Интернетте файлдарды орналастыру және

 

Интернетте файлдарды орналастыру және 

файлдарды қабылдау 

Ғаламторда саяхаттаудан  және электрондық поштамен алмасудан басқа Интернет 

файлдармен  алмасу  үшін  жиі  қолданылады.  Windows XP Сілтеуіш  (Windows  Explorer) 

бағдарламасын қолдана отырып, файлдарды Интернет арқылы оңай жіберуге мүмкіндік 

береді. Бұны қалай жасауға болатындығын қарастырайық.   

Сілтеуішті  іске  қосыңыз,  содан  соң  файлдарды  орналастырғымыз  келетін  және 

одарды  қайдан  қайта  жазып  алғымыз  келетін  Интернеттегі  орынды  көрсеткен  жөн.  Ол 

үшін  Менің  желілік  қоршауым  (My  Network  Places)  бумасына  өтіңіз.  Мәселелер 

тақтасында  желімен  жұмыс  үшін  командалар  тізімі  пайда  болады.  Желілік  қоршауға 

қосылу шеберін іске қосу үшін Желілік қоршаудағы жаңа орын (Create a network shortcut) 

командасын таңдаңыз.  

Шебердің  жұмысын  бастау  үшін  Ары  қарай  (Next)  батырмасын  басыңыз. 

Файлдарды  орналастыру  бойынша  қызмет  көрсететін  Интернет  қызметтерінің  тізімін 

құрайтын  диалог  пайда  болады.  Егер  сіз  файлды  басқа  орынға  орналастыруды 

жоспарласаңыз,  онда  бұл  тізімде  Желідегі  басқа  орындар  (Other  Network  Places) 

элементін  таңдаңыз  және  жұмысты  жалғастыру  үшін  Ары  қарай  (Next)  батырмасын 

басыңыз.  

Шебердің  келесі  диалогы  сіз  файлдармен  алмасу  үшін  қолдануды  жоспарлап 

отырған Интернеттегі сол тораптың адресін енгізуге арналған. Қолданатын байланыстың 

типін  қоса  алғанда,  мысалы  http://www.provider.ru/~user  немесе  ftp://ftp. company. com 

сияқты  толық  адресті  енгізу  қажет.  Адрестің  енгізу  өрісінің  төменгі  жағында  сілтеме 

орналасқан,  оған  тышқанмен  шертіп,  сіз  осы  өріске  адресті  қалай  дұрыс  енгізудің 

бірнеше мысалдарын көре аласыз.   

Адресті  енгізгеннен  кейін  жұмысты  жалғастыру  үшін  Ары  қарай  (Next) 

батырмасын  басыңыз.  Пайдаланушының  атын  енгізуге  арналған  келесі  шебер  диалогы 

пайда болады. Интернетте FTP тораптардың басым көпшілігі оларға қолжетімділік үшін 

идентификацияны талап етеді. Егер сіз көпшілікке қолжетімді торапта файлды алғыңыз 

және  орналастырғыңыз  келсе,  онда  ену  үшін  анонимдік  кіруді  қолдануға  болады. 

Анонимдік  кіру  торапта  Anonymous  атауымен  тіркелуді  білдіреді,  ал  құпиясөз  ретінде 

сіздің  электрондық  поштаңыздың  адресі  шығады.  Алайда,  бұндай  тәсіл  кемшіліктерді 

иеленеді,  олардың  бастысы  Интернет  торабының  файлдары  мен  бумаларына  шектеулі  

қолжетімділік  болып  табылады.  Әдетте  бұл  көпшілікке  қолжетімді  бумалардың  бірі 

немесе  бірнешеуі.  Егер  қолжетімділіктің  бұндай  тәсілі  сіздің  көңіліңізден  шықса,  онда 

Анонимді  қосылу  (Log  on  anonymously)  жалаушаны  орнатыңыз.  Бұндай  жағдайда 

құпиясөзді автоматты түрде Windows ендіріледі.  

Егер сіз файлдарымен алмасу үшін міндетті түрде тіркелуді талап ететін Интернет 

тораптарын қолданғыңыз келсе, онда анонимді қосылудың жалаушасын алып тастау  

керек,  ал  енгізу  өрісіне  торапқа  қолжетімділік  үшін  идентификаторды  енгізу  қажет. 

Қауіпсіздік мақсатында құпиясөз енгізілмейді. Ол кейін торапқа тікелей қосылу кезінде 

сұралады.  Пайдаланушының  атын  енгізгеннен  кейін  жұмысты  жалғастыру  және 

шебердің келесі диалогы бейнелену үшін Ары қарай (Next) батырмасын басыңыз.  

Бұл диалог сіз қосылатын сол орынның атауын көрсетуге арналған. Тиісті өріске 

5.4 

58 

5 

тарау 

Интернет желісіндегі жұмыс сипаттамалары 

 

сізге  ұнайтын  кез  келген  атауды  енгізіңіз  және  жұмысты  жалғастыру  үшін  Ары  қарай 

(Next) батырмасын басыңыз. Шебердің соңғы диалогы пайда болады. Бұл диалогты жабу 

үшін  Дайын  (Finish)  батырмасын  басыңыз.  Желіде  көрсетілген  орынмен  байланысу 

әрекеті  жүзеге  асырылады  және  байланысу  қажеттілі  туралы  диалог  пайда  болады. 

Интернет  қызметін  жеткізушісімен  байланысуды  бастау  үшін  бұл  диалогтың  Қосылу 

(Connect) батырмасын басыңыз.  

Интернетпен байланыс орнытылғаннан кейін Интернет торапқа құпиясөзді енгізу 

диалогы пайда болады. Диалогты жабу үшін құпиясөзді енгізіңіз және ОК батырмасын 

басыңыз.  Таңдалған  тораптың  тамыры  бумасының  ішіндегісі  сілтеуіш  терезесінде 

көрсетіледі.  

Енді сіз файлдар мен бумаларды Интернеттегі торапқа сіздің компьютеріңізден де, 

тораптан  сіздің  компьютеріңізге  де  көшіре  аласыз.  Осы  орайда  Интернет  торабында 

файлдар  және  бумалармен  жұмыс  сіздің  компьютеріңіздегі  файлдар  және  бумалармен 

жұмыстан  еш  өзгешеленбейді.    Біздің  кітабымызда  егжей-тегжейлі  сипатталған 

сілтеуішпен жұмыстың барлық тәсілдерді Интернетпен жұмыс кезінде қолдануға болады. 

Сіз файлдарды көшіре, жоя, орындарын ауыстыра және атауларын өзгерте аласыз және 

басқа қажетті әрекеттерді орындай аласыз.   

Қорытындысында  ескерте  кетейік,  егер  сіз  файлдармен  алмасу  үшін  Интернетте 

белгілі бір орынды үнемі емес, ал тек кейде немесе бір ғана рет қолданғыңыз келсе, онда 

жай  ғана  сілтеуіштің  бір  атаулы  енгізу  өрісінде  оның  адресін  енгізуге  болады.  Осы 

орайда,  егер  аты  және  құпиясөз  талап  етілсе,  онда  оларды  адрестің  алдында  басқа 

бөліктен  «:»  және  «@»  арнайы  символдармен  бөліп  енгізу  керек,  мысалы, 

ГСр://имя:пароль@йр.еотрапу.ги.  Көрсетілген  тораппен  байланысқаннан  кейін  оның 

ішіндегісі  бағдарлама  терезесінде  пайда  болады  және  сіз  өзіңіздің  бумалармен  сияқты 

Интернеттен файлдар және бумалармен жұмыс істей аласыз. Windows XP басқа адамдар 

олармен  танысу  үшін  сіздің  компьютеріңіздің  файлдары  және  бумаларын  Интернетте 

оңай  орналастыруға  мүмкіндік  береді.    Бұндай  орналастыру  жарияланым  деп  аталады. 

Әдетте  жарияланымның  мүмкіндіктерін  сіздің  жеке  Web-парақшаңызда  ақпаратты 

қолайлы  орналастыру  үшін  қолданады.  Интернетте  жариялау  үшін,  біз  жана  ғана 

қарастырған,  сіздің  желілік  қоршауыңыздағы  жаңа  орынды  құрумен  қолдануға  болады, 

алайда  қолайлылық  үшін  мәселелер  тақтасында  Интернетте  жариялау  үшін  арнайы 

сілтеме бар.  

Көп  жағдайларда  Интернетке  қосылу  кезінде  қызмет  жеткізушісі  сіздің  үй 

парақшаңыз  үшін    өзінің  серверінде  азғантай  орынды  тегін  бөледі.  Бұндай  жағдайда 

Интернеттегі  сіздің  парақшаңыздың  адресі  сіздің  қызмет  жеткізушіңіздің  екі  бөлігінен 

және  сіздің  атыңыздан  құралатын  болады,  мысалы,  www.provider.  ru/~ivanov.  Егер  де 

Интернетке қосылу  кезінде бұндай  қызмет сізге  көрсетілмесе  немесе ол үшін  қосымша 

төлемді талап етсе, онда Интернеттегі тегін сервистердің біреуін қолдануға болады.  

59 

5.4 

Интернетте файлдарды орналастыру және файлдарды қабылдау 

 

Парақты  орналастыру  орны  анықталғаннан  кейін  оның  жариялануына  көшуге 

болады.  Ол  үшін  сілтеуішті  іске  қосыңыз  және  қажетті  бумаға  өтіп,  файл  немесе 

буманың  белгішесіне  тышқанмен  шерте  отырып,  сіз  жариялағыңыз  келетін  буманы 

немесе  файлды  белгілеңіз.  Мәселелер  тақтасында  суреті  бар  сілтемені  таңдаңыз  және 

экранда жариялау шеберінің бірінші диалогы пайда болады. Бұл шебер желілік қоршауға 

қосылу шеберіне өте ұқсайды, сол себепті оның жұмысына егжей-тегжейлі тоқтамаймыз, 

тек  ерекшеліктерін  ескереміз.  Шебердің  жұмысын  бастау  үшін  Ары  қарай  (Next) 

батырмасын  басыңыз  және  кейіннен  өз  бетіңізше  келесі  диалогқа  өтіңіз.  Ең  дұрысы: 

сіздің  Интернет  қызметін  жеткізушісінің  адресі  қызметтер  тізімінде  болмайды, 

сондықтан  тиісті  диалогта  Желідегі  басқа  орындар  (Other  Network  Places)  элементін 

таңдаңыз.  Адресті  енгізу  өрісінде  қызмет  жеткузішісінің  торабында  сіздің 

файлдарыңызды  орналастыру  үшін  одан  алған  дәл  сондай  адресті  енгізу  қажет.  

Ақпаратты Интернетте жариялау кезінде анонимді кіруді қолданбаңыз, себебі осы орайда 

кез  келген  сіздің  ақпаратыңызды  желіде  құртуы  мүмкін.  Сондықтан,  анонимді 

қолжетімділіктің  жалаушасын  алып  тастап,  ал  пайдаланушы  атына  арналған  өріске 

Интернетке  қосылу  үшін  сіздің  идентификаторыңызды  енгізіңіз.  Сонымен  қатар, 

жарияланымнан  кейін  сіз  Интернетте  таңдаған  орын  сіздің  желілік  қоршауыңыздың 

тізімінде пайда болады.   

 

 

 

1. 

Бағдарламалық құжаттардың негізгі түрлерін атап шығыңыз және сипаттаңыз. 

2. 

Операциялық жүйелердің құрылымы мен міндетін сипаттаңыз. 

3. 

Сізге таныс операциялық жүйелердің типтерін және олардың қолдану аймақтарын 

атап шығыңыз. 

4. 

Мәліметтерді сақтаудың файлдық құрылымы деген не?  

5. 

«Windows» ОЖ стандартты терезесінің құрылымын сипаттаңыз. 

6. 

Мәселелер тақтасы не үшін керек?  

7. 

«

Бастау» батырмасының міндеті қандай? 

8. 

Басқару тақтасын қалай ашуға болады және ДК негізгі теңшеулеріне 

қолжетімділікті қалай алуға болады?  

9. 

Іздеу жүйесі және Ақпараттық жүйе неге арналған?  

10. 

Файлдардың менеджері деген не және ол не үшін керек?  

11. 

Сілтеуіштің құрал-саймандар тақтасының міндеті қандай?  

12. 

Сілтеуіш терезесінде файлдар және бумалармен қандай операцияларды жүргізуге 

болады?  

13. 

Файлдар, бумалар және таңбашалар миниатюраларының айырмашылығы неде? 

Оларды қалай құрады, жояды, атын өзгертеді?  

14. 

Файлдардың орындарын ауыстырудың оларды көшіруден айырмашылығы неде?  

15. 

Файлдарды көшірудің бірнеше тәсілдерін атап шығыңыз. 

 

Бақылау сұрақтары 

 

 

Гордеев А.В. Операциялық жүйелер / А.Гордеев. — СПб.: Питер, 2009. 

Назаров С.В. Операциялық жүйелер / С. В. Назаров, Л.П.Гудыно, А. А. 

Кириченко; ред. басш. С. В. Назарова. — М.: Кудиц-Пресс, 2008. 

Иртегов Д.В. Операциялық жүйелерге кіріспе / Д. В.Иртегов. — СПб.: BHV, 

2008. 

Дейтел Харви. Операциялық жүйелер. Негіздері және принциптері / Харви 

Дейтел [және т.б.]. — М.: Бином, 2006. 

Чекмарев А. Microsoft Windows Vista. Бірінші танысу / А. Чекмарев. — СПб.: 

БХВ-Петербург, 2006. 

Столяров А.М. Microsoft Windows XP / А. М. Столяров. — М.: НТ Пресс, 2006. 

Танненбаум Э.С. Заманауи операциялық жүйелер / Э. С. Таннен- баум. — СПб.: 

Питер, 2002. 

Хадсон Пол. Red Hat Fedora 4 / П. Хадсон [және т.б]. — М.: Вильямс, 2006. 

Эви Немет. Linux әкімгерінің басқаруы/ Э. Немет [және т.б.]. — М.: Вильямс, 

2007.

 

Әдебиеттер тізімі 

 

 

Оқырманға ........................................................................................................................................... 3 

1.  Заманауи операциялық жүйелердің сипаттамалары ...................................................................... 4 

1.1.  Операциялық жүйелер ......................................................................................................... 4 

1.2.  MS Windows XP операциялық жүйесі ..................................................................................... 6 

1.3.  Unix және Linux операциялық жүйелері ............................................................................... 9 

2.  Windows XP-мен жұмыстың негіздері .......................................................................................... 13 

2.1. .....................................................................................................................................................  

Жүйемен жұмыс істеудің негізгі принциптері ................................................................................ 13 

2.2. ..................................................................................................................................................... , 

Жұмысты бастау және аяқтау, бас мәзір ...................................................................................... 15 

2.3.  Windows сілтеуішімен танысу............................................................................................. 18 

2.4.  Дисктер және бумалар бойынша ауысу ............................................................................ 21 

2.5.  Сілтеуіштен бағдарламаны іске қосу .................................................................................. 22 

3.  Файлдар және бумалармен жұмыс .............................................................................................. 23 

3.1. 

Файлдарды көшіру, орнын ауыстыру және атын өзгерту .................................................... 23 

3.2. 

Жаңа бумалар, файлдар және таңбашаларды құру  ..........................................................27 

3.3. 

Файлдарды жою және қалпына келтіру .............................................................................30 

3.4. 

Сығылған бумалармен жұмыс ............................................................................................32 

3.5. 

Компакт-дисктерге жазу  .................................................................................................... 33 

4.  Windows XP-де баспаны басқару  ...............................................................................................  36 

4.1. 

Принтерді қосу және теңшеу .............................................................................................36 

4.2. 

Баспа диспетчерімен жұмыс ..............................................................................................43 

5.  Интернет желісіндегі жұмыс ....................................................................................................... 45 

5.1.  Интернетпен жұмыс істеу үшін жүйені теңшеу...................................................................45 

5.2.  Ғаламторда саяхат ............................................................................................................. 50 

5.3.  Электрондық хаттарды жіберу және қабылдау ..................................................................52 

5.4.  Интернетте файлдарды орналастыру және файлдарды қабылдау  ..................................... 58 

Бақылау сұрақтары ...........................................................................................................................  61 

Әдебиеттер тізімі ................................................................................................................................ 62

 

Мазмұны 

 

Оқу құралы 

Киселев Сергей Викторович, 

Алексахин Сергей Васильевич, 

Остроух Андрей Владимирович 

Операциялық жүйелер 

Оқу құралы  

5-басылым, стереотипті 

Редактор 

Е.Н.Соколова 

Техникалық редактор 

О.Н.Крайнова 

Компьютерлік беттеу 

Л.А.Смирнова 

Корректорлар 

Ю.В.Гуськова, Н.В.Козлова 

Бас.№ 105112496. Басылымға қол қойылды 13.07.2015. Формат 70 Х100/16. 

«Школьная» гарнитурасы. Офсеттік № 1 қағаз. Офсеттік баспа. Шарт. бас. пар. 5,2. Таралым 100 

дана. Тапсырыс № 

ООО «Академия» баспа орталығы» ЖШҚ. www.academia-moscow.ru 129085, Мәскеу, Мира 

даңғылы, 101В, 1 б. 

Тел./факс: (495) 648-0507, 616-00-29. 

Санитарлық-эпидемиологиялық нәтиже № РОСС RU. AE51. H 16679 от 25.05.2015. 

Басып шығарды: «Т8 Издательские Технологии» көпшілік акционерлік қоғамы. 

109316, Мәскеу, Волгоград даңғылы, 42 үй, 5 корпус. 

Тел.: (495) 221-89-80.