Кафедра меңгерушісі _________________________ Арынгазин К.Ш

Кафедра меңгерушісі _________________________ Арынгазин К.Ш.

СК Факультет әдістемелік кеңесімен құпталған 20 _ж. «_____»__________№____ хаттама

СҚФ ОӘК төрағасы__________Жукенова Г. А.

Пәннің көлемі -3 кредит

Курс- 4

7 -ші семестірде оқытылады;

Аудиториялық сабақтарға 35 сағат бөлінген,

Дәрістер – 15 сағат,

Тәжірибелік сабақтар - 7.5 сағат

Зертханалық сабақтар – 7.5 (15сағат )

СӨЖ Студенттердің өздік жұмыстарына - 90 сағат

СОӨЖ – 30 сағат бөлінген.

Барлығы -135 сағат
Бақылау түрлері: емтихан - 7 -ші семестір
Пререквизиттер: Курс студенттердің келесі пәндері оқығанда алған білімдеріне негізделеді: математика, физика, химия, электротехниканың теориялық негіздері және басқа да негізгі әрі кәсіби пәндерю

Постреквизиттер Курс бакалаврдың калыптасуының соңғы кезеңі болып табылады. Теориялық және практикалық мәселелерді зерттеу нәтижелері дипломдық жұмыста «Eңбeк қopғay» атты бөлімде қолданылады.
2. Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары:

«Кәсіби оқыту және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы, сәулет құрылыс факультеті профессор Аймуханов Сапарғали Мұхиденович. Тел. 8 777 659 33 53. Қабылдау сағаттары: дүйсенбі, сәрсенбі, жұма –12.00-ден 14.00-ге дейін ауд.№ 133

- еңбек қорғау жүйсінің ұйымдастыруын;

- медика-биологилық, санитарлық-гигиеналық еңбек қорғаудың негізі;

- техникалық қауіпсіздікті;

- апаттың дер кезінде көріп қалу және оны болдырмау;

- өндірістік жарақатанудың анализі;

- еңбектің қауіпті шараларын болжау;

- еңбектің социалды-экономикалық сұрақтарын ;

- өндірістің қауіпті және зиянды факторлардың мінездемелерімен танысу;

- адам ағзасына әсер ету ерекшелігі;

- бақылаудың әдісттері;

- еңбектің нормалық принциптерімен қауіпсіздігін жасау

Студент істеу қажет:

- Жарақтануды, апатты, өрті, жарылуды және тағы басқа оқыс оқиғаларды болдырмау үшін басты инжинерлік сұрақтарды шешу керек;

-әлемдік ғылым-техникалық прогресстің жетістіктері және өндірістің еңбек қорғаудағы тәжірбиелік ауысуларды қолдануы керек;

- апатты болдырмаудағы әдістері, қауіпті жіне зиянды өндірістік факторлардың техникалық жадағаттарды қолдану.

Пэнді оқып-үйренуде студенттерде қалыптасатын негізгі біліктері: жұміс істеуде қауіпсіз эрі зиянсыз жағдай жасаудың инженерлік әдістері, еңбе қорғаудың практикалық мэселелері мен өндірістік жарақаттануды болдырм; шараларын жүзеге асыруда ғылыми зерттеулер жүргізу, арнайы анықтамагш және ғылыми әдебиеттерді қолдану.
5. Тақырыптық жоспар

	Тақырып атауы	Аудиториялық сағат саны
		Дәріс	Тәж	Зерт		СӨЖ
						Бар-лығы	СО ӨЖ
1	Кіріспе	1
2.	Еңбек қорғауды ұйымдастыру негіздері Еңбекті қорғаудың құқықтық және әкімшілік негіздері	1				5	5
3	Жазатайым оқиғаларды тексеру,тіркеу және есепке алу	2				10	5
4	Еңбек қорғау" эргономикалық аспектрілері және жүйесінін "адам-машина" жүйесі мен ара қатынасы.	1	1			10	5
5	Еңбек гигиенасы мен өндірістік санитариясы	1				10	0
6	Өндірістік аумақтағы жұмыс орнындағы микроклиматты зерттеу	1	1	1,5		10	5
7	Өндірістік жарықтандыруды есепке алу. Табиғи- өндірістік жарықтандыруды зерттеу	1	1	1		10	4
8	Өндірістік шудан, дірілдеу қорғану құралдарының тиімділігін зерттеу.	1	2	1		5	3
9	Электр кауіпсіздігі Электр құралдарын қорғаудың есебі. Қорғаныс (заземления) әрекетінің тиімділігін зерттеу. Статистикалық электр	1	1		1	10	3
10	Өрт қауіпсіздігі	1	1		1	10	3
11	Кауіпсіздік техникасы. Жүк көтеру механизмдер мен жүк тиегіш құралдардың техникалық жағдайлары	2			1	5	1
12	Дәрігерлерге дейінгі медициналық көмек көрсету	2	0,5		1	10	1
Қорытынды: пән бойынша сағат (3 кредит)		15	7,5		7,5	90	30

1 «Еңбек қорғау және өмір әрекетінің қауіпсіздігі» курсының мақсаты мен мазмұны. Үғымдар мен анықтамалар.

1. Өндірістегі микро ауа-райы

1. Шуды нормалау. Шудан, ультрадыбыстан және инфрадыбыстан қоргау әдістері және құралдары.

1. Бeзoпacнocть жизнeдeятeльноcти. M., Bыcшaя шкoлa, 2001. 430c.

2. Гpинин Л.C., Нoвикoв B.Н.·Бeзoпacнocть жизнeдeятeльнocти. M.,2002. c.80

3. Caпpaнoв Ю.Г., Cыca А.Б., Шaxбaзян B.B. Бeзoпacнocть жизнeдeятeльноcти. M., 2002 c. 219

4. Тpyдoвoй Koдeкc Pccнyблики Kaзaxcтaн. Алмaты, 2007. c.3-141

7. Қазақстан Республикасының «Өрт қауіпсіздігі туралы» Заңы, Алматы, 22 қараша 1996ж.

8. Қазақстан Республикасының еңбек қорғау бойынша нормативтік актілерінің жинағы/ Н.Д. Спатаевтың, К.А. Алдабаеваның ред. – Карағанды, 2002ж. 356 б.

9. Охрана труда и техника безопасности/ Под ред. В.И. Скала.- Алматы, 2002.

10. «Правила расследования и учета несчастных случаев и иных повреждений здоровья работников, связанных с трудовой деятельностью» / Постановление Правительства РК №326, Астана, 2001.

Қocымшa:

1. Пpиxoдькo Н.Г. Бeзoпacнocть жизнeдeятельнocти. Kypc лeкций. -Aлмaты, BШП «Aдилeт», 2000. 366c.

2. Paздopoжный A.A. Безoпacнocть пpoизвoдcтвeнной дeятeльнocти. Учебнoе пocoбие инфpa. M., 2003. 208c.
7. Практикалық және зертханалық сабақтардың мазмұны

Такырып 1. Еңбек қорғауды ұйымдастыру негіздері.

Жоспар

1 Еңбекті қорғаудың құқықтық және әкімшілік негіздері.Еңбек корғау баскаруының ұстандары. Қауіпсіздіктің номенкулатурасы мен жіктеуі.

1. Адамның жүмыс қабілеттілігі.

Такырып 4 Өндіріс жумыс орындарындағы микроклиматы зерттеу.

Такырып 5 Өндірістік табиги және жасанды жарыктардын сипаттамасын зерттеу.

1. Табиғи және жасанды жарыктануды зерттеу құралдары мен жабдықтармен пайдалану әдістерін үйрену (СНиП –23-05-95

2. Өндіріс табаги жен жасанды жарыктандыру есебі.

Такырып 6 Өндіріс шудан қорғау әдістерін таңдау.

1. Шудың адам организміне әсері. Дыбысты аластатуды зерттеу әдістемесі арналған құралдармен ВШВ 003 нормалау және мөлшерленетін параметрлерін өлшеу. Өндірістік діріл аластаушы материалдарды зерттеу

2.Адам денсаулығына әсері жене негізгі көздері.

Такырып 7 Электр кондырғылардың корғаныс жерлесітруін эерттеу.

1. Электр тоғының адамға әсері, бейтараптық режимі және қауіасіздік жағдайы.

1. Cтyденттердi paдиaциялық жaғдaйды бoлжay әдiciмeн бaғaлayғa үйpeтy.

2. Өндірістегі қауіпті және зиянды факторлар жөнінде алдын алу шаралары Қауіп-катердің шамалары және қауіпті жағдайды талдау.

7. Электр тоғымен соғуды төмендету. . Найзағайдан қорғану.

8. Өpт cөндipeтiн cy мөлшepiн eceптey әдicтepiн зepттey.

9. Өндipic құpaлдapды жөндey мeн қoлдaнy кeзiндeгi eңбeк eтy жaғдaйлapы. Машиналарды пайдаланғандағы еңбек қауірсіздігінін талаптары.

10. Экстремалдық жағдайдың себебі және оның пайда болу мүмкіндігін бағалау. Өндірістегі төтенше жағдайларды есепке алу мен зерттеудің ережелері

11. Рaдиaциялық жaғдaйды бoлжay әдiciмeн бaғaлay. Радиоактивті заттармен жұмыс қауіпсіздігі өндіріс жұмысындағы технологиялық процестер мен құрылғылардың қауіпті аймағындағы қауіпсіздігі. Сақтану әдісі,
7.2 Пәнін окыту әістемелік нұсқаулықтары

Түсініктеме жазба пән мазмұны

Кіріспе «Өмір қауіпсіздігі» пэні - өндіріс қауіптілігі мен кәсіби зияндарды анықтап, зерттейтін жэне өндірістік жарақат пен кәсіби ауруларды, өрт пен апаттарды болдырмау, мақсатында олардың алдын алу эдістерін эзірлейтін қолданбалы техникалық ғылым.

«Өмір қауіпсіздігі» пэні көптеген ғылымдар жиынтығынан пайда болған.

Ғылыми-эдістемелік принциптері, олардың мэні жэне еңбекті қорғау терминдері. басқа да пэндермен байланысы. қорғаудың даму тарихы. Терминдер мен анықтамалар. Негізгі терминдер мен анықтамалар.

Такырп 1. Тотенше жағдайлар (ТЖ) және оның салдарын жою

Бейбіт және әскери мезгілдегі төтенше жағдайлар Пайда болу себептері және классификациям. Дүлей зілзаланы талдау. Төтенше жағдайлар, стихиялы апаттар, зілзалалар анықгамасы. Табиғи жэне техногенді сипатты Т.Ж. топтамасы. Табиғаттағы шұғыл жағдайлар. Адамның өзін-өзі ұстауы. Тэуекел жэне өмір сүру факторлары. Қазақстан Республикасының «Табиғи жэне техногенді сипаітағы төтенше жағдайлар туралы»

Такырып 2. Төтенше жағдайлардағы өмір қауіпсіздігін ұйымдастыру негіздері

Өмір қауіпсіздік ұйымдастыру негіздері. Қазақстан Республикасының Т.Ж. агенттігі, оның құ_рамы мпен құрылымдық-территориялық ұйымдары. Қазақстан Республикасының «Азаматтық қорғаныс туралы» Заңы. А.Қ. Ұйымдастыру тэртібі мен принциптері. Т.Ж. болған кездегі тұрғындардың қауіпсіздігі бойынша А.Қ. міндеттері мен ақпараттық рөлі.

Апаттардың қысқаша сипаттамалары. Апат болған жағдайдағ материалдық шығын мен адамдар шетінеуі. Метерологиялық және гидрологиялық сипаттағы апаттар. Атмосферадағы апаттар. Метерологиялық жэне агрометерологиялі қауіптілік түрлері: құйыедар, дауылдар, борандар, торнада, қатты нөсер, бүршақ, қатты қар жауу, мұзтайғақ, аяз, ыстық, тұман, кебу. профилактикалық шаралардың, атмосферадағы кауіптілікдегі қорғаныстардың түрлері, анықтамалары мен сипаттматары. Гидрологиялық сипаттағы апат. Су басу. Цунами.

Өндірістік апаттар, зілзалалар және олардың салдары. Өндірістік апаттар мен зілзалардың сипаты. Өндірістік апаттар; тууының негізгі себептері. Өндірістік апаттар болған жағдайдағы материал; шығын жэне адамдар шетінеуі. «Өрт» жэне «жарылыс» түсініктерһ анықтамасы. Өндірістегі өрттер мен апаттар өрт болған жағдайдағы қауіпс ережелері. Өрт сөндіру құралдары жэне оларды пайдалану тэртібі.

Апаттар топтамасы. Кэсіпорындағы жұмыстарды механикаландыру, ұйымдастыі технологияларымен апат байланысы. Апатты болдырмау мен жою тэсілдері жоспарлары

Табиғи өрттердің түрлері. Шығу негіздері, таралуы, олардь сипаттамалары. Ауарайы, профилактикалық шаралар, табиғи өртті сөндіру мі локализациялау тәсілдері.

Қарсылас шабуылы қаупі төнгендегі адамдар іс-әрекеті. ¥жым қорғанысқа даярлық. Жеке қорғаныс құралдарын дайындау. Эвакуация. шараларды жүргізу. Өртке қарсы шараларды жүзеге асыру. Аэрозольм! радиактивті шаң кіруден қорғану жэне үйлерді дайындау. Үй жағдайы тамақтар мен суды қорғау. Ауылшаруашылық малдарын қорғау.

Т.Ж. болғандағы ұйымдардың жұмыс істеу тұрақтылық негіздері. Т.1 болғандағы ұйымдардың жұмыс істеу тұрақтылығын арттыру жолдары м£ тәсілдері. Азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық шараларын жобал| нормалары. Қалалар салу мен жоспарлау, су, жылу, және жарықпен газС қамтамасыз ету жүйелеріне А.Қ. талапты нормалары. Т.Ж. ұйымдарының жұмі істеүін зерттеу жүргізу әдістемесі. Т.Ж. болғандағы үйымдардың жүмыс істеу тұрақтылығын арттыру жолдары мен тәсілдері. Зақымдану аймағына адамдар келуінің рүқсат етілетін уақытын анықтау. Заттарды және түрғындарды эвакуациялау.

Ұсынылған әдeбиeттep: [8], 3-50 бет; [6], 3-141 бeт.

Қолдануға болатын әдебиеттер: [4], 149 – 154, 442 – 456 бет; [8], 90 – 91 бет; [3], 74 – 80 бет; [1], 270 – 293 бет; [1], 270 – 293 бет.

Қолдануға болатын әдебиеттер: [4], 171 – 184; [5], 201 – 207 бет; [3], 332 –373, 172 – 186 бет; [7], 122 – 142 бет; [8], 166 – 178 бет; [9], 103 – 126 бет.

.Өндірістегі өрт – атылу қаупі классификациясы. Жанудың шығу негізі. Өндірістің технологиялық құрылғыларын өрттен сақтау.

Қолдануға болатын әдебиеттер: [4], 324 – 331, 332 – 371 бет; [5], 212 - 223 бет; [7], 50 – 80, 95 – 121 бет; [8], 214 – 238 бет; [9], 6 -260 бет.

Тақырып 6. Өндірістік жене механикалық құрылғылардың технологиялық процестерінің қауіпсіздігі.

Қолдануға болатын әдебиеттер: [4], 203 – 300 бет; [1], 150 – 234 бет; [9], 347 – 261 бет; [7], 122 – 142 бет; [5], 210 – 212 бет; [8], 64 – 79 бет

Дәріс,тәжрибелік сабақтарына қатынасу 0-100 балмен бағаланады.

11. Оқушыларды бағалау критерийлары

Пән оқуы тест түріндегі емтиханмен аяқталады. Ол үшін міндетті түрде барлық жоспарланған тапсырмаладды орындау керек. Әр тапсырма 0-100 балмен бағалады.

Жіберу рейтингі барлақ ағымда орындалған тапсырмалардан алынған бағалардың орташа мәніне тең болады. Қортынды бақылауға пән бойынша жоспарланған тапсырмаларды орындаған, 50 балдан кем емес бағасы бар студент жіберіледі.

Студенттің пән бойынша жетістігі Қ- қортынды көрсеткішпен бағаланады. Ол ЖР Жіберу рейтингі және Е емтихан салмақтары ескерілген бағалардан шығарылады:

Қ = ЖР*0,6 + ҚБ*0,4

Бағалар салмақтары жыл сайын унивверситеттің Ғылыми кеңесінде тағайындалады: ЖР 0,6 кем емес, ал ҚБ 0,3 кем емес. Бағасында жетекшінің пікірі ескертіледі. Курстық жұмыс (жоба) комиссия алдында қорғаланады, бағалары студенттердің комиссияға көрсеткен біліммен біліктеріне және жетекшілерінің бағасына байланысты болады.

Студенттің қортынды бағасы саналады егер пән бойынша жіберу рейтингісінде және қортынды бағасында балдары жеткілікті болады. Егер студент себепсіз қортынды бағалау шарасына қатыспаса оған «жеткіліксіз» деген баға койылады.

Емтихан және аралық бағалау нәтижесі тапсырған күні немесе ертеңінде студенттерге жеткізіледі. Барлық бағалауда әрқашан 0-100 балдық шкала қолданылады.

Пән бойынша студенттердің жетістіктері, яғи білімдері, біліктері, дағдылары, құзыреттілігі әріптік, оған сәйкес сандық және қалыптасқан бағалау жүйсімен айқындалады.

Әріптік жүйе	Оған сәйкес сандық әквивалент	Балддық көрсеткіштер	Қалыптасқан бағалар
A	4,0	95-100	өте жақсы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	жеткілікті
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	жеткілісіз

12. Оқытушының талаптары, политика және процедурасы

Аудиториялық сабақтарға студенттер міндетті түрде қатынас керек. Егер себепсіз қатынаспаса деканат қадағалаған мезгілде дербес түрде өзі өту керек. Ең көбі екі сабақ себепсіз босатуға рұқсат. Екі кешігіп келі бір сағатқа теңестіріледі. Егер студент екі сабақтан артық қатынаспаса оқытушы ондай студентті себепін анықтауға дейін сабаққа жібермеуі құққықты.

Осы ағымның студенті еместер бөгде кісілерге дәрістер тыңдауға тыйым салынады.

Жоспарланған оқу жұмыстарын мезгімімен тапсыру керек, ең ақырғы мезгл – сессияға үш кун қалған мерзімімен шектеледі. Барлық жоспардағы жұмыстарды және курстық жұмыстарды тапсырмай студент пән бойынша емтиханға жіберілмейді.

Студентке міндетті түрде қатыспаған әр сабақты, тақырыпты дербес қайталап өту керек.

Студенттің оқу жетістіктері тестпен немесе жазба жұмыстарымен анықталады. Тест алдынала ескерту сіз өтуі мүмкін.

Оқытушымен жетекшеленген СОӨЖ келесі негізгі төрт функциыны орындауды талап етеді.

Бірінші – пән бойынша алданала оқытушымен берілген мәліметті зиян қойып қабылдауды.

Екінші функция – оқытушының нұсқауымен пән бойынша үй тапсырмасын, бақылау және курстық жұмыстарын орындайды, оқулықтарды оқиды. Осы кезеңде студент өзінің қиналатын сұрақтарын анықтап, өзін өзі тәртіпке шақыру қажет.

Студенттердің үшінші функциясы – қиналатын сұрақтарын шешуге жол іздейді, өзінің көзқарасын анықтап, болжау жасайды оқытушыға сұрауға дайындалады.

Төртінші функция – студент толық оқытушыдан консультация алып, пән бойынша мәлметін толықтырады.

13. Әдeбиeтер

Нeгiзгi:

1. Бeзoпacнocть жизнeдeятeльноcти. M., Bыcшaя шкoлa, 2001. 430c.

2. Гpинин Л.C., Нoвикoв B.Н.·Бeзoпacнocть жизнeдeятeльнocти. M.,2002. c.80

3. Caпpaнoв Ю.Г., Cыca А.Б., Шaxбaзян B.B. Бeзoпacнocть жизнeдeятeльноcти. M., 2002 c. 219

4. Тpyдoвoй Koдeкc Pccнyблики Kaзaxcтaн. Алмaты, 2007. c.3-141

5. Қазақстан Республикасының «Еңбек қауіпсіздігі және қорғау туралы» Заң, – Астана, 28 ақпан 2004ж.

6. Қазақстан Республикасының «Қауіпті өндірістік обьектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы» Заңы, Астана, 3 сәуір 2002ж.

7. Қазақстан Республикасының «Өрт қауіпсіздігі туралы» Заңы, Алматы, 22 қараша 1996ж.

8. Қазақстан Республикасының еңбек қорғау бойынша нормативтік актілерінің жинағы/ Н.Д. Спатаевтың, К.А. Алдабаеваның ред. – Карағанды, 2002ж. 356 б.

9. Охрана труда и техника безопасности/ Под ред. В.И. Скала.- Алматы, 2002.

10. «Правила расследования и учета несчастных случаев и иных повреждений здоровья работников, связанных с трудовой деятельностью» / Постановление Правительства РК №326, Астана, 2001.

Қocымшa:

1. Пpиxoдькo Н.Г. Бeзoпacнocть жизнeдeятельнocти. Kypc лeкций. -Aлмaты, BШП «Aдилeт», 2000. 366c.

2. Paздopoжный A.A. Безoпacнocть пpoизвoдcтвeнной дeятeльнocти. Учебнoе пocoбие инфpa. M., 2003. 208c.
13 Мультимедиа сүйемелдеу тізімі
Бағдарламалық сүйемелдеу

1) ЖК көмегімен бағдарламалардың функцияларын жасау.

жүктеу 0,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: