Электролиттердің меншікті электр өткізгіштігі

Электролиттің меншікті электр өткізгіштігі деп ерітінді көлем бірлігінің электр өткізгіштігі айтылады да әе – деп белгіленеді.

Жалпы электр өткізгіштік дегеніміз дененің, ерітіндінің электр тогын өткізе білу қабілеті. Өткізгіштің кедергісі R төменде келтірілген формуламен анықталатыны белгілі:

Мұндағы: р – меншікті кедергі;

ℓ - өткізгіш үзындығы;

S - өткізгіш көлденең қимасының ауданы.

Соңғы кезде арнаулы оқулықтарда меншікті электр өткізгіштікті–электр өткізгіштік деп атайды.

Жалпы, ерітінді электр өткізгіштігін стандартты жағдайда (кернеулік (В/м) электролит құйылған ыдыстың кез-келген көлденең қимасынан уақыт бірлігінде өтетін иондар саны арқылы сипаттайды. Мысалы, ІМ электролит ерітіндісін көлденең қимасының ауданы S –ке, ал электродтар ара қашықтығы ℓ-ға тең ыдысқа құялық та, кернеуі Е-ге тең ток көзіне өосалық (3.1 сурет). Иондар төмендегідей жылдамдықпен қозғала бастайды:

мұндағы U-. U+ - катион және анионның абсолютті қозғалыс жалдамдықтары.

Бір секунд уақыт ішінде көлденең ауданы S-ке тең қимадан өткен катиондар v+S, ал аниондар v-S-көлемге тең ерітінді бойында таралады.

Егер, жалпы ион саны n = n₊ + n_- болса, онда жоғарыдағы өрнектерді ескере отырып, оны былай жазамыз:

Ион қозғалыс жылдамдығын, абсолютті ион қозғалыс жылдамдығымен алмастырсақ, теңдік түрге енеді:

Ток күші дегеніміз, уақыт бірілігінде (1, с), өткізгіштің көлденең қимасынан өтетін, Кулонмен өлшенген электр зарялының мөлшері–мапер –болғандықтан, біздің жағдайүшін жоғарыдағы теңдік орынды.

Демек, ерітінжілердің меншікті электр өткізгіштігі электролит концентрациясымен иондардың абсолютті қозғалыс жылдамдығына қарайлас, яғни:

Мұндағы – α – электролиттің диссоциациялану дәрежесі;

C – концентрациясы, моль/л;

U + иондардың абсолютті қозғалыс жылдамдықтары.

3.1 – сурет. Электр өткізгіштік ұғымына арналған сурет

Мұндағы - әе ₂₉₁ – 18⁰ С – дегі меншікті электр өткіщгіштік;

Т - термодинамикалық температура;

α,β, - тұрақты коэффициенттер.