Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы

ерекшеліктері. Саясаттанудың негiзгi парадигмалары

жүктеу 0,9 Mb. Pdf просмотр бет 10/124 Дата 15.11.2022 өлшемі 0,9 Mb. #40160 түрі Лекция

Навигация по данной странице:

• Натуралистiк парадигма
• Әлеуметтiк парадигма
• Тиiмдi-сыни парадигма

ерекшеліктері. Саясаттанудың негiзгi парадигмалары . Парадигма (гректiң paradeigma -  теория, үлгi деген сөзiнен шыққан) – зерттеу барысында үлгi ретiнде алынатын теория.  Саясаттануда  парадигма  деп саяси өмiрдi зерттеу қисынын бiлдiретiн, қоғамдағы саяси құбылыстарды теориялық пайымдауда негiзгi өлшемi мен қалпын қалыптастыратын басты  тұжырымдар жиынтығын айтамыз. Саясаттанудың негiзгi парадигмалары қатарына  мыналар жатады:  теологиялық, натуралистiк, әлеуметтiк, тиiмдi-сыни.  Теологиялық парадигма саяси ғылымның алғашқы дами бастаған кезiнде пайда  болды. Ол саясатты, билiктi, мемлекеттiң пайда болуын құдайдың құдiретiмен түсiндiредi. Натуралистiк парадигма саясатты әлеуметтiк сипаты жоқ табиғи себептермен,  мәселен географиялық ортамен, биологиялық және психологиялық ерекшелiктермен  байланыстыра түсiндiредi.  Әлеуметтiк парадигма, ол саясаттың табиғаты мен пайда болуын әлеуметтiк  факторлар арқылы түсiндiредi. Мәселен, марксизм саясаттың мәнiн экономикалық  қатынастардан iздестiрдi, яғни қоғамның әрбiр экономикалық базисi қажеттi қондырманы  тудырады деп тұжырымдады.  Тиiмдi-сыни парадигма саясаттың табиғатын, оның өз iшiндегi себептермен,  қасиеттермен, элементтермен түсiндiредi.  Болашақ маманның тұлғалык қалыптасуындағы саясаттанудың рөлі мен  маңызы.  Қазақстан тәуелсiздiгiне қол жеткiзген уақыттан берi көптеген ғылыми мәселелерге  түбегейлi жаңаша қарауға мүмкiндiктер туды. Соның бiрi – саясаттану ғылымының  көтеретiн мәселелерi тiкелей қоғамымыздың саяси қауiпсiздiгiн, саяси дамуын теориялық  тұрғыдан қамтамасыз етiп отырады. Жалпы мемлекеттiк маңызға ие болатын саяси,  әлеуметтiк мәселелер зерттеу объектiсi болып табылатын саясаттану ғылымының елiмiздiң  болашақ дамуы үшiн маңыздылығы зор. Елiмiзде саясаттану ғылымының қалыптасу мен  дамуына жағдайдың жасалынуы өркениеттi елдердiң үлгiлерiне сәйкес келетiн iс-әрекеттер  мен стратегиялық жолдарға көшуiнiң көрiнiсi. Қоғамымыздың саяси жүйесін жетілдіре  түсу үшін әрбір азаматтың саяси мәдениетінің барынша демократияланған сипатта  қалыптасуы шарт. Саяси мәдениет сонымен бірге, саяси институттардың қызметінің негізгі  мазмұнын да құрайтын құбылыс. Демократиялық саяси мәдениет – бұл әлеуметтік,  этникалық, мәдени проблемаларды өркениетті тұрғыда шешуге арқау болады, қоғамның  жан-жақты дамуына жағдайды қалыптастырады. Саясаттану пәнiнiң мақсаты – жастардың толық мағынадағы саяси субъект дәрежесiне  көшiру баспалдағы болу және жас азаматтың саяси көзқарастарының iргелi негiзiн  құрайтын, қоғамдағы бiрлiктi, тұрақтылықты сақтауға ықпал ететiн саяси дүниетанымы  мен саяси бағдарын қалыптастыру мен дамыту. Саяси ғылымдарының негiздерiн меңгеру қазiргi өтпелi қоғам жағдайында еркiн бағдар ұстап, белсендi iс-әрекет жасауға, iшкi және  сыртқы саясаттың сыр сипатын, қилы құбылыстарды жете ұғынуға, басқа адамның құқықтарын қадiрлеуге, өркениеттi түрде өзiнiң мақсат мүддесiн бiлдiруге жол ашады.  Саясаттану жас мамандарға саяси қажеттiлiктерiн мемлекет тарпынан iске асырудың  жолдары мен әдiстерiн дұрыс таңдауға, демократиялық тәртiптердi және қоғамдық  институттарды қалыптастыруға көмектеседi. Саясаттану саяси төзiмдiлiкке, келiсiмге,  серiктестiкке, мәмiлеге келе бiлудi, дау-жанжалды дер кезiнде шешудi, ұлтжандылықты,  қоғам мен мемлекет алдындағы азаматтық парызды, жауапкершiлiктi сезiнуге ықпал етедi.  Жастардың отаншылдық және патриоттық сезімдерін қалыптастырады және дамытады.  Саясаттану жастарды саясат пен саяси жетекшiлердiң iс-әрекеттерi жөнiнде хабарлар  етеді.  жүктеу 0,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз