  пен  демократия  ћаѕидаларын  ћастер-
леуге  мiндеттi.

96
II  блiм.  Республика  президентi.
6-бап.  Республика президентi жалпы жќне тiкелей  дауыс
беру  жолымен... 7  жылѕа  сайланады.
12-бап.  Республика президентi премьер-министрмен
жќне палата  т"раѕаларымен пiкiр алысћаннан кейiн Џлт-
тыћ  жиналыстыѓ  таратылуын  жариялай  алады...
Хрестоматия  по  новейшей  истории
(1945—1965 гг.). Документы  и  мате-
риалы. М., 1961. Т. 3. Ч. 1. С. 476-477.
ГЕРМАНИЯ  ФЕДЕРАТИВТIК  РЕСПУБЛИКАСЫ
ГЕРМАНИЯ ФЕДЕРАТИВТIК РЕСПУБЛИКАСЫНЫЃ
НЕГIЗГI  ЗАЃЫ
23  мамыр,  1949  жыл.
Преамбула.
Бiр  Ћџдай  мен  адамдардыѓ  алдында  "з  жауапкершi-
лiктерiн  сезiне  отырып  жќне  "зiнiѓ  џлттыћ  жќне  мемле-
кеттiк бiрлiгiн саћтау, бiрiккен Еуропаныѓ теѓћџћыћты
мљшесi  ретiнде  дљниежљзiндегi  бейбiтшiлiк  iске  ћызмет
ету  ыћыласымен  жiгерленген  Баден,  Бавария,  Бремен,
Гамбург, Гессен,  Т"менгi  Саксония,  Солтљстiк  Рейн-Вестфа-
лия,  Рейнланд-Пфальц,  Шлезвиг-Гольштейн,  Вюртемберг-
Баден жќне  Вюртемберг-Гогенцоллерн  жерлерiндегi  герман
халћы  "тпелi  кезеѓде  мемлекеттiк  ћџрылыстыѓ  билiгiне
сљйенiп  Германия  Федеративтiк  Республикасыныѓ  осы
Негiзгi  Заѓын  ћабылдады.
88-бап.  ...Џлттыћ  мљдделерге  "кiлеттiк  пен  жергiлiктi
џжымдарѕа  ќкiмшiлiк  баћылауды  департамент  к"лемiнде
Министрлер  Кеѓесi  таѕайындаѕан  љкiмет  делегаттары  iске
асырады.
Советское  государство  и  право. 1949.
№7. С. 55—65.
БАТЫС  ГЕРМАНИЯ  ЉШIН  БАСЋЫНШЫЛЫЋ  СТАТУТ
21  ћыркљйек,  1949  жыл.
Басћыншылыћ  статут  басћыншылыћ  билiк  органда-
рыныѓ  иелерi — Франция,  АЋШ  жќне  Бiрiккен  Король-
дыћ  болып  табылатын  жоѕарѕы  билiктi  iске  асыру  бары-
сында  "кiлеттiлiктерiн  аныћтайды...