79
Қауіптің негізгі факторлары мынадай топтарға бөлінеді:
- медициналық-биологиялық;
- əлеуметтік-экономикалық;
- психологиялық;
- педагогикалық;
Қауіп тобындағы балалардың санаттары:
- тез байқалатын клиникалық-патологиялық сипаттамалары
жоқ, даму жолында ақауы бар балалар;
- ата-аналарының қамқорлығынан айырылған, өзін қорғайтын
заңды тұлғалары жоқ балалар;
- жайсыз жəне қоғаммен қарым-қатынасы нашар отбасылар-
дан шыққан жасөспірімдер;
- əлеуметтік-экономикалық жəне əлеуметтік-психологиялық
көмекке мұқтаж отбасылардан шыққан балалар.
Барлық ұйымдарда балалармен тиімді жұмыс жасау бойынша
сəтті сынақталған, өзіндік ерекшелігі бар төмендегідей жұмыстар
кезең-кезеңімен атқарылғаны абзал:
- өзіндік ерекшелігі бар балаларды анықтау;
- осы балалармен білім беру ұйымдарының барлық
құрылымының жұмыс жасауы;
- жұмыс нəтижесін, жоспарды дəлдеу.
І кезең. Өзіндік ерекшелігі бар балаларды анықтау.
Білім беру ұйымының ұстаздар ұжымы келесі жұмыстар
атқарады:
№
Жұмыстың мазмұны
Жұмыс жасау
формасы
Айналысатын
адам
1
Отбасын зерттеу
Отбасыға барып,
оның тұрмыстық
жағдайымен
танысу, ата-
аналармен
əңгімелесіп,
анкета толтырту
Сынып
жетекшісі,
əлеуметтік
педагог
80
Жайсыз отбасылармен жұмыс жасау алгоритмі:
1 кезең: отбасын, оның негізгі мəселелерін, отбасының кейбір
қажеттіліктеріне көз жүгірту.
2 кезең: жайсыз отбасының тұрмыстық жағдайына назар ау-
дару.
3 кезең: отбасы мүшелерімен жəне араласатын ортасымен та-
нысу, балалармен əңгімелесу жəне өмір сүру қалпына баға беру.
4 кезең: отбасыға көмек беретін кісілермен танысу, олардың
негізгі жұмыстарын, т.б. зерттеу.
5 кезең: отбасының жайсыз болу себебін анықтау, олардың
мақсаты мен бағдарын зерттеу.
6 кезең: отбасы мүшелерінің жеке қасиеттерін қадағалау.
7 кезең: отбасы картасын жасау.
8 кезең: барлық мүдделі ұйымдарымен (білім беру
ұйымдарымен, кəмелетке толмағандарды бейімдеу орталығымен,
арнаулы білім беру ұйымдарымен, кəмелетке толмағандардың
істері жəне олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссиямен,
т.б.) үйлесімді байланыс орнату.
9 кезең: жайсыз отбасылармен жұмыс жасау бағдарламаларын
жасау.
10 кезең: отбасыға күнделікті бару жəне бақылау жасау.
11 кезең: жайсыз отбасылармен жұмыс жасаудың нəтижелері
жайлы тиісті қорытындылар жасау.
2
Мектеп мотивациясын,
кері əсерінің бар екенін,
тəрбие деңгейін, мектеп
шараларының қанағаттанарлық
екенін, қызығушылықтарын
анықтау
Диагноз жасау,
анкета толтырту,
əңгімелесу,
бақылау, сұрау
жүргізу
Əлеуметтік
педагог,
психолог
3
Жұмыс нəтижесін талдау
Суреттерді,
шығармаларды,
дəптерлерді
жəне
психологиялық
тесттерді
зерттеу
Əлеуметтік
педагог,
психолог,
сынып
жетекшісі.
81
ІІ кезең. Білім беру ұйымының барлық
құрылымдарының жұмысы
№
Жұмыстың
мазмұны
Жұмыс жасау формасы
Айналыса-
тын адам
1
Оқудан тыс
бос уақытты
ұйымдастыру
Үйірме жұмыстары,
секциялар, қызықты
клубтар, жастар ұйымдары
Директордың
тəрбие ісі
жөніндегі
орынбасары,
сынып жетекшісі,
үйірме, секция,
клуб жетекшілері
2
Құқықтық білім
Жеке кеңестер беру, топтық
оқулар: дөңгелек үстелдер,
«Жастар нашақорлыққа
қарсы», «Жастар»,
«Абайлаңыз балалар!»
секілді іс-шаралар
Директордың
тəрбие ісі
жөніндегі
орынбасары,
əлеуметтік
педагог, психолог,
КТІБ инспекторы
3
Мінез-құлықты
түзету
Топтық жеке коррекциялық
дамыту сабақтары,
сыныптан тыс мерекелік
жəне спорттық іс-шаралар
Əлеуметтік
педагог, психолог,
сынып жетекшісі,
КТІБ инспекторы
4
Қылмыс, құқық
бұзушылық,
панасыздық,
есірткіге
тəуелділік
профилактикасы
Жоғарыда аталғандарға
спорттық шараларды қосу
қажет. Прокуратура, жастар
ұйымдары өкілдерімен,
наркология мамандарымен,
медицина қызметкерлерімен,
КТІБ инспекторларымен
кездесу. Кəмелетке толмаған
балалар жиналатын
жерлерге рейд ұйымдастыру.
Іс-шараға ата-аналарды
қатыстыру. Еңбекпен
қамтамасыз ету.
Директордың
тəрбие ісі
жөніндегі
орынбасары,
сынып жетекшісі,
əлеуметтік
педагог, психолог,
дене шынықтыру
мұғалімдері,
КТІБ, үйірме,
секция, клуб,
ұйымдар,
қоғамдық өкілдер
жетекшілері
82
Осы жұмыстардың нəтижесінде мəліметтер банкі құрылып,
оған мынадай балалар мен жасөспірімдер жайлы ақпарат
енгізіледі:
-
жайсыз отбасылардан шыққан;
-
қадағалаусыз жəне панасыз қалған;
-
қаңғыбастықпен жəне қайыршылықпен айналысатын;
-
дəрігерлердің рұқсатынсыз психотроптық жəне есірткі
заттарын қолданушы;
-
қылмыс жəне құқық бұзушылық жасаған;
-
ІІД КТІБ тіркеуінде тұрған;
-
мектепішілік педагогикалық тіркеуде тұрған;
-
сабаққа қатыспайтын.
Кəмелетке толмағандардың қадағалаусыздығы мен құқық
бұзушылығына байланысты білім беру ұйымының профилактикалық
жұмыстарын бағалау өлшемдері:
- ІІД КТІБ есебінде
тұрған жасөспірімдер
тізімінің;
- қылмысты болған
жасөспірімдер
санының;
- сабаққа бармайтын
жасөспірімдер
тізімінің;
- сабаққа жиі бармай
қалатын оқушылар
санының
төмендеуі.
- өмірде қиын
жағдайға
тап болған
оқушылардың
қосымша біліммен
қамтамасыз
етілуінің;
- түрлі бағыттағы
жастар
ұйымдарында
уақыттарын
өткізетін өмірде
қиын жағдайға тап
болған оқушылар
саны артуы.
- мектептердің оқу
жоспарларында
оқушылардың барынша
əлеуметтенуіне жағдай
жасауға бағытталған
мектеп факультативтері
мен эклектив
курстарының;
- балалар арасында
салауатты өмір
салтын насихаттауға
бағытталған білім беру
бағдарламаларының;
- заңға
мойынсұнушылықты
насихаттайтын
профилактикалық
жұмыстар бойынша
білім беру
бағдарламаларының;
- өмірде қиын жағдайға
тап болған балаларға
қосымша білім беру
бағдарламаларының
болуы.
Достарыңызбен бөлісу: |
