Ұлттық апталық Газет 005 жылдың қаңтарынан шыға бастады

№23 (699) 22 маусым 2018 жыл

Серпін

Астанада ткен «Отандық тауар 

ндірушілердің бәсекеге қабілеттілігі» 

атты форумда инвестициялар және 

даму министрлігі, «Атамекен» Ұлттық 

кәсіпкерлер палатасы, «Самұрық-

Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры 

импортты алмастырудың жобалық 

кеңсесін құру туралы келісімге 

қол қойды. Сондай-ақ «Атамекен» 

ҰКП мен «Самұрық-Қазына» қоры 

импортты алмастыру бойынша 

зара қарым-қатынас туралы келісім 

жасады. Аталған келісім аясында 

импортты алмастырудың ұзақ 

мерзімді бағдарламасы әзірленеді. 

Бұл з кезегінде таза импорт 

үлесін елеулі түрде қысқартуға 

негізделген. «Самұрық-Қазына» 

ұсынған мәліметке қарағанда, 

мұндай қадам бұған дейін елімізде 

ндірілмеген тауарларды шығара 

алатын жүздеген кәсіпорындарды 

құру үшін ынталандырушы тетік 

болмақ. Атап айтқанда, бағдарлама 

бойынша Қордың компаниялар тобы 

сатып алатын тауарлардың тізімі 

бірлесіп қалыптастырылады. Осыдан 

кейін «Атамекен» палатасымен бірге 

Қазақстанда ндірісті ұйымдастыруға 

әлеуетті инвесторлар арасында 

конкурс ткізілмек. /з кезегінде Қор 

конкурсты жеңіп шыққандармен 

ұзақ мерзімді шартқа отыруға 

әзірлігін растайды. Сәйкесінше, 

жаңа кәсіпорындар импортты 

алмастыратын німдерді ел аумағында 

ндіре бастайды.

Қор алдағы екі жылда холдинг 

ішіндегі кооперациядан шығару 

есебінен бәсекелес ортаға, яғни 

кәсіпкерлік субъектілері үшін 700 

млрд теңге сомаға сатып алуларды 

береді. Бұл біршама кәсіпкерлер 

тобының Қордың сатып алу процесіне 

қатысуына мүмкіндік береді. 

– Біз Қордың қоржындық 

компанияларының сатып алуларында 

тек импорт тауарларды анықтап, 

тізбесін бірлесіп жасаймыз. Кейін 

«Атамекен» палатасымен бірлесіп, 

Қазақстанда қажет ндірісті 

ұйымдастыруға әлеуетті инвесторлар 

арасында конкурс ткіземіз. Қор з 

тарапынан қажетті 

ндірісті жолға 

қоятын конкурс 

жеңімпаздарымен 

ұзақ мерзімді шарттар 

жасасуға дайын, 

– деп мәлімдеді 

«Самұрық-Қазына» 

Ұлттық әл-ауқат қорының 

басшысы Ахметжан 

Есімов. Басқарма т рағасы 

осы бастамаларды іске 

асыру отандық кәсіпкерлердің 

инвестициялық белсенділігін 

ынталандырып, жаңа ндірістер 

құрылатынын, жаңа жұмыс 

орындары ашылатынын және 

бюджетке қосымша салық түсімдері 

қамтамасыз етілетінін тілге тиек 

етті. Сондай-ақ Қор тарапынан 

шетелдік нім ұсынушылармен 

немесе олардың делдалдарымен 

отандық ндірушілердің тауарлық 

номенклатурасы бойынша жаңа 

ұзақ мерзімді шарттар жасасуға және 

қолданыстағы мерзімді шарттарды 

ұзартуға мораторий енгізілетін 

болады.

А.Есімов «Бұл бір реттік шаралар 

емес. Біз кәсіпкерлермен зара 

қарым-қатынасты дамыту және 

сатып алу жүйесін жетілдіру бойынша 

жүйелі жұмыс жүргізуді одан әрі 

жалғастыратын боламыз. Бұл – 

зара пайдалы ынтымақтастық. Бір 

жағынан, бизнес үшін Қорға қарасты 

компаниялардың сатып алуларына 

ашық қол жеткізу мүмкіндігі пайда 

болады және елдегі кәсіпкерлікті 

дамытуға жағдай жасайды. Ал 

«Самұрық-Қазына» бәсекелестікті 

кеңейту арқылы қаржыны тиімді 

пайдалануға мүмкіндік алады», 

– деді. Оның айтуынша, биылғы 

жылдың соңына дейін сатып алудың 

электрондық жүйесін дамыту 

аясында жаңа сатып алу порталында 

электрондық шарттар жасасу 

мүмкіндігі енгізіледі. Бұл санаулы 

күн ішінде шарт жасасуға мүмкіндік 

береді. Осы шара пошта арқылы 

жіберу қажеттілігін болдырмайды, 

кәсіпкерлер кабинет аралап, қол 

жинамайтын болады. Сондай-ақ 

отандық бизнес субъектілерінің 

мүдделерін қорғау мақсатында 

Қор әлеуетті нім берушілерге 

к шпелі аудит жүргізу кілеттілігін 

«Атамекен» ҰКП-ға беру ж нінде 

шешім қабылдады. Бұл аудит жүргізу 

рәсімінің ашық болуына мүмкіндік 

береді. Сыбайлас жемқорлықты 

азайтады, бизнес шығындарын 

қысқарады және олардың заңдық 

мүдделерін қорғауды қамтамасыз 

етеді.

Үш жақты келісім бірлесіп 

импортты алмастыру 

бағдарламасын жүзеге асыру 

бойынша жобалық кеңсе 

құруды к здейді. Жобалық 

кеңсенің басты міндеттері 

қатарына отандық тауар 

ндірушілерді ұзақ мерзімді 

тапсырыстармен, оның 

ішінде оффтейк шарттармен 

қамту, жобаларды іріктеу 

және мемлекеттік қолдау 

шараларын ұсыну, 

қолданыстағы ең жақсы 

әдістер мен технологиялар негізінде 

ндірістерді ұйымдастыруға 

к мектесу кірмек. 

Дегенмен, отандық тауар 

ндірушілер импортты алмастыру 

үшін бәсекеге қабілетті бола ала ма? 

«Атамекен» ҰКП Басқарма т рағасы 

Абылай Мырзахметовтың айтуынша, 

отандық тауар ндірушілердің 

бәсекеге қабілеттілігін арттыру 

үшін 4 бағытта жұмыс істеу керек. 

Олар: салалық саясатты жетілдіру, 

реттелетін сатып алулар жүйесіндегі 

техникалық реттеу, стандарттау 

құралдарын толыққанды пайдалану, 

реттелетін сатып алуларда қол жеткен 

нәтижелер мен қалған мәселелер 

жайында ақпарат беріп, отандық 

тауар ндірушілерді тапсырыстармен 

қамтамасыз ету үшін сатып алулар 

жүйесін түзету.

Еліміздегі сұраныстың 

к п б лігі импорт есебінен 

қамтамасыз етілгенімен, 

осы күнге дейін импортты 

алмастыру үшін ешқандай 

шаралар атқарылмады дей 

алмаймыз. Мысалы, «Жасампаз» 

консорциумының басшысы 

Сәуле Шәкенованың айтуынша, 

мемлекеттік ұзақ мерзімді 

тапсырысты орындауда зіне 

инновациялық міндеттемелерді 

алған консорциум 2 жыл ішінде 

бірталай жұмыс атқарған. Соның 

ішінде 2017 жылы шикізаттағы 

жергілікті қамту үлесі 60 пайызға 

артқанын айта кетуге болады. 

2015 жылы елімізде тек шетелдік 

шикізат қолданылып, 2016 

жылы 46,6 пайыз болғанын 

ескерсек, бұл да бір жетістік 

екенін аңғаруға болады. Сондай-

ақ консорциум бюджетке 

құйылатын салық т лемдерін 

65 пайызға ұлғайтты. Қосымша 

800 адам жұмыспен қамтылды. 

Соңғы 2 жыл ішінде консорциум 

компаниялары Кеден одағы пен 

ЕАЭО мемлекеттеріне экспортқа 

шықты. 

 

 ,

 

4

4

E-mail: 

E-mail: 

jas_qazaq@mail.ru

jas_qazaq@mail.ru

Кез келген елдің 

экономикасы өнім мен табыс 

формуласынан тұрады. Осы 

бір қарапайым формула 

бүгінде әлемнің алпауыт 

елдерінің негізгі ұстанымына 

айналып та үлгерді.

Соңғы жылдары елімізде 

бизнесті дамытуға мол қаржы 

құйыла бастады. Бұл жақсы үрдіс. 

Дегенмен сарапшылар шағын және 

орта кәсіпкерлікті дамытудың 

негізгі жолы бизнестің түрлі саласын 

кеңінен қарастыру ғана емес, 

инновациялық тәсілдерді, дәстүрлі 

емес және озық технологияларды 

қолдану, ең жаңа німдер мен 

қызметтерді пайдалану екендігін де 

айтады. Қазіргі таңда шағын және 

орта бизнестің еліміздің ішкі жалпы 

німінде алатын үлесі – 20%. Бұл 

к рсеткіштің қаншалықты аз немесе 

к п екендігін т мендегі мәліметтерді 

саралау арқылы к руге болады.

Біріккен Ұлттар Ұйымы Даму 

бағдарламасының хабарлауынша, 

ғаламдық экономикада шағын 

кәсіпорындардың саны барлық 

кәсіпорындардың жалпы санының 

95%-нан асады. Сәйкесінше, 

олардың әлемдік жалпы ішкі 

німдегі үлесі 50%-ға дейін жетеді. 

Қазақстан ұмтылып отырған әлемнің 

озық отыздығында да шағын және 

орта бизнестің экономикадағы 

үлесі орасан. /зіміз жиі үлгі ететін 

Жапонияда бизнес жалпы ішкі 

німнің 55%-ын, 

Ұлыбританияда– 52%, 

Германияда – 57%, 

ал Италияда 70%-на 

дейін құрайды. Біздің 

еліміз бизнестің 

экономикадағы үлесін 

2050 жылға қарай 

50 пайызға дейін 

арттыруды к здеп отыр. 

Енді бұл бағытта қандай 

жұмыстар атқарылуда? 

Соның ішінде отандық 

экономиканың драйвері 

дейтін Атыраудың 

нақты к рсеткіштері 

қандай?

Атырау облысының 

әкімі Нұрлан Ноғаевтың айтуынша, 

соңғы бес жылда кәсіпкерлікті 

дамытуға жергілікті бюджеттен 1,2 

млрд теңге б лінген. Ол «Ал 2018 

жылы бюджеттен 500 млн теңге 

б лініп, оның басым б лігі ауылдағы 

бизнесті дамытуға бағытталды. 

Атырау облысы – мұнайлы 

ңір. Алайда соңғы жылдары біз 

экономиканы әртараптандыруда, 

агро неркәсіптік кешенді дамытуда, 

німдерді қайта 

ңдеуде айтарлықтай 

жұмыстар атқардық» 

дейді.

Jрине, ауыл 

бизнесін дамыту ең 

алдымен мемлекет 

үшін маңызды. 

Себебі, азық-түлік 

қауіпсіздігінен бастап, 

агро німдер экспорты, 

мал басын к бейту, 

экологиялық таза 

німдер ндіру – бәрі 

ауылдың әлеуетімен 

тікелей байланысты. 

Сол себепті де 

екінші деңгейлі банктер мен 

ауыл кәсіпкерлері арасындағы 

байланысты дамыту қажет. Айталық, 

к птеген ауыл тұрғындары үшін 

несие алу кезіндегі кепіл мәселесі 

күрмеулі түйінге айналды. Осы 

ретте, Атырау облысы 

әкімдігінің ауыл бизнесіне 

шағын несие беру үшін 

бірегей бағдарламаларды іске 

қосқандығын атап айтқан ж н.

Мәселен, ткен жылы 

«Бизнес Аймақ» бағдарламасы 

бойынша жергілікті бюджеттен 

350 миллион теңге б лінді. 

Соның нәтижесінде 67 

бизнес жоба іске асырылды. 123 

жұмыс орны құрылды. «Алтын 

Кеме» бағдарламасы бойынша 

да 304 миллион теңгеге 13 жоба 

мақұлданып, 25 жұмыс орны 

ашылды. 

Бүгінгі таңда «Кәсіпкерлікті 

қолдау картасына» бес жаңа 

жобаны қосу жоспарланып отыр. 

Атырау облысы кәсіпкерлік және 

индустриалды-инновациялық 

даму басқармасының басшысы 

Айқын Елеусізовтің мәлімдеуінше, 

жобалардың жалпы құны 2,5 млрд 

теңгені құрайды. Жобалар іске 

қосылғанда ңірде 107 жаңа жұмыс 

орны ашылады. Олардың қатарында 

New Ascent ЖШС-нің тауарлы бетон 

ндіру зауыты, «АНТА» ЖШС-нің 

бір реттік стакан шығару ндірісі, 

Plasticcom ЖШС-нің полиэтилен 

пакеттерін ндіретін кәсіпорны, 

«Атырау бетон 24» ЖШС-нің 

темірбетон бұйымдарын ндіретін 

зауыты, «Эко Пластик» ЖШС-

нің пластикалық қалдықтарды 

ңдеу зауыты және New Ascent 

ЖШС-нің тауарлы бетон ндіру 

зауыты бар. «Аталған жобаларды 

іске асыруда мемлекет тарапынан 

несиелерді субсидиялау, пайыздық 

м лшерлемелер, кепілдендіру және 

грант б лумен қамтамасыз ететін 

болады», – дейді Айқын Елеусізов.

Бұған қоса, жыл соңына 

дейін жалпы құны 19,5 млрд 

теңгені құрайтын т рт жобаны 

іске қосу жоспарланып отыр. 

Фармацевтикалық зауыт, MEKEN 

CHICKEN ет бағытындағы құс 

фабрикасы, «Карат» диірмен 

құрылысы және «Атыраунефтемаш» 

ыстық мырыштау әдісімен 

коррозияға қарсы қорғағыш 

қаптамаларымен қаптау ндірісін 

іске қосқан уақытта, жаңадан 254 

жұмыс орны ашылады деп күтілуде.

Атырау жерінде бірнеше 

жылдан бері талқы тақырыбына 

айналған фармацевтикалық зауыт 

жоспарланған қуатына шыққаннан 

кейін жылына 800 мың дана таблетка, 

3 мың дана сықпа әртүрлі майлар, 

тамырға жіберілетін ерітінділердің 

20 миллионға жуық құтысын 

шығаратын болады. Зауыт кілдігінің 

хабарлауынша, барлығы 50-ден астам 

фармацевтикалық нім түрлерін 

шығаруды жоспарлап отырған 

кәсіпорын ең алдымен сапаға мән 

береді. Қажетті шикізаттар негізінен 

Үндістан мен Қытайдан әкелінеді 

деп күтілуде. Экологиялық таза 

әрі сапалы нім дайындалатын 

кәсіпорындағы жұмыс процестері 

қалдықсыз технологияларға 

негізделеді. Осылайша, қандай да 

ндірісте ең к п пайдаланылатын су 

десек, зауыт оның 

да к лемін 126 мың 

текше метрге дейін 

үнемдеуге мүмкіндік 

беріп отыр.

Қазір адамдардың 

сана-сезімі, 

психологиясы 

згерген. /зіңе 

қызмет ету арқылы, 

табысқа тезірек 

кенелу мүмкіндігі 

барын, әсіресе, 

ауылдағы ағайын 

жақсы түсінеді. 

Қаладағы алпауыт 

кәсіпорындардың 

қатарында ауылдық жерлердегі 

шағын цехтардың да ауызға 

алынатыны қуантады. 

   ,

   

ӨНІМ 

ӨНІМ мен 

мен ТАБЫС

ТАБЫС

ОТАНДЫҚ 

ОТАНДЫҚ 

ТАУАРДЫҢ 

ТАУАРДЫҢ 

ҮЛЕСІ АРТАДЫ

ҮЛЕСІ АРТАДЫ

Мемлекет 

басшысы Нұрсұлтан 

Назарбаевтың «Төртінші 

өнеркәсіптік революция 

жағдайындағы дамудың 

жаңа мүмкіндіктері» 

атты Жолдауында 

индустрияландыру 

экономиканы дамытудың 

флагманына, жаңа 

технологияларды енгізудің 

көшбасшысына айналу 

керектігі айтылған.  

«Көл-көсір» мұнайдың 

дәуірі аяқталып келе 

жатқандықтан, елімізге 

экономикалық дамудың 

жаңа жолдарын іздеу керек. Бұл ретте Төртінші өнеркәсіптік 

революция элементтерін өндіріске кеңінен енгізу маңызды. 

Дәл сол себепті Елбасының тапсырмасы бойынша өңдеуші 

секторға басымдық беріледі.  Айта кету керек, әлем 

бойынша барлық қызмет пен тауар экспортының 65 пайызы 

дәл осы өңдеуші өнеркәсіпке тиесілі. Ал елімізде 2016 

жылы импортқа 7 342 млрд теңге жұмсалған. Бұл жалпы 

сұраныстың 62 пайызын қамтиды.  Еліміздегі сұраныстың 

жартысынан көбін импорт тауарлары қамтитындықтан, 

экономиканы дамыту үшін оның мөлшерін азайтып, отандық 

тауарлармен алмастыруға басымдық берілгені жөн.

– 2021 жылы 

«Казхимпродакшн» 

ЖШС циклогексан 

ндіру зауыты жмысын 

басталады. 85 адамды 

жмыспен амтитын 

жобаны! ны 21,4 млрд 

те!геге ба"аланып отыр;

– «Кәсіпкерлікті олдау 

картасы» ше!берінде 

азіргі та!да Атырау 

облысында ны 71,8 

млрд те!гені райтын 23 

жоба ж&зеге асырылып, 

1471 жмыс орны 

ашылды. 

2017 жылы 

Атырау облысында 

«Бизнесті! жол 

картасы-2020» 

ба"дарламасы 

бойынша 1543,5 

млн те!ге блінді. 

Соны! нәтижесінде 

312 жоба 

аржыландырылып, 

1210 жмыс орны 

рылды.