Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы



жүктеу 0,9 Mb.
Pdf просмотр
бет18/124
Дата15.11.2022
өлшемі0,9 Mb.
#40160
түріЛекция
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   124
Лекция. Саясаттану ылым ж не о у п ні ретінде Саясаттануды объ

Аристотель
(б.з.д. 384-322ж.ж.) саяси iлiмi «Саясат», «Афиналық полития», «Этика», 
«Риторика» деген еңбектерiнде жинақталған. Ол саясатқа кең мағына бере отырып, 
мемлекет - табиғи дамудың өнiмi және пайда болуы жағынан отбасы мен қауымдастыққа 
ұқсас деп санаған. Бiрақ, мемлекет қарым-қатынастың жоғарғы формасы. Мемлекетке 
адамдар белгiлi бiр игiлiкке жету үшiн бiрiгедi. Ол да мемлекеттi «дұрыс» және «бұрыс» 


формаларға бөлдi. Дұрыс түрiне монархияны, аристократия мен политияны жатқызды. Ал, 
тирания, олигархия мен демократия мемлекеттiң бұрыс түрi деп санады. Мемлекеттiң 
дұрыс түрiнде әкiмдер халық, ел пайдасын ойлайды, билiк қоғамға қызмет етедi. Ал, бұрыс 
түрiнде олар өздерiнiң бас пайдаларын ойлайтын көрiнедi. Мемлекеттің ең дұрыс формасы 
полития деп санады. Полития жалпының мүддесі үшін көпшілік билік құруы. Ұлы ойшыл 
саяси басқаруда адам емес заң басқарғанын дұрыс көрдi. Себебi, әкiм қаншалықты жақсы 
болғанымен сезiмге, ашу-ызаға берiлмей қоймайды, ал заң болса байсалдылығын, 
парасаттылығын жоймайды. Сонымен, ежелгi грек ойшылдары мемлекеттiк құрылыстың 
әртүрлi формаларын, мемлекет iсiне азаматтардың қатысуын талдап ғана қойған жоқ. 
Сонымен бiрге, олардың идеялары саяси iлiмнiң әрi қарай дамуына жағдай жасады.
Батыс Еуропа мен Шығыстық Араб елдеріндегі саяси ілімдер (орта ғасырлар): 
А. Блаженный, Ф.Аквинский.
Саяси iлiмдер тарихында орта ғасыр ойшылдарының 
еңбектерi мен идеяларының маңызы зор. Олар феодалдық қоғамдық-экономикалық 
құрылыспен тығыз байланысты. Әрi олардың саяси тұжырымдары дiни сипатта болды. 
Солардың бiрi, 
А. Августин
(354-430 ж.ж.) христиан философиясының негiзгi 
қағидаларын дәрiптеп уағыздаған. Ол «Құдай қала туралы» атты еңбегiнде саяси ой-
пiкiрлерiн бiлдiрдi. А. Августин барлық әлеуметтiк, мемлекеттiк, құқықтық ұйымдар мен 
заңдар адам күнәсiнiң нәтижесi деп санады. Себебi, оның ойынша адамдарға баста екi 
жолмен өмiр сүруге мүмкiндiк берiлген. Бiрi құдай жолымен, екiншiсi адам жолымен. 
Бiрiншiнi қалағандар құдаймен мәңгiлiк патшалық құрып бақытты өмiр сүрсе, екiншiлер 
жын-шайтандармен бiрiгiп азапқа түседi. 
Ф. Аквинский 
(1224-1274 ж.ж.) «Құдайшылдықтың жиынтығы» деген еңбегiнде 
саяси билiктiң үш элементiн: мәнiн, формасын және қолдана бiлудi ажыратып көрсеттi. 
Сонымен бiрге, ол өз еңбектерi арқылы арнайы заң теориясын жасады. Заңды мәңгiлiк, 
дiни, табиғи және оң деп бөлiп көрсеттi. Құдай жауыздық емес, қайырымдылықтың себебi. 
Сондықтан билiктi құрайтынның барлығы мейiрiмдiлiктен тұрады деп санаған. Ф. 
Аквинский монархияны қолдады, себебi ол заңға сүйенедi деп есептеген. 

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   124




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау