Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
•
Еуропалық комиссия (2013 жыл) Климаттың өзгеруі мен биоәртүрлілікті қоршаған ортаға әсерін
бағалауға біріктіру бойынша нұсқаулық
28
;
•
Еуропалық комиссия (2016 жыл) Климаттың өзгеруі және ірі жобалар
29
; сонымен қатар
•
Еуропалық комиссияның жоба басшылары үшін ресми емес ұсынымдары: Осал жобаларды
климаттың өзгеруіне қалай төзімді етуге болады
30
.
Барлық тәсіл 4 қадамнан құралады:
•
1-
қадам: Рецепторларды анықтау және саяси мәнмәтінін талдау;
•
2-
қадам: Климаттың осалдылығын бағалау;
•
3-
қадам: Тәуекелдерді бағалау; сонымен қатар
•
4-
қадам: Бейімдеу шаралары.
1
және 2 қадамдардың нәтижелері Жобаның климаттың өзгеру әсеріне осалдылық деңгейін анықтау
және қандай осалдылықтарды ӘЭӘБ процесінің келесі кезеңінде бұдан әрі бағалау (бұдан кейінгі 3
және 4 қадамдар) үшін қамту керектігін бағалау үшін ұсынылатын болады.
Бұдан кейінгі бөлімдерде осы қадамдардың әрбірі туралы толық мәліметтер келтірілген.
7.3.5.1 1 -
ҚАДАМ: РЕЦЕПТОРЛАРДЫ АНЫҚТАУ ЖӘНЕ САЯСИ МӘНМӘТІНІН ТАЛДАУ:
Бұл қадам 7.3.2 және 7.3.3-бөлімдерінде келтірілген болатын. Климаттың өзгеруімен қозғала алатын
тиісті рецепторлар, экстремалды табиғи жағдайлардың және климаттың өзгеруінің Жобаға оның бүкіл
қызмет мерзімі ішінде әсерін ескерумен анықталған болатын. Осы рецепторлар танымал (яғни, тарихи
табиғи құбылыстармен қозғалған рецепторлар), сол сияқты танымал емес (жана) рецепторларды
қамтуы мүмкін. Бұл кезең саяси мәнмәтіннің анықтамасын қамтыды.
7.3.5.2 2-
ҚАДАМ: КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІНЕ ОСАЛДЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ:
Бұл кезең 1-ші кезеңде анықталған рецепторлардың климаттың өзгеруіне және экстремалдық табиғи
айнымалыларына осалдылығының бағалауын қамтиды. Рецептордың экстремалды табиғи жағдайлары
мен климаттың өзгеруіне осалдылығы:
Рецептордың климаттық айнымалыларына – әдебиетке және сарапшылық бағасына шолу негізінде
типтік сезімталдылығынан;
Рецептордың бақыланатын климат және болжамдалатын климат туралы ақпараттардың негізінде
климаттық айнымалылардың болжамдық өзгеруіне ұшырағыштынынан тәуелді (CMIP5).
Әрбір климаттық айнымалысының осалдылығын бағалаудың әрбір элементі үшін (мысалы,
сезімталдылық және ұшырағыштық) келесі шәкіл негізінде әрбір рецепторға қатысты осалдылық санаты
тағайындалады:
Жоғары: жоғары сезімталдылық немесе ұшырағыштық.
Орташа: бірқалыпты сезімталдылық немесе ұшырағыштық.
Төмен: климатқа кішігірім сезімталдылық немесе ұшырағыштық.
Бұл, сарапшылық қорытынды және растаушы әдебиет негізіндегі сапалы бағалау.
Рецепторлардың климаттық айнымалыларға осалдылығы сезімталдылықтың және төменде көрсетілген
матрицаны пайдаланумен ұшырағыштық санатының үйлесуі негізінде анықталады. Осы сәтте «төмен»
осалдылығы бар құрамдастар бұдан кейінгі бағалаудан алынып тасталады, сол уақытта «жоғары» және
«орташа» осалдылығымен бұдан әрі 3 және 4 қадамдар аясында қарастырылады.
16-
кесте – Осалдылық матрицасы
Сезімталдылық
Ұшырағыштық
Төмен
Орташа
Жоғары
Төмен
Төмен
Төмен
Төмен
30
Еуропалық комиссия (күнсіз). Жоба басшылары үшін ресми емес ұсынымдар. Осал жобаларды климаттың өзгеруіне қалай
төзімді етуге болады.
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
Орташа
Төмен
Орташа
Орташа
Жоғары
Төмен
Орташа
Жоғары
7.3.5.3 3-
ҚАДАМ: ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАҒАЛАУ
Бірінші кезекте осалдылықтық «орташа» және «жоғарғы» деңгейіне ие элементтермен байланысқан
тәуекелдерді анықтау керек. Анағұрлым типтік тәуекелдері төмендегі кестеде ұсынылған.
17-
кесте – Климаттық айнымалылармен байланысқан типтік тәуекелдер
Климаттық айнымалы
Климатпен байланысқан тәуекел
Ауа температурасының орташа өзгеруі (жылдық,
маусымдық, айлық).
Жоғары температуралар, анағұрлым ұзақ
вегетациялық кезең.
Ауа температурасының экстремалды көтерілуі
(жиілігі және өлшемі).
Жылу толқындары.
Жауын-шашындардың орташа көлемі (жылдық,
маусымдық, айлық).
Тасқын су (өзен, көтерілетін), топырақтың
тұрақтылығы, топырақтағы ылғалдың дефициті,
қар, мұз және бұршақ.
Экстремалды жауын-шашындар (жиілігі және
өлшемі).
Тасқын су, топырақтың тұрақтылығы.
Жел жылдамдығының орташа өзгеруі (жылдық,
маусымдық, айлық).
Жел жүктемесі.
Дауылдар мен күшті желдер (жиілігі және күші).
Дауылдар (күшін және қарқындылығы), сонымен
қоса дауылды желдер.
Ауаның ылғалдылығы.
Тұман.
Күн радиациясы.
Жоғары температуралар, дауылдар мен
найзағайлар.
Теңіз деңгейі.
Жағалық тасқын су.
Тәуекелді бағалау салдарын және жоба рецепторлары үшін климаттық тәуекелдердің туындау
мүмкіндігін қарастыру жолымен жүргізіледі. Осыдан кейін осы детерминанттар нақты климаттық
тәуекелдерге қатысты жобаның әрбір элементі үшін климаттық тәуекел рейтингісін әзірлеу үшін
біріктіріледі. Тәуекелді бағалау – бұл, сарапшылық бағалауға, Жоба командасымен өзара әрекеттесуге
және тиісті әдебиетке шолуға негізделген сапалы бағалау. Бұл процесс сандық деректермен және егер
болса ақпараттармен толықтырылады.
18-
кесте –Тәуекелдерді бағалау матрицасы
Тәуекелдің
туындау
ықтималдылығы
Тәуекел салдарларының туындауы
Өте аз
Маңызды емес
негативті
Бірқалыпты
негативті
Қатты
негативті
Өте қатты
негативті
Өте жоғары
Төмен
Орташа
Жоғары
Экстремалды
Экстремалды
Жоғары
Төмен
Орташа
Орташа
Жоғары
Экстремалды
Орташа
Төмен
Төмен
Орташа
Жоғары
Экстремалды
Төмен
Төмен
Төмен
Орташа
Орташа
Жоғары
Өте төмен
Төмен
Төмен
Төмен
Орташа
Орташа
Достарыңызбен бөлісу: |
