Linux операциялық ЖҮйесі



жүктеу 411,47 Kb.
Pdf просмотр
бет7/13
Дата29.05.2018
өлшемі411,47 Kb.
#18227
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13

18 

 

оның  ішінде  қалған  бумалар  мен  файлдардың  барлығы  орналасады  (немесе 



одан файлдық жүйе өседі деп айтуға болады). 

Linux-  та  түбірлік  бума  қысқа  және  нұсқа  да  –  «/»  деп  белгіленеді. 

Барлық  қалған  бумалардың  толық  аттары  (жолдары)  «/»  белгісі  мен  оған  оң 

жағынан  қосылған  тізбектей  бірінін  ішіне  бірі  салынған  бумалар  аттарынан 

тұрады.  Жолдағы  бумалар  да  «/»  («слэш»)  таңбасымен  ажыратылады. 

Мысалы,  /home  жазбасы  түбірлік  бумада  орналасқан  («/»)  «home»  бумасын 

анықтайды,  ал  /home/user  –  «user»  бумасы  «home»  бумасында  орналасқанын 

көрсетеді  (ал  ол,  өз  жағынан,  түбірлік  бумада  орналасады).  Осындай  түрдегі 

жазба, бумалар тізбегінен тұратын және соңында файлмен аяқталатын, файлға 

дейінгі толық жол деп аталады. 

Салыстырмалы  жол  толық  жол  сияқты  да  құрастырылады,  бірақ 

айырмашылығы  –  «/»  белгісімен  ажыратылған  файлға  дейінгі  бумалар  ретін 

санауын ағымдағы бумадан бастайды, түбірлік бумадан емес. Linux толық пен 

салыстырмалы  жолдарды  оңай  ажыратады:  егер  объект  аты  «/»  белгісінен 

басталса – бұл толық жол, қалған жағдайларда – салыстырмалы. 

Linux-та  түбірлік  бума  тек  біреу  болады,  басқа  бумалар  оның  ішіне 

салынған  болып  келеді,  пайдаланушы  үшін  файлдық  жүйе  біртұтас  нәрсе 

ретінде  көрсетіледі.  Шынында,  файлдық  жүйенің  әр  түрлі  бөліктері  әр  түрлі 

құрылғыларда орналасуы мүмкін: қатты дискінің әр түрлі бөлімдерінде, түрлі 

алынатын  тасымалдауыштарда  (компакт  дисктер,  дискеттер,  флэш-карталар), 

тіпті  басқа  компьютерлерде  де  орналасуы  мүмкін  (желі  арқылы  қатынас 

құрылады).  Осындай  барлығынан  біртұтас  жүйені  құру  үшін  тіркеу  әрекеті 

өткізіледі. 

Linux  үшін  ең  маңызды  түбірлік  файлдық  жүйе  (root  filesystem)  болып 

келеді.  Басқа  құрылғылардағы  барлық  файлдық  жүйелер  оған  қосылады 

(тіркеледі).  Назар  аударыңыз,  түбірлік  буманың  өзі  де  тіркеледі,  бірақ  басқа 

файлдық  жүйеге  емес,  «Linux-тың  өзіне»,  тіркелу  нүктесінің  ролін  «/» 

атқарады  (түбірлік  бума).  Сондықтан  жүйе  қосылған  кезде  түбірлік  бума  ең 

бірінші  болып  тіркеледі,  ал  жүйе  сөндірілген  кезде  соңғы  болып  тіркеуден 

босатылады.  

Linux-жүйесінің  түбірлік  бумасында  әдетте  аттары  стандартты  ішкі 

бумалар орналасады. Одан әрі, аттарына қоса, олардың құрамасының түрлері 

де стандартпен шектеледі. Бұл стандарт барлық Linux-жүйелерінде сақталады, 

сол  үшін  сіз  әр  Linux-та  /etc,  /home,  /usr/bin  т.с.с.  тауып,  олардағы 

құрамасының  түрін  көбінесе  болжай  аласыз.  Файлдардың  стандартты 

орналасуы адамғы және бағдарламаға жүйенің белгілі бір бөлігін қайдан іздеу 

керек екенін анықтауды мүмкін қылады. Пайдаланушы үшін осындай жағдай 

кез-келген Linux жүйесінде керек нәрсені таба алатынын көрсетеді. 

 

5.3  Зертханалық жұмысты орындау реті 

 

5.3.1  Каталог құру командасы: Файл – Құру немесе Shift+Ctrl+N 




19 

 

5.3.2    Каталогтар  мен  файлдардың  көшірмесін  алу,  орнын  ауыстыру 



үшін қажетті каталог немесе файлды белгілеп аламыз. Тышқанның оң жағын 

басу арқылы ашылған жанама мәзірден қажетті команданы таңдаймыз. 

5.3.3  Каталогтар  мен  файлдардың  атын  өзгерту  үшін  қажетті  каталог 

немесе файлды белгілеп аламыз. Тышқанның оң жағын басу арқылы ашылған 

жанама мәзірден Атын өзгерту командасын таңдап, жаңа ат енгіземіз. 

5.3.4  Каталогтар  мен  файлдарды  жою  үшін  қажетті  каталог  немесе 

файлды белгілеп аламыз да Del пернесін басамыз. Ubuntu операциялық жүйесі 

файлды жоюды растауды қажет етпейді, сондықтан мұқият болу керек. 

5.3.5  Файлды  архивтеу  және  жөнелту  үшін  қажетті  каталог  немесе 

файлды белгілеп аламыз. Тышқанның оң жағын басу арқылы ашылған жанама 

мәзірден  архивтеу  командасын  таңдаймыз.  Ubuntu  операциялық  жүйесінде 

әдетте .tar.gz архиві қолданылады. Ал файлды жөнелту үшін арнайы Жөнелту 

командасы  бар.  Осы  команданы  басқанда  пайда  болған  терезеде  пошталық 

файлды таңдауға болады.  

5.3.6  Кез-келген файлға сілтеме жасауға болады. Тышқанның оң жағын 

басу  арқылы  ашылған  жанама  мәзірден  «Сілтеме  құру»  командасын 

таңдаймыз.   

  

5.4 



 Бақылау сұрақтары 

 

5.4.1  Файл дегеніміз не? 

5.4.2  Түбірлік файлдық жүйенің ерекшелігі не? 

5.4.3  Файлдық жүйенің әр түрлі бөліктері қайда орналасады? 

5.4.4  Файлдармен қандай командаларды орындауға болады? 

5.4.5  Файлды архивтеу және жөнелту қалай жүзеге асады? 

5.4.6  Del пернесінің атқаратын қызметі қандай? 

5.4.7 Shift+Ctrl+N атқаратын қызметі қандай? 

 

 

6 Зертханалық жұмыс



 

№ 6. GRUB  конфигурациялық файлы 

 

 

Жұмыстың  мақсаты:  GRUB    конфигурациялық  файлымен  жұмыс 

жасау. 


 

6.1 Жұмыс тапсырмасы 

 

1)  GRUB конфигурациялық файлын жүктеу және баптау. 



2)  Операциялық жүйені таңдау. 

3)  Фонды және түсті өзгерту. 

 

6.2 Теориялық мәліметтер 

 



20 

 

Lіnux  орындамалық  жүйесінің  барлық  файлдары  бір-бірімен 



иерархиялық  байланысып,  тұтас  файлдық  құрылымды  түзетіп,  каталогтарда 

ұйымдастырылған. Файлға қатынас жасағанда оның орналасқан орнын толық 

көрсету  керек.  Lіnux  орындамалық  жүйесі  файлдармен  жұмыс  істейтін 

командалар  күрделі  операцияларды  бағыныңқы  каталогтары  бар  тұтас 

каталогтарды  көшіру,  жылжыту  орындайды.  Fіnd,  cp,  mv  және  Ln 

командалары файлды табу, көшіру, бір орыннан басқа орынға жылжыту және 

сілтемелер құру мүмкіндіктерін береді. 

Файл  аты  ұзындығы  256  символға  дейін    бола  алады.  Файл  цифрдан 

және нүктеден басталмауы тиіс. Файл атында мына символдар болуы тиіс: ?, /, 

*. 


Егер сіз fіle  командасын оның аргументтерімен жазатын болсаңыз, онда 

оның аргументтерінің мазмұны жайлы мәлімет аласыз. 

$ fіle Monday reports 

mjnday: text 

reports: dіrectory 

-f  опциясы  файлдан  файл  аттарын  оқиды:  келесі  мысалда  myfіles 

файлынан файл аттары оқылады.  

$ fіle –f myfіles 

clas .c: C progrom text 

proj: executable 

new data: empty 

Яғни,  Cals  .C-Си  бағдарламалық  мәтінді  proj-орындалған  файл      (exe), 

new data бос файл деген мәлімет аламыз. 

Файлдары иерархиялық каталогтар жүйесі түрінде ұйымдастырылған. 

Ls командасы  каталогтағы файлдар тізімін көрсетеді; 

Lpr-файлды баспаға шығару; 

Lpg -баспаға жіберілген тапсырманың басылу барысын қадағалайды. Ол 

арқылы  экранға  тапсырма  иесі,  тапсырма  идентификаторы,  байт  мөлшері 

және оның уақытша файлын көрсетеді. Мысалы: 

$ Lpg  


owner      іo         chars     fіlename 

chrіs     00015        360     /usr/lpd/cfa 00015 

Тапсырманы    баспаға  шығаруды  болдырмау  үшін  Lprm  командасын 

пайдаланыңыз.  Оның  алдында  Lpg  командасын  қолданып,  тапсырма 

идентификаторын біліп , оны Lprm үшін жазамыз.  

$ Lprm 00015 

Жүйеде  әр  баспа  құрылғысының  өз  атауы  бар.  Баспа  құрылғысы  Р-

опциясымен  және  атауымен  беріледі.  Келесі  мысалда  my  data  файлы  evansl 

құрылғыысында шығарылады. 

$ Lps-Pevansl my data 

Каталог құру командасы mkdіr, ал жою rmdіr командасы.  

$ mkdіr reports 

$ mkdіr /home/chrіs/leffers. 



жүктеу 411,47 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау