Конфиденциялық

 
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп 
WSP 
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.:  2 нұсқа 
Тамыз  2018 
• 
Жолдар,  көпірлер  және  жаяу  жолдар  топырақтың  тұрақтылығына  сезімтал.  Топырақтың 
тұрақтылығы  жауын-шашындардың  артық  көлемі  немесе  созылмалы  жауын-шашындардың 
нәтижесінде  нашарлауы  мүмкін,  бұл  жердің  батпақтануына  әкеп  соқтыруы  мүмкін,  ал 
экстремалдық температуралар мен құрғақшылық кебуге және сызаттарға әкеп соқтыруы мүмкін. 
Үйінділер  мен  жолдардың,  көпірлердің  және  жаяу  жолдардың  жиектері  топырақ 
тұрақтылығындағы өзгерістерге әсіресе сезімтал; сонымен қатар 
• 
Судың  болуы  судың  және  топырақтың  сапасына  бірқатар  әсерлерін  туғызуы  мүмкін.  Мысалы, 
судың  үлкен  ағындары  өзімен  бірге  лайды  әкелуі  мүмкін,  ал  судың  жеткіліксіздігі  химиялық 
заттар мен ластаушы заттардың жиналуын ұлғайтуы мүмкін, бұл топырақтың жоғары тұздануы 
мен қышқылдануын туғызуы мүмкін. Теңіз деңгейінің көтерілуі сондай-ақ топырақтың тұздануын 
ұлғайтуы  мүмкін.  Анағұрлым  қышқылдандырылған  топырақ  және/немесе  су  құрылыс 
материалдарының тозуын арттырады.  
Климаттың өзгеруінің Жоба үшін ықтимал әсерлері алуан түрлі және төмендегі кестеде баяндалған 
рецепторлар мен аспектілерге әсер етуі мүмкін.  
15-
кесте – Климаттың өзгеруінің рецепторлар мен әртүрлі аспектілерге әсері 
Рецептор 
Ауа райы жағдайларымен байланысқан климаттың ықтимал әсері және 
тәуекелдер 
Геотехника 
Мүжілу. 
Үйінділер мен нығыздаулардың тұрақтылығы. 
Көшкін аумақтары арқылы жер жұмыстарын жүргізу. 
Үйіндінің шайылуы және мүжілуі. 
Баурайлардың тұрақтылығы, су деңгейінің өзгеруі/бос қуыстардағы қысым 
Сорғытқыш жыралар. 
Жол жабыны 
Негіздеуді жобалау. 
Материалдардың бүтіндігі, ерекшеліктер мен құрастырылым бөлшектері. 
Құрылыс – беткі қабаттарды төсеу, беттік өңдеу, температуралық әсерге сезімтал 
материалдар. 
Күртіктерге қарсыласу. 
Күтім жасау. 
Желіні 
пайдалануды 
шектеу 
Күшті желдер. 
Тасқын су. 
Шектеулер жүйесі  Жаңарту және жөндеу. 
Белгілер мен 
сигналдар 
Тұрақтылық. 
Жаңарту және жөндеу. 
Эстетикалық 
параметрлері 
Пейзаж, экология. 
Құрастырылымдар 
(сонымен қоса 
қақпалар) 
Жердегі құрастырылымға термиялық әсері (жүктемесі). 
Жердегі құрастырылымға желдің әсері (жүктемесі). 
Бүтін көпірлердегі жердің қысымы көтерілетін температуралардың диапазоны. 
Жер асты су деңгейінің өзгеруі әсерімен жобалау кезінде пайдаланылатын 
топырақтың қысымы. 
Жер асты су деңгейінің өзгеру себебі бойынша іргетастың шөгуі. 

 
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп 
WSP 
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.:  2 нұсқа 
Тамыз  2018 
Рецептор 
Ауа райы жағдайларымен байланысқан климаттың ықтимал әсері және 
тәуекелдер 
Іргетастардың шайылуының анағұрлым жоғары тәуекеліне арналған жобалық 
шешімдер. 
 
Жасанды құрылыстан су бұрғышты жобалау. 
 
 
Құрылыс немесе қайта құру кезінде температураларға сезімтал құрамдастарды 
немесе материалдарды пайдалану (мысалы, талшықпен арматураланған 
пластмассаны күшейту үшін пайдаланылатын эпоксидті шайыр(FRP)). 
Тіреуіш бөлшектер мен кеңейткіш жіктерді жобалау, басқару және техникалық 
қызмет көрсету. 
Құрылыс және жөндеу жұмыстарына климаттық шектеулер. 
Тозу жылдамдығының өзгеруіне жауабы ретінде күтім жасау бойынша 
жұмыстарын жүргізудің ыңғайлы уақыты. 
 
 
7.3.4    
ЖЕҢІЛДЕТЕТІН ШАРАЛАР  
Осы  бөлімде  климаттың  өзгеруіне  тұрақтылығын  арттыру  және  осалдылығын  азайту  үшін  жобалық 
шешімдерге енгізіле алатын, жұмсарту бойынша мүмкін шаралары сипатталады. Ескеруді талап ететін 
бейімделудің келесі нұсқалары болуы мүмкін: 
• 
Анағұрлым сәйкес келетін құрастырылым, жабындар мен құрылыс әдістері; 
• 
Асфальттағы әртүрлі байланыстырушыларды (анағұрлым қатты) пайдалану; 
• 
Бетон қоспаларды өзгерту және арматуралау; сонымен қатар 
• 
Күтім жасау режимдерінде климаттық тәуекелдерді есепке алу. 
Жобалық шешімдерге климаттық өзгерістерді есепке алу үшін келесі шаралары енгізілген: 
• 
RPE  белгіленген  қар  деңгейлері,  қорғаныс  қоршауларының  орналасқан  жерін  есептеу  үшін 
пайдаланылды.  Егер  қар  деңгейі  ұлғаятын  болса,  техникалық  қызмет  көрсету  бойынша 
жұмыстар аясында қосымша қорғаныс қоршаулары орнатылуы мүмкін.  
• 
Егер  тасқын  деңгейі  көтерілетін  болса,  техникалық  қызмет  көрсету  бойынша  іс-шаралары 
аясында қосымша кәріз құбырын орнатуға болады. 
Қазақстанда асфальттың жүзу проблемасы автомагистральдарда стандартты тәжірибесі ретінде тасты 
мастикалық асфальтты (полимерлердің құрамдылығымен) қолдану есебінен шешілген болатын, өйткені 
бұл  ұсақ  түйіршікті  асфальтты  пайдалану  кезінде  бұдан  бұрын  орын  алған  проблемаларды 
болдырмайды, х температураларда жолдар пайда болады 
 
7.3.5    ҚОСЫМША ЗЕРТТЕУ 
Осы бөлімде ҚОӘБ процесінде климаттың өзгеруі мен тәуекелдерге осалдылығын бағалауға арналған 
барлық  тәсілі  сипатталады.  Осы  тәсіл  келесі  британиялық  және  халықаралық  талаптармен  бірге 
келісімделеді: 
• 
IEMA  (2015)  Климаттың  өзгеруіне  тұрақтылығы  мен  бейімделуіне  қатысты  қоршаған  ортаға 
әсерін бағалау бойынша нұсқаулық
27
; 
                                                           
27
 
IEMA (2015) Климаттың өзгеруіне тұрақтылығы мен бейімделуіне қатысты қоршаған ортаға әсерін бағалау бойынша нұсқаулық.
 
Еуропалық Комиссия (2013) Климаттың өзгеруін және биоалуантүрлілікті қоршаған ортаға әсерді бағалауға енгізу туралы нұсқау. 
Еуропалық комиссия (2016) Климаттың өзгеруі және ірі жобалар.