Жўмыс оќу баєдарламасыныѕ титулды параєы

ОІ жөніндегі проректоры

________ Н.Э.Пфейфер

20__ж. «__» _________

Құрастырушы: ____________ аға оқытушы Г.Е. Жусупова
Әлеуметтану және саясаттану кафедрасы
«Батыс Еуропа және Солтүстік Америка елдерінің саяси жүйелері»

пәні бойынша

5В050200 «Саясаттану» мамандығының студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы 20__ж. «__»__________ бекітілген жұмыс оқу жоспарларының және мамандықтың элективті пәндер каталогының негізінде әзірленді.
Кафедраны отырысында ұсынылды 20__ ж «___»_______ №__ Хаттама

Кафедра меңгерушісі ____________ Ғ.Н.Иренов 20__ ж. «___»_______

ОӘК төрағасы ______________ К.К. Батталов 20__ж. «___» _________

Тарих және құқық

факультетінің деканы _____________ А.А.Ақышев 20__ж. «___» _________
МАҚҰЛДАНДЫ

ОҮЖжӘҚБ бастығы _____________ А.А.Варакута 20__ж. «___» _______

20__ж. «___» _________ № __ Хаттама

- Батыс Еуропа және Солтүстік Америка елдерінің қазіргі саяси теорияларын қарастыру;

- жаңа саяси режимдердің баламаларын анықтау;

- студенттерде саяси жүйелердің әлемдік саяси режимдері туралы көзқарас қалыптастыру.

- мемлекеттердің саяси жүйелерінің қазіргі жағдайының мәнін түсіну;

- саяси режимдерге әсер ететін негізгі факторлары мен тенденцияларын анықтау;

- курстың объектісі мен пәнін, қазақстандық қоғамның саяси және рухани өміріндегі рөлін анықтау.

- саяси режимдердің тарихы мен теориясы жөнінде түсініктері болуы;

- қазіргі саяси жүйелерді, саяси инситуттар мен үрдістерді;

- әлемдік саясаттың тарихы мен теориясын, оның негізгі бағыттарын;

- жаңа әлемдік тәртіптің қалыптасуы тұрғысында саяси билік институттарының қызметіндегі тенденцияларды, олардың әлем сахнасындағы өзара байланысын, саяси модернизациясының бағыттарын білуі;

- алынған білімдерін өзгерген саяси нақтылықта қолдануға;

- қазіргі әлемнің саяси жүйелерін салыстырмалы түрде талдай алуға;

- қазіргі жағдайда әлемдік саяси үрдістерді реттеудің әдістерін білуге;

- шиеленістің көздерін анықтай білуге икемді болуы;
- ғылыми жұмыс дағдыларына;

- әлемде болып жатқан саяси, экономикалық үрдістерді бағалау және талдау;

- кәсіби жұмысында берілген білім және практикалық машықтарды иемденуі қажет.
2 Пререквизиттер:

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған , икемділік және дағды-машықтар қажет:

• 
  теориялық саясаттану
  
• 
  саяси ілімдер тарихы
  
• 
  жаңа және қазіргі заман саяси тарихы
  
• 
  халықаралық қатынастар теориясы
  

Жаңа және Жаңа ғасыр тарихының хронологиялық тізбесі. Берілген кезеңді қарастыру – тарихшының, саясаттанушының басты міндеті. Батыс елдерінде дәуірлердің ауысуының радикалды формалары. ХХ ғғ. Катаклизмдер. Әлемдік қоғамдастықтың индустриалдық, аграрлық емес, шараулық емес, урбанистік, зиялылық ретіндегі сипаттамасы. Экономиканың нарықтық сипаты. Ұлттық мемлекет – еуропалық саясаттың субъектісі. Бостандық және демографияның дамуы. Мәдениеттің өзара санасының радикалды өзгеруі. Рационализмнің дағдарысы. Жалпыға ортақ сайлау құқығы – ХХ ғасырдың жетістігі.

Әскери-саяси блоктары - Антанта, Үш жақты одақтың құрылуы. Бірінші дүниежүзілік соғыстың себептері, сипаты, сылтауы. ХХ-ХХІ ғғ. Батыс қоғамы дамуының әлеуметтік-саяси проблемалары. Саяси идеологияның радикализациясы, индустриалдық қоғамның негізгі кластарының антагонистік қарама-қайшылығы, орта кластардың ыдырауы. Үдетілген модернизация елдерінің қоғамдық-саяси өміріндегі революциялық синдромы. Империализм кезеңіндегі халықаралық қатынастардың сипаты. Негізгі империя аралық қарама-қайшылықтар. Париждік бейбіт конференциясы. Еуропалық империялардың ыдырауы. Жаңа тәуелсіз мемлекеттердің пайда болуы.

ХІХ ғ. аяғы – ХХ ғ. басындағы АҚШ-тың саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуы. Шапшаң экономикалық даму 1861-1865 жж. азаматтық соғыстың нәтижесі ретінде. Еркін бәсекелістіктің америкалық экономикасындағы рөлі. Бірінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесі АҚШ үшін. Дауэстің жоспары. Американдық прагматизм. Президент Т. Рузвельттің «Өрлеу заманы». АҚШ-тың бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы саяси өмірі. АҚШ-тың Ұлттар лигасының құрылуындағы рөлі. АҚШ-тың өндірістік әлемнің жетекшісіне, Батыс елдерінің кредиторына айналуы. Еуропадағы америкалық саясат: Дауэс жоспарынан бастап Юнг жоспарына дейін. АҚШ екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында. АҚШ-тағы неоконсервативтік саяси идеология. АҚШ –тың Р. Рейган, Д. Буш, Б. Клинтонның президенттілік кезіндегі саяси жағдайы. ХХІ ғ. басындағы АҚШ-тағы саяси өмір.

XIX-XX ғғ. тоғысында Ұлыбританиядағы саяси жүйелер. Колониялық иеліктің мемлекеттің саяси жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етудегі күшею рөлі. Британ колониялық империясының дағдарысының басталуы. ХХ ғғ. Д. Кейнстің зерттеулері. Ағылшын мемлекеттік жүйесінің империализм кезеңіндегі дамуы. ХХ ғасырдың басындағы екіпартиялық жүйе. Лейбористік партияның құрылуы. Саяси күштердің консолидациясы соғыс кезеңінде. Ұлттар Британ Достыстығының британдық таж қамқорлығымен. Англияның саяси жүйесі колониялық жүйенің күйреуінен кейін. «Тэтчеризм» –неоконсервативтік идеология мен саясаттың британдық нұсқасы. ХХ ғасырдың аяғындағы конституциялық реформалар.

Веймар республикасының конституциялық құрылымы. Юнг жоспары. «Неміс-социалистік құбылыстың» үйлесуі. Коммунистік партиясының әсерінің күшеюі. Локарттың халықаралық-құқықтық жүйесі және Рейн кепілдік пакті. Германия екінші дүниежүзілік соғыс жолында. Фашистік Германияның саяси жүйесі. «Аденауэр заманы» (1949-1963 жж.). Германия Федеративтік Республикасының конституциялық құрылымы. ГДР-дың саяси жүйесі. Біріккен Германияның саяси жүйесі.

XIX ғ. аяғында –ХХ ғ. басындағы Италияның мемлекеттік құрылысы. Италия конституциясы – Статут. Корольдің өкілеттігі. Екіпалаталы парламент. Оның құрылымы және рөлі. Католиктік шіркеудің рөлі. Ұстамды-либералдық ортаның билігінің күшеюі. Масон ұйымдарының мемлекеттің саяси өміріндегі рөлінің күшеюі. Үдейі модернизация үрдісінің қарама-қайшылығы. Парламенттің рөлінің кемуі. «Фаши құбылысы». Умберто I королін өлтіру, Италияның саяси жүйесінің өзгеруі. Фашистік режимнің мемлекеттік институттары. Корпоративтік мемлекетті құру жөніндегі саясат. Фашистік партия, саяси рөлі. Екінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесі Италия үшін. 1946 ж. референдумы мемлекеттік құрылыс түрлері туралы мәселесі бойынша. 1947 жылғы Конституция. Италияның соғыстан кейінгі саяси жүйесі.

Испанияның саяси жүйесі «еуропалық шеткі аймақтар елдері» ретінде Испанияның мемлекеттік құрылымы 1876 жылғы конституция бойынша. Каталония және басктер елдеріндегі автономия үшін күрес. 1885 ж. династиялық дағдарыс. Испаниядағы саяси дағдарыс, монархияның күйреуі және саяси жүйелердің өзгеруі. 1936ж. Халық майданының қалыптасуы. Республиканың құрылуы. Испанияның ІI дүниежүзілік соғыс жылдарындағы нейтралитеті. 1978ж. Конституциясы. Хуан Карлос I таққа отыруы және қазіргі Испаниядағы монархияның құқықтық жағдайының ерекшіліктері. Қазіргі Испанияның саяси жүйесі.

Батыс Еуропаның «Кіші елдері» ГМК кезеңінде. ГМК-ның либералды-реформистік моделінің Бенилюкс елдерінде қалыптасуының ерекшеліктері. «Швейцария банк империясы». 30-жж. Норвегия және Финляндияның ішкі саяси өміріндегі фашизмділік факторлары. Финляндияның саяси жүйесінде авторитарлық тенденциялардың күшеюі. Швецияның соғыс жылдарындағы нейтралдық жағдайының ерекшілігі. Финляндияда, Исландияда республикалық құрылыстың, Швецияда, Данияда, Норвегияда монархиялық құрылыстың нығаюы.

Аустрия-Венгрия империясы. Еуропалық өркениеттің «шеткі» аймақтарында орналасқан солтүстік-еуропалық мемлекеттердің саяси жүйелері. Париж бейбіт конференциясы және Сербия мен Болгарияның құқықтық статусын анықтау. Аустрия, Венгрия және Болгариямен бейбітшілік келісімнің жүйесі. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Югославия. Коммунистік ақпарат бюросының құрылуы. 50-жылдардың ортасындағы саяси дағдарыс. Аймақтың саяси дамуындағы бірлескен фактордың рөлі. Югославиялық шиеленіс, оның тарихи алғышарттары. Югославияның ыдырауы. Грекия: соғыстан соңғы кезеңдегі саяси жүйе.

Бразилия, Аргентина, Чили, Мексика және т.б.: XX–XXI жж. саяси жүйелер. Перудегі билік етудің президенттік формасы. 1886 ж. Колумбияның жаңа Конституциясын бекіту. 1895 жылғы көтеріліс, тәуелсіздікті жариялау. Куба республикасының құрылуы. 1902 ж. президенттік сайлау және саяси жүйенің өзгеруі. 1910-1917 жж. Мексика революциясы, Латын Америкасы елдерінің екінші дүниежүзілік соғысқа қатысуы. 1948 ж. америкалық мемлекеттердің ұйымын құру. Латын Америкасы елдеріндегі әскери төңкерістер. С. Альенденің 1970 ж. президенттік сайлаудағы жеңісі. 1973 ж. Аугусто Пиночеттің басшылық еткен әскери хунтаның билікке келуі. Кубада Батистің диктатурасының орналуы. Кубада революция жеңісінен соң социалистік өзгерістердің басталуы. 1976 жылғы Кубалық Конституция. Мексикада «Әлеуметтік демократия қоғамын» құру бағыты.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Францияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Германияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Ұлыбританияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Италияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Грекияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Канаданың Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. АҚШ-тың Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Японияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Испанияның Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

1. Мемлекеттің XVII-XX ғғ.қалыптасуы және дамуының тарихы.

2. Латын Америкасы елдерінің Жаңа замандағы саяси жүйесі және саяси режимі.

3. Саяси партиялар және құбылыстар.

4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

Евроцентристік әлемнің триумфі. Ұлттық буржуазияның қалыптасуы.

Ұсынылған әдебиет: [7] 32-34, 68-75, 135-139 б.

2) ХХ ғ. халықаралық қатынастар

Ұлы державалар арасында әлемнің территориялық бөлінісінің аяқталуы. Негізгі империяаралық қарама-қайшылықтар.

Ұсынылған әдебиет: [6] 76-92, [5] 102-119 б.

3) АҚШ саяси жүйесінің ерекшелігі

Дж. Кеннеди бағдарламасы. Республикалық партияның реваншы. Азаматтық құқықтар үшін құбылыстар. АҚШ 70- жылдардың екінші жартысында. Д. Рейган әкімшілігінің іс-әрекеті.

Ұсынылған әдебиет:: [3] 62-71 б., [8] 114-119 б.

4) Ұлыбританиядағы саяси үрдістер

Т. Вильсон үкіметінің технократиялық үкіметінің саясаты. «Жаңа консерваторлардың» үкіметі. Британдық неоконсерватизмнің қайта өрлеуі.

Ұсынылған әдебиет: [7] 16-32 б, [10] 12-19 б.

5) Германиядағы саяси үрдістер

ГДР-де социализмнің дамуы. Аденауэр үкіметі. 60-70 жылдары ФРГ-нің саяси дамуы. Шығыс Германиялық социализмінің күйреуі және Германияның бірігуі. Біріккен Германияның проблемалары.

Ұсынылған әдебиет: [3] 23-31 б, [5] 67-74 б.

6) Италиядағы саяси жүйелер

ХДП кезеңі. Италия 80-90 жылдары. Республикаға көшу. Билік және «солшыл орталықтың» күйреуі. Италияның 80-90 жылдарында саяси дамуы.

Ұсынылған әдебиет: [3] 103-117б, [6] 52-61 б, [7] 84-95 б.

7) Испаниядағы саяси жүйелер

Буржуазиялық-демократиялық революция. Испания Фракционизм жылдарында. 80-90 жж. Испанияның саяси жүйесінің проблемалары. Тарихи мемлекеттіліктің қайта құрылуы.

Ұсынылған әдебиеттер: [5] 286-297 б., [9] 73-81 б.

8) Скандинав елдеріндегі саяси жүйелер

ХХ ғ. басында әлеуметтік-саяси дамуы. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезеңіндегі Скандинав елдері. Норвегия және Финляндияда авторитарлық тенденциялардың күшеюі. Скандинав елдері екінші дүниежүзілік соғыс кезінде және соғыстан кейін. Скандинав елдері халықаралық қатынастардың қазіргі жүйесінде.

Ұсынылған әдебиет: [3] . 36-91 б., [8], [16] б.

9) Шығыс Еуропа елдерінің саяси дамуы

Шығысеуропалық аймақ индустриалдық өркениеттің шеткі аймағы ретінде. Халық демократиясы кезеңінің өзгеруі. Социалистік лагердің құрылуы. Шығыс Еуропада 50-жылдардың ортасындағы саяси дағдарыс. Социалистік жүйені реформалауға талпыныс.

Ұсынылған әдебиет: [3] 54-59 б, [7] 63-78 б.

10) Латын Америкасы елдерінің саяси жүйелері

Куба революциясы және оның іс-шаралары. Кариб дағдарысы. Әлеуметтенуге бағыт алу. Чилидегі халық бірлігі. Пиночет диктатурасы.

Ұсынылған әдебиет: [7] 29-34 б.

5 Әдебиеттер тізімі

1. 
   Волгин В.П. Развитие общественной мысли Франции в XVIII-ХХ вв. М., 1998 г.
   
2. 
   Грибов А.П. Западная Европа и США в новое время. М.: Наука, 2001 г.
   
3. 
   История Европы. М., 1992-1993 гг., т. 2-4.
   
4. 
   Новая история 1870-1918 гг. Под ред. И.С. Галкина. М.: Высшая школа, 1999 г.
   
5. 
   Новейшая история. Под ред. Нарочницкого А.А. М.: Просвещение, 2002 г.
   
6. 
   Новейшая история стран Европы и Северной Америки. Под ред. А.М. Родригеса. В 3-х ч. М.: Владос, 2003 г.
   
7. 
   Пономарев М.В., Смирнова С.Ю. Новая и новейшая история Европы и Америки. В 3-х ч. М.:Владос, 2004 г.
   

Қосымша:

8. 
   Новая и новейшая история. Под ред. Е.И. Поповой, К.Н. Татариновой. М.: Высшая школа, 1988 г.
   
9. 
   Новая история стран Европы и Америки. Под ред. А.В. Адо. М.: Высшая школа, 1986 г.
   
10. 
    Омельченко О.А. Всеобщая история государства и права. М., 2006 г.
    

Мамандықтың жұмыс оқу жомпарынан көшірме

Нысан ПМУ ҰС 7.18.3/32

Кафедра меңгеруші _____________ Г.Н. Иренов 2010 ж. «___»__________

Егер Сіз барлық сабақтарға кешікпей келіп, барлық сабақтарға дайындалып, сабақтарда белсенді болсаңыз және барлық тапсырмаларды сапалы және дер кезінде орындасаңыз бақылау шараларының күнтізбелік кестесінде көрсетілген максималды балды аласыз.

Бақылау шараларының күнтізбелік кестесін, сабақтардағы белгіленген тәртіпті бұзу және сабаққа кешігу балды жоғалтуға әкеледі.

Оқу үрдісіне қатысу сабаққа қатысуды, дайын болуды және белсенді болуды білдіреді.

Сіздердің тәжірибелік сабаққа дайындықтарыңыз ауызша сұрау, үй тапсырмасын орындау, топпен жұмыс істеу арқылы тексеріледі. Тәжірибе сабағына алдын-ала дайындалу қажет. Егер Сіз кешікпей, ешқандай ескертусіз сабаққа қатыссаңыз 1 балл аласыз, ал сабаққа дайындалмасаңыз тек қатысуыңызға ғана балл қойылады.

Оқытушы тәртіп талаптарын бұзғаны үшін студентті сабақтан шығаруы мүмкін. Мұндай жағдайда сабаққа қатысу баллы қойылмайды. Егер Сіз себеппен сабақты босатқан болсаңыз, босатылған сабақты мұғалімнің қабылдау уақытында тапсыруыңызға болады.

Әрбір семестрде екі межелік бақылау қарастырылған, олар тест тапсырмаларын тапсыру түрінде жүргізіледі. Бірінші межелік бақылау 1-7 тақырыптарды, екінші межелік бақылау 8-14 тақырыптарды қамтиды. Сонымен қоса бір семестрде екі рет ағымдағы үлгерімнің қорытынды баллы анықталады (рейтинг). Егер ол 50 баллдан төмен болса, қанағаттанарлықсыз бағасына сәйкес келеді.

Егер Сіз ағымдағы тапсырмаларды орындауда 50 баллдан төмен алсаңыз, межелік бақылауды тапсыруға жіберілмейсіз. Егер межелік бақылауға қатыспасаңыз, Сіздің рейтингіңіз анықталмайды.

Емтихан тапсыруға жіберілу үшін 1 және 2 рейтинг қорытындылары бойынша жағымды баға алуыңыз керек. Емтихан мониторинг бөлімімен жүргізіледі, яғни тест түрінде. Емтиханға 50 тест тапсырмасы және 75 минут беріледі.