Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы

Қайта өрлеу дәуіріндегі саяси идеялар: Н. Макиавелли. Ж.Боден. Т.Мор и Т

жүктеу 0,9 Mb.

Pdf просмотр

бет	19/124
Дата	15.11.2022
өлшемі	0,9 Mb.
	#40160
түрі	Лекция

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 124

Лекция. Саясаттану ылым ж не о у п ні ретінде Саясаттануды объ

XVII ғасырдағы Голландия және Англиядағы саяси ілімдер: Г.Гроций, Баруха (Бенедикт) Спиноза, Т. Гоббс және Дж.Локк.

Қайта өрлеу дәуіріндегі саяси идеялар: Н. Макиавелли. Ж.Боден. Т.Мор и Т.
Камнанела.
ХV және ХVI ғасырлар аралығы Батыс Европада «қайта өрлеу дәуiрi» деген
атқа ие. Қайта өрлеу дәуiрiнiң саяси ойының жарқын жұлдызының бiрi италияндық
Н.
Макиавелли
(1469-1527ж.ж.) болып табылады. Оның «Патша» (1513ж.), «Тита Ливлийдiң
бiрiншi декадасы туралы ой толғаныстар» (1519ж.), «Флоренция тарихы» (1532ж.) т.б. атты
құнды еңбектерi бар. Н. Макиавеллидiң саяси iлiм тарихы дамуына қосқан үлестерi:
1
схоластиканы бұзып, рационализм мен реализм негiзiн салды;
2
саясаттану ғылымының негiзiн салды және саяси өңдеуді енгізді;
3
феодалдық бытыраңқылыққа қарсы шығып, Италияда бiр орталықтанған, тұтас
монархияның абсолюттiк формасын қалыптастыру үшiн күрестi;
4
«мемлекет» және «республика» ұғымдарын ендiрiп, оларға қазiргi заманғы мән
бердi;
5
папалық тақ пен шiркеудi әшкерледi;
6
«мақсат әрбiр тәсiлдi ақтайды» қағидасы бойынша қалайда мақсатқа жетуге
шақырды.
XVII ғасырдағы Голландия және Англиядағы саяси ілімдер: Г.Гроций, Баруха
(Бенедикт) Спиноза, Т. Гоббс және Дж.Локк.
Табиғи құқық мектебiнiң iрi теоретигi
нидерланд ғалымы
Г. Гроций
(1585-1645ж.ж.) «Соғыс пен бейбiтшiлiк туралы құқық. Үш
кiтап» (1625ж.) атты трактатында халықаралық құқықтың өзектi мәселелерiн шешу
мақсатын қойды. Соғыс пен бейбiтшiлiктiң теориялық мәселелерiн шешу құқық,
әдiлеттiлiк, олардың көздерi, өмiр сүру формасы, зерттеу әдiстерi сияқты жалпы
мәселелердi қарастыруды қажет еттi. Нәтижесiнде Г. Гроций жаңа методологияға
негiзделген құқық пен мемлекеттiң жалпы мәселелерiн тиiмдi шешушi саяси-құқықтық
доктринаны қалыптастырды. Оның iлiмiнiң бастама бөлiмi – адам табиғаты, адамның
әлеуметтiк сапасы.

Г. Гроций пiкiрiнше «табиғи жағдай» бiр кездерде болған, онда мемлекет те, жеке
меншiк те болмаған. Адамзаттың дамуы, алғашқы қарапайымдылығын жоғалтуы,
адамдардың қарым-қатынасқа талпынуы, ақылмен басқаруға деген қабiлетi мемлекеттi
құруда келiсiмге келуге итермеледi. Бұл мемлекет шығуының қоғамдық келiсiм теориясы
едi. Г. Гроций «мемлекет дегенiмiз құқық пен ортақ игiлiктi сақтау үшiн құрылған, жетiлген
адамдар одағы» – деп анықтама бердi. Оның пiкiрi бойынша мемлекеттiң белгiсi жоғарғы
билiк, атрибуты – заң шығару, сот, лауазымды қызметке тағайындау, салық жинау, соғыс
және бейбiтшiлiк мәселелерiн талдау, халықаралық келiсiмге келу.

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 124