Көліктер түрлерінің өзара әрекеттестігі

Курстық жоба, заты бойынша болашақ маманның бірінші өзіндік жұмысы болып табылады (Көлік бакалавр), жобаны шешудегі қабылданған дұрыстықтарға байланысты, оның квалификациясы анықталады.

Курстық жоба курстағы пәнді оқудың соңғы кезеңі болып табылады, және сондықтан орындаудың сапасы көбінекей студенттің алған білімін практикада қолдануды үйрету.

Курстық жобаны жобалау кезінде студент жобаланатын жұмысты зерттеуге ерекше көңіл бөлуі тиіс. Анықтамалық, технологиялық нормативтік материалдар жинау ғана емес, және де оларды критикалық анализден өткізу керек.

КЖ – ны жобалау кезінде студент белгілі көлемдегі графикалық жұмысты орындайды. Графика - техника тілі. Сондықтан курстық жобаны жобалауда графикалық өңдеуде көп назар аударады.

Курстық жобаның есептілік бөлімінің негізгі тапсырмасы болып барлық көрсеткіштердің есептемесі болып табылады, жұмысты орындаумен байланысты, жобаның техникалық бөлімде анықталған.

Осыған орай курстық жобаның есептілік бөлігін келесі пункттерге бөлуге болады:

1. 
   Жүкті тасымалдауға арналған көліктің экономикалық негізделген түрін таңдау екі нұсқаның теңестіру жолымен орындалады;
   
2. 
   Нұсқалардың әрбір түрінен шығынның сомалық түрі анықталады, жөнелту қоймасынан алушы қоймасына дейін жүкті жеткізумен байланысты;
   
3. 
   Тасымалданған жүктің 1т. көрсетілген шығының бағасы;
   
4. 
   Портқа келген жүктік теплоходтың(Т), баржи(Б), вагондарды беру(П) өңдеудің оптималдық ретін орнату;
   
5. 
   Порттағы кемелермен вагондардың өңдеу реті өзгермегенін екенін анықтау, егер 1 сағат тұрғандар шығындар вагондарды беру және жүктік теплоходтың – 35%; + 50% схемасы бойынша ауысса;
   
6. 
   Көліктік бірлікті өңдеудегі техникалық графиканы ерекшелеу;
   
7. 
   Реттеу жүйесін есептеу , жүктік фронттардағы автомобильдерді орналасуы туралы информацияны сақтау және жинауды қамтамасыздандыру, жүктік фронттардағы тиеу-түсіру механизімінің жағдайы;
   
8. 
   Жүктік фронттарды автомобильдер арқылы қызмет көрсету кезеңдерін құру;
   

Барлық жобаның элементтері өндірістік талаптарға сай орындалуы тиіс.

Жобаны орындаудағы жұмысты барлығы студенттер мойынына жатады, жобаның жетекшісінің нұсқаулары мен кеңестерін қолдана алады. Студент өз жұмысына ұқыпты қарауы тиіс, жоба жетекшісі оның қатесі түзейді деген үміті болмауы керек. Садықтан жобаны жобалау кезіндегі қабылданған шешімді ойланып және оның дәл рационалды екеніне көз жеткізу керек.

Студент барлық графикалық жұмысты және анықтамалық хатты уақытында бітіруі тиіс. Сызба беті және анықтамалық хат мұқият тексеріліп және орындаушы және жобаның жетекшісінің қолы қойылып, тапсырылуы тиіс, содан кейін курстық жобаны қорғауға дайындалуына болады.

Студент курстық жұмыс жазғанда назарын оның мағынасына ғана емес, жобалық құжаттаудың толтырылу ретіне аударуы қажет.

Курстық жұмыстың техникалық құжаттауы екі бөлімнен тұрады: түсіндірмелік хат және сызба. Курстық жұмыстың техникалық құжаттауы 1-2 А1 форматтағы сызба мен 20-30 беттік түсіндірмелі хаттан тұрады.

Курстық жобаға кіретін сызба қарындашпен орындалады немесе жақсы сызба қағазында (ватманда), плоттерде сызылады. Ереже бойынша А1 форматтағы қағаз алынады. Бұл форматты қолдануда және оны бірнеше ұсақ форматтарға (А2, А3, А4 және т.б.), сондай-ақ қосымша форматтарды қолдануда бөлу сызығы ЕСКД-ға сәйкес өлшемде орындалады.

Сызбаның әрбір форматында рамка болуы қажет: сол жағынан 20, оң, төменгі, жоғарғы жағынан 5мм болу керек.

Әрбір беттің оң жақ төменгі бөлігінде бұрыштық мөр (негізгі жазба) басылады. Сызбадағы барлық жазбалар мен сандар сызылуға қатысты стандартта жазылуы керек, сонымен қатар сандар мен әріптердің қалыңдығы, қисаюы, әріптер, сөздер және жолдар арасындағы арақашықтығы стандартқа сәйкес болуы керек. Студент сызбада жазу жазғанда оқулықтарда, анықтамаларда және «Сызбалар және машинажасау» жинағындағы ГОСТ-да берілген қаріптердің үлгісін қарастыруы керек.

Сызбаларды сәйкес инженерлік программаларда орындау ұсынылады: "AutoCad", "Компас"," CorelDraw " және т.б.

Қорғауға ұсынылған барлық сызбаларда студенттің және жоба жетекшісінің қолы қойылуы қажет.

Студенттің түсіндірмелік хаты 210 X 294мм (А 4 форматта) өлшемдегі қатты қағазда орындалуы керек. Мәтін беттің тек бір жағында жазылады.Беттің сол жағынан 20мм, оң жағынан 5мм қалдырылады.

Тақырыптар үлкен қаріппен теріледі. Хат сауатты жазылуы керек. Сонымен қатар хаттың әдебиеттік стиліне көңіл аудару қажет. Хатта қысқарған сөздер болмауы керек.

Түсіндірмелік хат жобаның негізгі техникалық құжаты болып табылады. Онда жобаның барлық бөлігінің есептемелері мен түсіндірмелері болуы керек.

Түсіндірмелік хаттағы материалдың құрамы мен орналасу ретін мынадай түрде ұсынуға болады:

• 
  Титулдық бет;
  

• 
  Курстық жоба тапсырмалары ;
  
• 
  Алғы сөз (мазмұны);
  
• 
  Кіріспе;
  
• 
  Теориялық (аналитикалық) бөлімі;
  
• 
  Техникалық бөлімі;
  
• 
  Экологиялық бөлімі (еңбекті қорғау және кәсіпорындардың техникалық қауіпсіздігі);
  
• 
  Қолданылған әдебиеттер тізімі;
  
• 
  Қосымша;
  
• 
  Жобаның ведомості.
  

Түсіндірмелік хат компьютерде 14 қаріппен теріледі, интервал – біржарым.

Курстық жобалау тапсырмалары қосымшада келтірілген бланк түрінде беріледі.

Алғы сөз жобаның бет нөмірі бойынша көрсетілген бөлімдердің тақырыптарын қамтиды.

Кіріспе көлемі бойынша көп болмауы керек (1-2 бет). Онда жобаның негізгі мақсаттарымен есептері көрсетіледі. Кіріспе мазмұны міндетті түрде курстық жобаның жұмысына қатысты болуы керек. Егер кіріспеде тарихи мәліметтер,қандайда бір сандар берілсе ол жобаға қатысты болуы керек.

Қолданылған әдебиет тізімдері жобалау кезіндегі студенттің пайдаланылған негізгі кітаптары мен журналдардағы мақалаларының, сондай-ақ Интернет сайттарынан тұрады. Тізімде қолданылған кітап аты, автордың аты-жөні, баспа мен шыққан жылы көрсетілуі керек. Журнал мақалаларында мақала авторы, шыққан жылы, журнал нөмірі жазылады.

Все данные, на которых основываются расчеты, объяснения или доказательства того или иного положения, должны в пояснительной записке иметь ссылку на соответствующий ГОСТ, учебник, книгу, журнальную статью или какой-либо другой офи­циальный источник с указанием автора, названия, года издания и страницы. Если этот материал указан в списке использованной литературы, можно вместо названия указывать в (квадратных) скобках циф­ру, соответствующую порядковому номеру в списке.

Түсіндірмелік хаттар кестелерінде, графиктерінде және сызбаларында есептеулер мен әртүрлі сандық мәліметтер қолданғанда студент бірлік өлшемді көрсетуді ұмытпауы керек.

Хат аяқталғаннан кейін және студент пен жетекшінің ұқыпты тексеруінен кейін барлық беттер арнайы папкаға тіркеледі. Папкаға жобаның орындалған жылы, группасы, фамилиясы, студент аты-жөні және курстық жобаның тақырыбы көрсетілген жазба жабыстырылады. Осыдан кейін түсіндірмелік хатқа студент пен жетекшінің қолдары қойылады.
3.4. Кеңестерді жүргізу әдістемесі

Студент міндетті түрде жоба жетекшісінің кеңесіне келуі керек. Әрбір кеңеске қатыспау сабаққа қатыспау ретінде қаралуы қажет.

Курстық жоба бойынша кеңес оқу жоспарының көлемінде және сабақ кестесіндегі жоба жетекшісінің сағаттарына сәйкес өткізіледі.

График-жоспар бойынша курстық жоба жетекшісі әрбір студенттің жобаны орындауын қадағалау керек. Кредиттік оқудағы студенттер үшін семестр бойы 2 рет аттестация өтеді.

Кафедра меңгерушісі курстық жобалауға жалпы жетекшілік етеді, сондай-ақ:

• 
  Курстық жобалаудың жетекшісін тағайындайды;
  
• 
  Курстық жобалаудың тапсырмаларын бекітеді.
  

• 
  Курстық жобалауды, кеңестің жүргізілуін және студнттердің қатысуын қадағалауға;
  
• 
  Курстық жобаны дайындауды ұйымдастыру мен өткізуді бақылау және орындалған жұмыс көлемінің көрсетілген тапсырма графигімен сәйкес келуін қадағалауға.
  

Курстық жобаның жетекшісі міндетті:

• 
  Курстық жоба тематикасының қалыптасуына қатысуға;
  
• 
  Курстық жобалаудағы студенттерге тапсырмалар құрастыруға және беруге;
  
• 
  Курстық жобамен жұмыс жасауға студенттерге негізгі ұсынылатын әдебиеттер тізімін беруге;
  
• 
  Диплом алдындағы практикада студенттердің үйренетін және зерттейтін негізгі сұрақтарын құрастыруы керек;
  
• 
  Курстық жобалау сұрақтары бойынша кеңес өткізу бекітілген графикке сәйкес келуі қажет;
  
• 
  Түсіндірмелік хатты бөлімдерінің дайындығы мен мазмұнын және жабаның графикалық бөлігін және бекітілген график бойынша жүргізілген жұмыстарды тексеруге;
  
• 
  Курстық жобаның сапасын тексеруге және дайындығын бақылауға қатысу;
  

• 
  Жобаның жалпы бағытын анықтауға, тапсырма көлемінің сәйкестігін және әдістемелік көрсеткіштер мен нормативтердің орындалуын қадағалауға.
  

Курстық жоба үшін әр оқу орнында арнайы жабдықталған кабинет болуы қажет, онда қатаң орнатылған график бойынша жетекші кеңестер жүргізу қажет. Кабинет жұмысына бақылау және кеңесберушілердің кезекшілік графигі бойынша келуін кафедра меңгерушісі қадағалайды

Студент тапсырмалармен орнатылған мерзімде (қорғауға 5-7 күнен кеш емес) толық көлемде курстық жобаға қол қояды (түсіндірме хатқа және графикалық бөлімнің әрбір бетіне) және жоба жетекшісіне өткізеді.

Жоба жетекшісі курстық жоба бойынша қорытынды береді, онда студенттің дайындық деңгейі және оның практикалық тұрғыдан есептерді шеше алуы бағаланады, сонымен қатар курстық жобаға жалпы баға қойылады.

Жоба жетекшісінің қорытындысында студенке мінездеме болады және оның жобасына келесі сұрақтар бойынша:

• 
  Жобаның барлық бөлімдері бойынша жобаның орындалуының сәйкестігі (жобаның әлдеқайда нашар және әлдеқайда толық жақтарын көрсету арқылы);
  
• 
  Студенттердің жобада есепті шешулерінің технологиялық бағасының дұрыстығы;
  
• 
  Студент білімінің теориялық дайындығы және оны практикалық есептерді шешуде қолдануы;
  
• 
  Жобада алдыңғы қатарлы өндірістік және ғылыми тәжірибелерді қолдануы және есепті шешуге өзінше жзасаған қатынасы.;
  
• 
  Жобада қабылданған ұйымдастырушылық-техникалық шешімдердің экономикалық негізделуі;
  
• 
  Түсіндірме хатты және графикалық материалдарды өңдеудің сапасы және есептерді шешудің дұрыстығы;
  
• 
  Жобаның практикалық бағалығы жәе оның өндірісте қолданылуы;
  
• 
  Курстық жобаның бес балдық жүйедегі жалпы бағасы.
  

Комиссия мүшелері жобаға қатысты және басқа да көлік бакалавры мамандығына қатысты сұрақтарды қоюына болады. Жалпы бағаны жоба жетекшісі қояды және студенке жарияланды.

Оқушылардың өздік жұмыстары СОӨЖ және СӨЖ ден тұрады.

СОӨЖ ретінде оқытушының студентпен аудиторияда жүргізетін тапсырмалары қарастырады. Жалпы түрде СОӨЖ сабақтарында жоғарыда мазмұндалған курстық жобалар қарастырылады.

Өзіндік үй жұмыстары (СӨЖ) дәріске, семинар сабақтарына дайындықты қарастырады, сонымен қатар рефераттар, баяндамалар жазу және ғылыми-практикалық конференцияларға қатынасуды қамтиды.

2. 
   Студенттер білімін тексеруге арналған рефераттар мен бақылау тапсырмаларының тақырыптары
   

1 «Көлік түрлерінің өзара әрекеттесуі» пәнінен дәріс курсы.