Курсы және оқу семестрі: курс, семестр

Студент білуге тиіс:

• 
  Псевдосұйылудың физикалық негіздері;
  
• 
  Псевдосұйылу қабатының пайда болу шектері;
  
• 
  Псевдосұйылу қабатының структурасы.
  

• 
  Сұйылту агентінің мінездеме жылдамдықтарын анықтай алу;
  
• 
  Бөлшектердің орташа диаметрін анықтай алу;
  
• 
  Бұрыс пішінді бөлшектердің эквивалентті диаметрін анықтай алу.
  
• 
  Қозғалмайтын және псевдосұйылған қабаттардың гидравликалық кедергілерін анықтай алу.
  

1. 
   Псевдосұйылған қабат үшін сұйылту агентінің мінездеме жылдамдықтары
   
2. 
   Қабаттағы бөлшектердің орташа диаметрі.
   
3. 
   Қабат кеуектігінің сұйылту агентінің жылдамдығына тәуелділігі.
   
4. 
   Қозғалмайтын және псевдосұйылған қабаттардың гидравликалық кедергілері.
   
5. 
   Бұрыс пішінді бөлшектердің эквивалентті диаметрі.
   

Студенттер псевдосұйылған қабаты бар аппараттың жұмысымен танысуы керек. Виртуалды зертханалық қондырғыда:

1. 
   Псевдосұйық қабаттың негізгі мінездемелері бойынша тестілеуден өтіңіз.
   
2. 
   ∆Р және ε - нің сұйылту агенті жылдамдығына тәуелділігін тәжірибе жүзінде анықтаңыз.
   
3. 
   Тәжірибе мәліметтері бойынша бірінші аумалы жылдамдықтың мәнін анықтаңыз.
   
4. 
   Қабат бөлшектерінің диаметрін немесе бұрыс пішінді бөлшектер үшін эквивалентті диаметрін және пішін факторын анықтаңыз.
   
5. 
   Тәжірибе мәліметтері бойынша екінші аумалы жылдамдықтың мәнін анықтаңыз. Оны Тодес теңдеуімен анықталған мәнімен салыстырыңыз.
   
6. 
   Қабаттағы материалдың салмағын анықтаңыз.
   

Жылумассаалмасу процестерінің, сусымалы материалдардың араласуын, агломерация, түйіршіктеу процестерінің қарқындату үшін түйіршікті материалдардан псевдосұйылған (ПС) қабаты бар аппараттар кеңінен қолданылады. Псевдосұйылған қабатты кейде асылған немесе қайнаған қабат деп те атайды.

Егер решеткада жатқан түйішікті материалдың қозғалмайтын қабаты арқылы төменнен жоғары қарай сұйылту агентінің ағынын өткізсек, онда қабат күйі сұйылту агентінің жылдамдығымен анықталады, былайша айтқанда агент шығынының бос аппараттың көлденең қимасының ауданына қатынасымен анықталады..

Бірінші аумалы жылдамдыққа ω_кр^І (псевдосұйылудың басталу жылдамдығы) дейін қабат қозғалмайды. Сұйылту агенті қабат арқылы сүзгілеу режимінде қозғалады.

Бірінші аумалы жылдамдыққа ω_кр^І жеткенде қабат псевдосұйылу күйіне өтеді. Бұл кезде қатты бөлшектер қабат ішінде қозғала бастайды. Жылдамдықтың одан әрі артуы псевдосұйылған қабат биіктігін арттырады (қабат кеңееді).

Сұйылту агенті екінші аумалы жылдамдыққа ω_кр^ІІ (ұщыру жылдамдығы) жеткенде псевдо қабат бұзылады, ал бөлшектер пневмотранспорт режимінде аппараттан ұшырылады.

1. 
   Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии - Л.: Химия, 1987
   
2. 
   Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
   
3. 
   Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
   
4. 
   Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
   
5. 
   Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
   
6. 
   Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
   

1. 
   Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
   
2. 
   Жужиков В.А. Фильтрование. 4-е изд. М.: Химия, 1986
   
3. 
   Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
   
4. 
   Александров И. А. Ректификационные и абсорбционные аппараты. Методы рсчета и основы конструирования. 3-издание - М.: Химия,
   
5. 
   Кафаров В.В. Основы массопередачи - М.: Высшая школа, 1979
   

1. 
   Псевдосұйылған қабат үшін сұйылту агентінің мінездеме жылдамдықтарын қалай анықтайды?
   
2. 
   Тәжірибелік мәліметтер бойынша псевдосұйылудың басталуын қалай анықтайды?
   
3. 
   Қабат ішіндегі бөлшектердің орташа диаметрін қалай есептейді?
   
4. 
   Кеуектілік дегеніміз не және оның сұйылту агентінің жылдамдығына тәуелділігін сипаттаңыз?
   
5. 
   Псевдосұйылудың басталу жылдамдығы және ұщыру жылдамдығы неге тәуелді?
   
6. 
   Неге сұйылту агентінің жылдамдығы өскен сайын қозғалмайтын қабаттың гидравликалық кедергісі өседі, ал псевдосұйылған қабаттыкі тұрақты болады?
   
7. 
   Бұрыс пішінді бөлшектердің эквивалентті диаметрін қалай есептейді?
   
8. 
   Пішін тәуелділігі графигін қалай пайдаланады?
   
9. 
   Псевдосұйылған қабаттың гидравликалық кедергісін қалай есептейді, егер оның салмағы белгілі болса?
   

Студент білуге тиіс:

1. 
   Жылуалмастыру аппараттарының жіктелуін;
   
2. 
   Жылуалмастыру аппаратының жылулық балансын;
   
3. 
   Жылуалмастыру аппаратының жылуалмасу теңдеуін;
   

• 
  Жылуалмастыру аппаратының жылулық балансын түзе білу;
  
• 
  Орташа температура тегеурінін анықтай алу;
  
• 
  Жылуалмастыру аппаратында жылутасымалдағыштардың қозғалу тәсімін таңдай білу;
  
• 
  Жылуалмастыру аппаратының конструкциясын таңдай білу;
  

1. 
   Жылуалмастыру аппаратының конструкциясы.
   
2. 
   Жылуалмастыру аппаратының жылулық балансы.
   
3. 
   Жылуалмастыру аппаратының жылуалмасу теңдеуі.
   
4. 
   Жылуалмастырғыштардың температураларының өзгеру графиктері.
   
5. 
   Жылуды рекуперациялау.
   
6. 
   Аппараттың қабырғалары арқылы жылудың қоршаған ортаға шығынын анықтау.
   

Студенттер құбырлы жылуалмастыру қондырғысының құрылысымен және жұмысымен танысуы керек. Виртуалды зертханалық қондырғыда:

1. 
   Жылуалмастыру аппаратының негізгі мінездемелері бойынша тестілеуден өтіңіз.
   
2. 
   Құбырлы жылуалмастыру қондырғысының құрылысын және жұмысістеу принципін оқыңыз.
   
3. 
   Судың әртүрлі шығындарында регенерациялау коэффициентін анықтаңыз.
   
4. 
   Регенерация секциясының жылуалмасу коэффициентін судың әртүрлі шығындарында тәжірибе жүзінде анықтаңыз.
   
5. 
   Тәжірибе бойынша анықталған жылуалмасу коэффициентерін теңдеулермен есептелген мәндерімен салыстырыңыз.
   
6. 
   Аппараттың қабырғалары арқылы жылудың қоршаған ортаға шығынын анықтаңыз.
   

Фармацевтика өндірісі мекемелерінде өнімді жылумен өңдеу процестері кеңінен тараған.

Мысалы, сұйық өнімдердің сақталу мерзімін ұзарту үшін пасиерлеу және стерилдеу процестері қолданылады. Бұл жағдайда өнім жоғары температураға дейін қыздырылады және осы температурада біраз ұстап тұрады, сонан соң сұйықты оны сақтау және бөліп құю температурасына дейін суытады.

Пастеризациядан кейін 63-92⁰С температурада суытуға түскен ыстық өнімнің көп жылуы бар, оны дұрыс пайдалана білуіміз керек.

Ыстық өнімнің жылуын пайдалану үшін оны құрама аппараттың арнайы секциясына жібереді. Онда ыстық өнім пастеризацияға түсетін суық өнімді алдын ала қыздырады. Нәтижесінде ыстық пастерленген өнім біраз суыйды..

Мұндай операция жылуды рекуперациялау деп аталады, осы процесті өткізетін жылуалмастыру аппаратын рекуператор немесе рекуперация секциясы деп аталады.

Сонымен қыздырылған ыстық ортадан жылуды қыздыруға берілетін сұйыққа, жылуды утилдеу үшін, кері беру процесін жылуды рекуперациялау деп атаймыз.

Сұйық өнімдерді өңдеу кезінде жылуды рекуперациялау, пастерлеуге шығындалатын көп жылу энергиясын үнемдеуге мүмкіндік береді.

Кез келген жылулық процестің негізгі мінездемесі сырттан берілетін жылу энергиясынң шығыны. Ол тұрақталған режимде жылуалмасу теңдеуінің көмегімен есептелінеді.

Әдебиет:

негізгі:

1. 
   Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии - Л.: Химия, 1987
   
2. 
   Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
   
3. 
   Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
   
4. 
   Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
   
5. 
   Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
   
6. 
   Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
   

1. 
   Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
   
2. 
   Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
   
3. 
   Александров И. А. Ректификационные и абсорбционные аппараты. Методы рсчета и основы конструирования. 3-издание - М.: Химия,
   
4. 
   Кафаров В.В. Основы массопередачи - М.: Высшая школа, 1979
   
5. 
   Баскаков. Теплотехника – М.: Высшая школа 1986
   

1. Сұйық ортаны басқа сұйықпен кайтарымды қыздырылатын денемен жанастыру арқылы

қыздыруға арналған жылуалмастыру аппаратын атаңыз:

A) араластыру жылуалмастыру аппараты

B) беттік жылуалмастыру аппараты

C) регенеративті жылуалмастыру аппараты

D) буландыру аппараты

E) кептіргіш

2. Сұйық орталар оларды бөліп тұрған қатты бет арқылы жылу алмасатын аппаратты атаңыз:

A) араластыру жылуалмастыру аппараты

B) регенеративті жылуалмастыру аппараты

C) беттік жылуалмастыру аппараты

D) буландыру аппараты

E) кептіргіш

3. Жылуалмастырғыштың жылу алмасу ауданы:

A) F = M/K_YDY_CP

B) F = Q/KDt_ПОЛ