Бейіндік оқыту аспектісіндегі мектептік менеджмент

Әлемнiң жаһандануы, әсіресе ақпараттық төңкерiс экономикасы тұрақты дамыған барлық бәсекеге қабілетті елдердің бір-бірімен ақпарат және технологиялармен алмасуына мүмкіндік берді.

Даму жолындағы Қазақстан бүгінгі күні ой-өрісі жоспарланған, шығармашыл мәдени тұлғаны қалыптастыратын, нәтижеге бағытталған, ашық білім беру моделі бағдарламасын іске асыруға кірісті. Елімізде бүкіл білім беру жүйесінің реформалануы және соңғы кезеңде бейіндік мектепке бағытталған жалпы орта білім беру жүйесінің 12 жылдық оқытуға көшуі - осының айғағы.

Қазақстан мектептерінің 12 жылдық мерзімге ауысу мақсатында бүгінгі күні барлық білім беру мекемелері Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын басшылыққа алып, орындауға кірісті. Осыған байланысты мұғалімдер кадрларын бейіндік сыныптарда жұмыс істеуге дайындығын ұйымдастыру мақсатында мемлекеттік және ғылыми құрылымдарының қазіргі таңда қуатты реформалануы жүргізіліп жатыр. Сонымен қатар, мектептің педагогикалық ұжымы да бұл жауапты кезеңде шеттен тыс қалмай, бірге ілесіп келеді.

Бұл баяндаманың мақсаты – 12 жылдық орта білім беру жүйесіне көшуді көздеген мектептік менеджмент мүмкіндіктерін ашып көрсету.

Біз жаһанды әлемде тұрып жатырмыз, жаһанданудың ең негізгі қауіп-қатері, ғалымдардың айтуы бойынша, күннен күнге болып жатқан әлемдегі өзгерістерге біздің бейімделу қабілетіміздің ілесе алмауында. Сондықтан, адам өзгермелі әлемге тез арада бейімделіп, өмір сүре алуы қажет.

Көптеген қиыншылықтарға қарамастан, әлем когнитивті қоғам құру жолында. Бұндай қоғамда білім мен шығармашылық – адамның ең бағалы құндылықтары болып саналады. Европа қоғамда білім беру ұйымдарының қазіргі жастар бойында қалыптасуына міндетті 5 кілтті құзыреттіліктерді анықтап отыр:

• 
  өмірге қажетті мәселелерді қайшылықсыз жолмен шешу;
  
• 
  көпұлтты қоғамда, өзге елдің дәстүрін, тілін, дінін қадірлеу арқылы өмір сүре білу;
  
• 
  әр түрлі тілде ауызша және жазбаша формада қарым – қатынас жасай алу қабілеттілігі;
  
• 
  ақпараттық технологияларды игере білу және бұқаралық ақпарат құралдарына шығармашылық көзқараспен қарай білу;
  
• 
  өмір бойы оқуға қызығушылық, кәсіби білім алуға дайындық.
  

Біздің барлық жоспар, ұмтылыстарымыздың шешіліуінің негізін құрайтын ең маңызды мәселе – ол мұғалімнің кәсіби шеберлігі. Оның «тұлға жарқырауын» тәжірибе барысында іске асыруға дайындығы мен қабілеттілігі.

Елдігімізді алып, еңсемізді тіктеп, тәуелсіздігімізді баянды етіп келе жатқан жылдар ішінде 1999 жылы іргетасын қалаған мамандандырылған «Жас дарын» мектебі бүгінде білім беру жүйесін күннен-күнге жетілдіріп, жаратылыстану-математикалық, қоғамдық-гуманитарлық екі бағытты ұстанып, еңбек етіп келеді.

Біздің әдістемелік тұжырым ойларымызды кез келген мектеп өз жұмысында іске асыра алады.

Мектептің алған бағытында және бағдарлы пәндерден білім беру стратегиясының мазмұнын байытуда математика, қазақ тілі, қазақ әдебиеті, ағылшын тілі, тарих пәндері тереңдетіле оқыту, бейіндік пәндерді кіріктірілген курстар арқылы беру, химия, физика пәндерін ерте оқыту принципі қарастырылды. Көптілдік білім беру бағытында биология, математика, экономика факультатив курстары ағылшын тілінде оқытылады.

Біздің жүйеміздің мынадай ұстанымдары бар:

Бізге, мектеп менеджментіне мұндай шолу мектептің 12 жылдық жалпы орта білімге ауысуымен байланысты қиындықтар тудыратын мәселелерді нақты белгілеу үшін қажет болды. Біздің анықтағанымыз:

Мәселен,

• 
  кәсіптік білім беруге байланысты, ғылыми идеяларды жаңарту бойынша ғалымдардың жетелеуімен мәселелік топтар құру;
  
• 
  бейіндік педагогиканың қиын сұрақтары жөнінде он-лайн «дөңгелек үстел, семинарлар» әдістемелік дискуссияларын құру;
  
• 
  12 жылдық және инноватика тақырыптары бойынша сайыстар ұйымдастыру;
  
• 
  бейіндік сыныптарда жұмыс істеуге дайындау үшін мұғалімдердің шеберлігін арттырудың жаңа жолдарын іздестіру; осыған қатысты Павлодар мемлекеттік педагогикалық институтының тәжірибесі өте мол. Мәселен, «Филолог мұғалімнің жеке менеджментінің мәселесі» атты тақырыпта өтетін курстарға біздің пән мұғалімдері қатысады.
  

• 
  Менеджмент бүгінгі таңда кеңінен қарастырылады, сонымен қатар мұғалімнің жеке менеджментінің мәселесі негізгі рөлді алады, ол мектептің әдістемелік қызметімен тығыз байланысты.
  
• 
  Әрбір істің жетістігі ішкі жағынан қалыптасады (үйрету мүмкін емес – өздігінен үйрену мүмкін), сондықтан мұғалім өз мәртебесі жөнінде қамданып, мектеп және мемлекет ұсынатын ұсыныстарға қарай өз мәртебесін көтеруге ынталануы керек.
  
• 
  Біздің барлық педагогикалық жүйеміз – 12 жылдық мектебінің түлек тұлғасы моделінің айналасында әрекеттенуде, ол өзіне білім берудің барлық деңгейлерін және соңғы нәтижеге қол жеткізу үшін біздің жұмсаған күш-қуатымызды бағындырады.