Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы

жүктеу 0,9 Mb. Pdf просмотр бет 14/124 Дата 15.11.2022 өлшемі 0,9 Mb. #40160 түрі Лекция

стратификациялық  дефиниция. Ол саясатты белгiлi бiр қоғамдық топтар, тап, ұлт немесе өз мүддесiн билiк  арқылы қанағаттандыруға талпынушы мүдделi топтар бәсекелестiгi ретiнде  тұжырымдайды. Егер саясатты таптар арасындағы күрес ретiнде тұжырымдаушы маркстiк  дефиниция өз мәнiн жойса, ал мүдделi топтар теориясы өзiнiң ауқымын кеңейттi және әрi  олар демократияның плюралистiк концепциясындағы демократиялық мемлекет әр түрлi  мүдделi топтардың бәсекелестiгiн реттеушi саясат жүргiзедi, сол арқылы қоғамда тепе- теңдiктi сақтайды деп тұжырымдайды.  3. Саяси iлiмдер тарихында саясаттың  құқықтық концепциясы кеңiнен тараған.  Олар саясат, мемлекет, құқық, ең алдымен адамның табиғи құқығының өнiмi деп санады.  Оған мысал, Спиноза, Т.Гоббс, Ж.Ж.Руссо, Кант өкiлi болып табылатын «қоғамдық  келiсiм» теориясы болады. Бұл теорияның негiзгi мәнi саясат әрбiр адам өмiрге келгеннен  берiлетiн негiзгi құқықтарды - өмiр сүру, бостандық, жеке меншiктi қорғау деп  тұжырымдауы.  Қазiргi заманғы әдебиеттерде саясат теориясының құқықтық тұжырымы керiсiнше  берiледi. Олар құқықты саясат өнiмi, оны таратудың негiзгi құралы, тұрақты саяси тәртiп  құру тәсiлi деп есептейдi. Құқық тiкелей мемлекетпен жасалынады және саяси ерiк пен  мемлекеттiк мақсатқа негiзделiнедi.  4. Саясат  идеологиямен де тығыз байланысты. Идеология таптардың ең алдымен  экономикалық, әлеуметтiк т.б. мүдделерiнiң теориялық көрiнiсi. Сондықтан да идеология  экономикалық-әлеуметтiк т.б. саясаттардың iске асырылуындағы идеялық құрал болып  есептелiнедi. Идеологиядан бас тарту саясаттың құнсыздануына алып келеді. Идеология  саяси іс әрекеттердің теориялық негізі. Сондықтан идеологиясыз саясат болмайды Сонымен  бірге саясат халыққа идеологиялық тәрбие берудегі құрал болып есептелінеді. Өйткені  оның қолында қоғамдық саяси теорияны жасау үшін барлық жағдай бар.  Саясатқа бұдан басқа да факторлар ықпал етеді, мәселен, географиялық,  демографиялық, мәдени тарихи, ұлттық салт дәстүр, әлеуметтік психология т.б. Себебі  олардың әрқайсысы белгілі бір тарихи кезеңде саясатты айқындаушы факторлардың біріне  айналуы мүмкін.  Саясатты, сонымен бірге  өнер деп қарастыру керек. Өйткені саясаттың объектісі де  субъектісі де адам. Сондықтан саясаттың сапасы, деңгейі, тиімділігі, сауаттылығы, әрі  қуаттылығы көп жағдайда саясаткердің, ел басшысының, сайып келгенде жеке адамның  қабілетіне, мәдениеттілігіне, білімділігіне, тапқырлығына, іскерлігіне тәуелді. Демек,  саясаттың дұрыс жүргізілуі саясаткердің қоғамдағы барлық табиғи әлеуметтік  мүмкіндіктерді пайдалана білуімен, теориялық негіздер мен принциптерді қолдана  алуымен, саяси шешімдерді қабылдауда шығармашылық батылдықты көрсете алуымен  және оның қоғамның келешегін болжай алатын логикалық көрегендігіне байланысты. Саясат қоғамда үлкен өзгертуші, айқындаушы күшке айналуы үшін ол қоғам  дамуының негізгі заңдылықтарына сүйенуі қажет. Ол заңдылықтар ғылым арқылы  айқындалады. Сондықтан да саясат ғылымға негізделуі керек, яғни саясат ғылыми болуы  тиіс. Саясат қоғамдық даму заңдылықтарына негізделінеді.  жүктеу 0,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз