Лекциялық сабақтар мазмұны 3-25 Зертханалық сабақтардың қысқаша сипаттамалары

Компьютерлік графика – аппараттық есептеуіш комплесктерді қолдана отырып, бейнелер мен суреттерді өңдеу және құру әдістері мен құралдарын зерттейтін ақпараттанудың арнайы бөлімі. Компьютерлік графика мониторда немесе сыртқы тасымалдауыштық басылымдарында адамның қабылдаудына ыңғайлы бейнелердің түрлерін және формаларын қамтиды. Компьютерлік графикасыз қазіргі кезде материалды дүниені тану мүмкін емес. Мысалы. Медицина компьютерлік томографияны қолданады, ғылыми зерттеулер – заттың құрылысын, векторлы өрістерді және басқа да мәліметтерді визуальды көруге мүмкіндік береді, мата мен киімдерді модельдеу үшін компьютерлік графиканы қолданады.

Машиналық графиканы қолдану аясы (сферы):

• 
  Компьютерлік модельдеу
  
• 
  Автоматты проекциялау жүйесі
  
• 
  Компьютерлік ойындар
  
• 
  Үйрететін программалар
  
• 
  Жарнама және дизайн
  
• 
  Презентация мультимедиясы
  
• 
  Интернет
  

информатиканың бір бағыты болып табылады.

Бейне суреттің қалыптасу әдісіне байланысты компьютерлік графика келесі түрлерге бөлінеді:

• 
  Растрлық
  
• 
  Векторлық
  
• 
  Фрактальдық
  

Қазіргі кезде “компьютерлік графика” деген сөз тіркесін жиі естуге болады. Бұл сөз тіркесі компьютерлік ойындармен, музыкалық клиптермен және анимациялық фильмдермен байланысты. Компьютер көмегімен құрылған кескіндер компьютерлік графика деп аталады. Компьютерлік графиканың әр түрлі топтамасы бар. Мысалы, түс ерекшелігіне қарай қара-ақ және түрлі түсті болып ажыратылады. Қолдану бағытына қарай инженерлік графика, ғылыми графика, Web-графика, көркемдік және т.с.с болып бөлінеді. Кескіндердің құрылу әдістеріне байланысты компьютерлік графиканы екі өлшемді және үш өлшемді (3D) графикаға бөледі. Мәтіндік ақпаратты кескіндеу үшін әр түрлі 256 (немесе 28) символдар пайдаланылады. Әр символдың ақпараттық салмағы 8 битке немесе 1 байтқа тең. Бір символды екілік кодтау үшін 1 байт немесе 8 бит екілік разряд керек болады. Әрбір нақтылы символдың екілік коды кодтық кестемен анықталады. Стандарт ретінде ASCII кестесі - ақпарат алмасудың американдық стандартты коды қабылданған. Мәтіндер компьютер жадында екілік кодпен сақталады да программалық тәсілмен экрандағы бейнеге түрлендіріледі. Мәтіндік хабардың ақпараттық көлемі сол хабардағы символрад санымен анықталады, ал хабардың мағынасы маңызды болмай қалады. Мәтіндік режимде экран әр жолда 80 символдан 25 жолға бөлінеді.

Дисплей экраныда жекелеген нүктелерден (пиксельдер) тұратын графикалық бейнені кескіндеу түрі растрлық деп аталады. Растрлық гарфикалық редактордағы ең кіші (минималь) объект нүкте болып табылады. Растрлық графикалық редактор сурет, диаграмма жасауға арналған. Монитор мүмкіндігі (горизонталь және вертикаль бойынша нүктелер саны), сондай-ақ әр нүктенің мүмкін болатын түстерінің саны монитордың типімен анықталады. Кең таралған мүмкіндік қабілеті – 800*600=180 000 нүкте. Ақ-қара экранда 1 пиксель ақпараттың 1 битімен кодталады (қара немесе ақ нүкте). әр түрлә түстердің саны К-мен оларды кодтау үшін битер саны – bK=2b формуласымен айқындалады.

Қазіргі мониторлардың келесідей цифрлық палитралары бар: 16 түс, 256 түс, 65 536 түс (hign color), 16 777 216 түс (true color). Бір пиксель ақпарат көлемінің монитордың түстер палитрасынан тәуелділігі: Бүкіл экранды (бейнежадты) адып тұратын графикалық

бейнені сақтау үшін қажетті жадтың көлемі мүмкіндік қабілетінің бір нүктені кодтайтын беттер санының көбейтіндісіне тең. ДК бейнежадында биттік картасы (бененің екілік коды) бар, ол процессормен секундына 50 реттен артық оқылады да экранда бейнеленеді.

Төмендегі кестеде мүмкіндік қабілеті мен түстер палитрасы әр түрлі мониторлар үшін бейнежад көлемдері келтірілген.

Техникалық сызбалар және оларға ұқсас графикалық бейнелер ЭЕМ-да басқаша енгізіледі және сақаталады. Кез келген сызба кесінділерден, доғалардан, шеңберлерден тұрады. Сызбада әр кесіндінің басы мен соңын анықтайтын екі нүктенің координаталарымен беріледі. Шеңбер –центрінің координаталарымен және радиусының ұзындығымен беріледі. Доға – басы мен соңының координаталарымен, центрімен және радиусымен беріледі. әр сызық үшін оның типі көрсетіледі: жіңішке, штрихпунктирлі және т.с.с. Графикалық ақпараттың бұндай кескінделу түрі векторлық деп аталады. Векторлық графикалық редактормен өңделетін ең кіші бірлік элементар объект – тіктөртбұрыш, дөңгелек, доға болып табылады. Сызба туралы ақпарат арнайы программалармен өңделеді. Ақпаратты веторлық түрде сақтау жадының қажетті көлемін

ақпаратты растрлық түрде кескіндеуге қарағанда бірнеше ретке қысқартады.

Программа жүктелгеннен кейін қыстырма(заставка) терезе (кейінірек тоқтаймыз), содан кейін негізгі терезе пайда болады. Негізгі терезеде қолданушы интерфейсінің негізгі элементтері: меню қатары, құралдар тақтасы, құралдар жиыны, қалып-күй қатары және түстер палитрасы орналасады. Corel Draw графиктік редакторында Windows-тың стандарты батырмалары, командалары (жабу, ашу, бүктеу, қайта қалпына келтіру, буфермен жұмыс және тағы басқалар) қолданылады. Және де Параметрлер терезесінен парақтың пішімін (формат страницы) және бағдарын (альбомная и книжная оиентация), реннің түсін(фон), макеттерін келтіруге болады. Параметрлер терезесін ашу үшін

CorelDRAW-ды жүктегенде сурет салатын терезесі бар қосымша терезесі ашылады. Сурет салу терезесінің ортасындағы тіктөртбұрышты аймақ – сурет салу беті. Төменде CorelDRAW терезі және элементтері.

Құралдың қасиеттік тақтасынан салынған эллипсті доғаға не секторға ауыстырып, бұрыштарын келтіруге болады