87
АМЕРИКАНЫЃ БАРЛАУШЫ-ЏШЋЫШЫ ПАУЭРСТIЃ IСI
ЖMНIНДЕГI ШЫЅАРЫЛЅАН ЉКIМНЕН
Тамыз, 1960 жыл.
...Сот мќжiлiсiнде ћаралѕан iс материалдары негiзiнде
мыналар аныћталды:
1960 жылдыѓ 1 мамыры кљнi Мќскеу уаћыты бойынша
5 саѕ 36 мин-та Тќжiк КСР-i Кировобад ћаласында орна-
ласћан Кеѓес Одаѕыныѓ ќуе шабуылынан ћорѕану ќскери
б"лiмi азаматтыћ авиация џшаћтары жете алмайтын
20 000 м-лiк биiктiкте Кеѓес Одаѕыныѓ мемлекеттiк шека-
расын бџзѕан белгiсiз џшаћты байћайды. Ќуе шабуылынан
ћорѕаныс ќскери б"лiмдерi iрi "неркќсiп орталыћтары
мен маѓызды ћорѕаныс нысаналарыныѓ љстiнен џшып
бара жатћан џшаћтыѓ ћимылдарын ћыраѕы баћылап отыр-
ды, тек ћана шекара бџзушы џшаћ Кеѓес Одаѕыныѓ iшкi
кеѓiстiгiне 2000 шаћырым тереѓдеп кiргеннен кейiн, ал
бџл џшудыѓ арам ниеттi сипаты осыныѓ термоядролыћ
дќуiрде жалпыѕа бiрдей бейбiтшiлiк iсi љшiн аса ћауiптi
болѕандыћтан, Кеѓес љкiметiнiѓ бџйрыѕымен зенит зымы-
рандарыныѓ батареясы 8 саѕ 53 мин-та басћыншы џшаћты
Свердловск ћаласыныѓ аймаѕында атып тљсiрдi.
Џшаћ џшћышы парашютпен секiрдi, жерге тљскен кезде
тџтћынѕа алынды. Тергеуде ол "зiн Америка Ћџрама Штат-
тарыныѓ азаматы Пауэрс Фрэнсис Гарримiн деп атады.
Џшћыш Пауэрс тџтћынѕа алынып, Кеѓес Одаѕына ћарсы
барлаушылыћпен айналысты деген айыппен ћылмыстыћ
жауапћа тартылды...
...КСРО Жоѕарѕы Сотыныѓ ќскери коллегиясы амери-
каныѓ ќскери-тыѓшы џшаѕыныѓ басып кiруi халыћара-
лыћ ћџћыћтыѓ ќлем таныѕан принциптерiн ћылмысты
бџзу екендiгiн ескердi...
...Бџдан соѓ Америка басшылары — президент Эйзен-
хауэр, вице-президент Никсон жќне мемлекеттiк хатшы
Гертер американ џшаћтарыныѓ кеѓес аумаѕыныѓ љстiмен
барлаушылыћ маћсаттаѕы џшулары “Америка Ћџрама
Штаттарыныѓ кљнiбџрын жоспарланѕан саясатыныѓ бiр
б"лiгi” деп мойындады...
...Сонымен ћатар осы iстiѓ барлыћ егжей-тегжейiн
"зара байланыста ћарастыра келiп жќне Пауэрстiѓ "з
кiнќсiн мойындаѕанын жќне оныѓ iстеген iске шын "кi-
нетiндiгiн ескерiп, РКФСР Ћылмыстыћ-процессуалдыћ
88
кодексiнiѓ 319 жќне 320 баптарын басшылыћћа ала
отырып, КСРО Жоѕарѕы Сотыныѓ Ќскери коллегиясы
Пауэрс Фрэнсис Гарридi КСРО-ныѓ “Мемлекеттiк ћыл-
мыстары љшiн ћылмыстыћ жауапкершiлiк туралы”
заѓыныѓ 2-бабына сќйкес 10 жыл мерзiмге бас бостан-
дыѕынан айыруѕа, оныѓ алѕашћы љш жылын ћамауда
"теуге кестi.
Судебный процесс по уголовному делу
американского летчика-шпиона Фрэн-
сиса Г. Пауэрса. М., 1960. С. 175—183.
АЋШ ПЕН КУБА АРАСЫНДАЅЫ ЋАТЫНАСТАРДАН
РЕВОЛЮЦИЯ КОМАНДАНТЕНI ЖЕЃДI
Дќуiр аяћталды. Бљкiл дљниежљзiнде алмастырылмай-
тындай болып к"рiнген кубалыћ к"шбасшы Фидель Кастро
басшылыћ лауазымдардан оппозицияныѓ немесе сыртћы
кљштердiѓ ћысымымен емес, "з еркiмен кеттi. Ол кубалыћ-
тарѕа арналѕан жазбаша љндеуiнде елдi "зiнiѓ “жоћты-
ѕына” дайындауды борышы деп есептегенiн жќне сондыћ-
тан да "зiнiѓ ћызметтен кетуiн џзаћ уаћыт баяулатћанын
мойындайды.
Куба революциясыныѓ к"шбасшысы бљкiл дљниежљзiн-
дегi саяси шолушылар кейбiр жерде алаѓдаушылыћпен,
кейбiр жерде асыѕа кљткен "з шешiмi ж"нiнде елдiѓ бљкiл
мемлекеттiк БАЋ арћылы таратылѕан љндеуiнде жариялады.
“Granma” газетiнiѓ бас маћаласы бљкiл дљниежљзiндегi
аћпарат агенттiктерiне тљскен найзаѕайдай болды. “Маѕан
парламенттiѓ мљшесi болып сайлану ћџрметiн берген
ћымбатты отандастарым... “Мен сiздерге Мемлекеттiк Кеѓес
т"раѕасы мен жоѕары бас ћолбасшылыѕы лауазымына
џмтылмайтынымды немесе иеленбейтiнiмдi айтћым келедi”.
“Ћарапайым салауатты ой — менiѓ жџмысым, менiѓ
жетiстiгiм екендiгiн нџсћады. Басћа жаѕынан сол салауатты
ойдыѓ љнi менi алаѓдатты да, "йткенi егер менiѓ денсаулыѕым
туралы айтып, барлыћ ћиялдарды шетке ћарай лаћтырар
болсаћ, ћолайсыз нќтиже бiздiѓ халыћ љшiн шайћас орта-
сындаѕы ћайѕылы жаѓалыћћа айналар едi. (Елдi) менiѓ
жоћтыѕыма психологиялыћ жќне саяси жаѕынан дайын-
дау — мiне, менiѓ соншама жылдыћ кљрестен кейiнгi еѓ басты
мiндеттемем осындай болды”, — деп мойындады кубалыћ
к"шбасшы.
89
Фидель Кастро саяси тџраћтылыћтыѓ нышаны болудан
ћалды — тоѕыз американдыћ президент пен бес кеѓестiк бас
хатшыныѓ билiгiне куќ болѕан билеушi ешбiр алмастырусыз
жарты ѕасыр иеленген барлыћ басшылыћ ћызметтерден "з
еркiмен кеттi.
АЋШ тарапынан дереу ћарсы ќрекет жасалды. Африка
елдерiн аралап жљрген Джордж Буш: “Мен Кубада Фидель
Кастроныѓ билiктен бас тартуынан кейiн демократияѕа "ту
басталуѕа тиiс екендiгiне сенiмдiмiн”, — деп мќлiмдедi.
АМЕРИКАНДЫЋ ХАЛЫЋ
Иммигранттар џлты
Ћџрама Штаттарды к"бiнесе иммигранттар џлты деп
атайды. Мџныѓ орынды себептерi де бар. Бiрiншiсi — ел
иммигранттар мен олардыѓ џрпаћтарыныѓ алмасуынан
ћџралды. Екiншiсi тiптi бљгiнгi Американыѓ кез келген басћа
елге ћараѕанда иммигранттарды к"птеп ћабылдауын жал-
ѕастырып жатћанымен байланысты. Американдыћ ћоѕам-
ныѓ бљкiл дљниежљзiндегi еѓ белсендi ћоѕамдардыѓ бiрi
болып есептелетiнi таѓдандырмайды. “Бiз, халыћ” џѕымы
толып жатћан мќдени дќстљрлерден, этникалыћ бейiмдi-
лiктерден, нќсiлдiк жќне дiни сенiм-нанымдардыѓ айырма-
шылыћтарынан ћџралады.
“Орташа американдыћ”
Негiзiнде американдыћ џлт ћалыптасћан мќдениеттер-
дiѓ, этникалыћ тљп-тамырлардыѓ жќне иммиграция тќжi-
рибесiнiѓ алуантљрлiлiгi соншама, орташа американдыћ-
тыѓ бейнесiн жасау "те ћиын. Орташа американдыћтыѓ
аћ болуы мљмкiн, бiраћ терiнiѓ аћ тљсi ол љшiн ћалыпты
кљй болып табылмайды. Американдыћтардыѓ к"пшiлiгi
христиандар, бiраћ Американы христиандар елi деп атауѕа
келмейдi.
Американдыћтардыѓ к"пшiлiгi "здерiнiѓ шыћћан тегi
еуропалыћ деп мќлiмдеуi мљмкiн, бiраћ бџл тџтастай алѕанда
олардыѓ "здерi с"йлейтiн тiл сияћты наћты емес.
Ћџрама Штаттар — ресми мемлекеттiк тiлi жоћ аздаѕан
елдердiѓ бiрi. Аѕылшын тiлi заѓ бойынша емес, оныѓ кеѓ
Достарыңызбен бөлісу: | 
