4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
№ п/п
|
Тақырыптың аты
|
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
|
дәріс
|
тәжірибелік (сем)
|
зертха-налық
|
студия-лық
|
жеке
|
СӨЖ
|
1
|
Заманнауи адамдардың тамақтануда ББҚ –дың маңызы.
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
5
|
2
|
ББҚ –дың нормативті және құқықтық айналым мәселелері
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
5
|
3
|
Қазақстан және шет елдердегі ББҚ –дың нарық сипаттамасы
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
5
|
4
|
Биологиялық белсенді қоспалардың классификациясы
|
2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
10
|
5
|
Биотехнологиялық белсенді заттардың биотехнология синтезі
|
1
|
12
|
-
|
-
|
-
|
20
|
6
|
Биологиялық белсенді қоспалардың биотехнологиясы.
|
8
|
-
|
30
|
-
|
-
|
20
|
7
|
ББҚ – ды өндіру мен өнімді өткізуде мемлекеттік бақылау. Қауіпсіздік пен сапасын бақылау экспертизасы тарапынан сұрақтар.
|
1
|
3
|
-
|
-
|
-
|
10
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
15
|
30
|
0
|
0
|
75
|
4.2 Пән тақырыптарының маңызы
1 Тақырып. Заманнауи адамдардың тамақтануда ББҚ –дың маңызы.
ББҚ–ды пайдалану қажетілігі. Тамақтану мен денсаулықты реттеу кезде ББҚ-дың маңыздыдығы. ББҚ-дың негізгі құрамдас бөліктерге сипаттама.
2 Тақырып. ББҚ –дың нормативті және құқықтық айналым мәселелері
ББҚ-дың айналымы, қауіпсіздігі, тиімділігі, өндіру саласындағы негізгі нормативті құжаттар. ББҚ халықаралық айналым тәжірибесі.
3 Тақырып. Қазақстан және шет елдердегі ББҚ –дың нарық сипаттамасы
Биологиялық белсенді қоспалардың шетелдік нарығы. Биологиялық белсенді қоспалардың Қазақстандағы нарығы. ББҚ-дың шетелдік жеткізушілер құрылымы.
4 Тақырып. Биологиялық белсенді қоспалардың классификациясы
ББҚ-дың мақсаты, тиімділігі, қауіпсіздігі бойынша жалпы классификациясы. Созылмалы аурулардың профилактикасында нутрицевкалар және олардың функционалды ролі. Парафармацевтикалар: сипаттамасы, негізгі қасиеттер, адамдардың реттеуіш жүйе механизімінде гі функционалды ролі. Пробиотиктер, пребиотиктер. Жалпы түсініктер мен мағлұматтар. Негізгі функциялары мен мақсаты. Адам ағзасындағы гомеостазды реттеуде алатын орны. ББҚ-лар арқылы байытылған тағам өнімдердің ассортименті.
5 Тақырып. Биологиялық белсенді заттардың биотехнология синтезі.
Биологиялық белсенді заттардың технологиялық ерекшеліктері.
ББЗ-дың микробиологиялық синтез принциптері. Биологиялық белсенді заттардың негізгі технологиялық биосинтез көрсеткіштері.
6 Тақырып. Биологиялық белсенді қоспалардың биотехнологиясы.
ББҚ-ды өсімдік емдік шикізаттар экстрактынан, бал өнімдерінен, теңіз өнімдерінен, жануарлар сүзінділер, (вытяжки) минералды құрамдас бөліктерінен, ферментация мен биотехнология өнімдерінен табиғи тағамдарға ұқсас синтетикалық заттардан алу.
7 Тақырып. ББҚ – ды өндіру мен өнімді өткізуде мемлекеттік бақылау. Қауіпсіздік пен сапасын бақылау экспертизасы тарапынан сұрақтар.
Белгілі өндірістерде ББҚ-ды өндіруге рұқсаты. ББҚ-ды өндіру бойынша мемлекеттік қадағалау. ББҚ-дың қауіпсіздік пен сапасына анализ жасау әдістері бойынша өндірістік бақылау өткізу тәртібі. ББҚ-ға эксперттік зерттеу өткізетін басты ұйым.
Тәжірибелік сабақтардың тізімі
1) 5 Тақырып. Биологиялық белсенді заттар биосинтезінің негізгі технологиялық кезіңдері.
Қоректік орталарды дайындау технологиясы. Егу материалын дайындау технологиясы. Ферментацияның соңғы өнімдерін бөлу және тазалау технологиясы. Технология выделения и очистки конечных продуктов ферментации (6 сағат).
2) 5 Тақырып. ББЗ-ды өндіретін биоөндірістердің техникалық жабдықталуы.
Биоөндірістерді жабдықтаудың техникалық принциптері. Микробиологиялық өндірістерді аппаратуралармен жабдықтау.
ББЗ – дың биосинтездің технологиялық процестерді реттеу. Управление технологическими процессами биосинтеза БАВ (6 сағат).
3) 7 Тақырып. ББҚ-қа тауарлық экспертизасы.
ББҚ тауарлық экспертизаның негізгі белгілері. ББҚ-дың санитарлық-эпидемиологиялық экспертиза көрсеткіштері (процедуралар). ББҚ Органолептиқалық бағасы. Буып-түюге қойылатын талаптар. Өздігінен дайындалуға арналған тапсырмалар (3 сағат).
Зертханалық сабақтардың тізімі
1) 6 Тақырып. Биогенді реттегіш препараттардың өнеркәсіптік өндірісі.
Биогенді реттегіш препараттары. Биогенді реттегіш препаратардың технологиялық өндіру сызбаларын зерттеу. Сұйық алоэ экстрактын дайындау. Биоседті дайындау. (4 сағат).
2) 6 Тақырып. Профилактикалық және емдік сусундардың өнеркәсіп өндірісі. Шырындар. Шайлар. Чаи. Бальзамдар.
Шырындардың, шайлардың бальзамдардың, емдік және профилактикалық сусындардың өндіру сызбаларын зерттеу.
Алоэ шырынын дайындау. Жолжелкен шырынын дайындау. Көкініс шырынын дайындау(қырыққабат, асхана қызылшасы, сәбіз, картоп, асқабақ). Жеміс шырының дайындау. (алма, апельсин, лимон, алмұрт, грейпфрут) (4 сағат).
3) 5 Тақырып. Өсімдік емдік шикізаттарын өңдеу жиынтығы. Дәрумендік препараттар.
Итмұрын жемістерінің, бүрген жемістерінің шай жапырактарының өңдеу жиынтығының технологиялық сызбасын зерттеу. Дәруменді қылқан препараттардың, қара қарақат жидектерін өндіру технологиясы.
Құрамында аскорбин қышқылы аз итмұрын жемістерінін өнәркәсіптік өңдеу. Құрамында аскорбин қышқылы көп итмұрын жемістерінін өнәркәсіптік өңдеу.
Холосаса дайындау. Итмұрын шәрбатын дайындау. Каратолин дайындау. Е дәрумен концентратын дайындау. Итмұрын тұқым майы. (4 сағат).
4) 5 Тақырып. Жасына қарай емдік препаратарды алу технологиясы.
Баларға арналған шәрбат пен эликсирдың, жасына қарай емдік препаратардың технологиясын және технологиялық сызбаларын зерттеу.
Дәмдік шәрбатын дайындау. Алтейді шәрбат дайындау. Пертуссинді дайындау. Кеуде (лакричного) эликсирді дайындау. (4 сағат).
5) 6 Тақырып. «Инкапс» нутрицевтикалық ББҚ мысалында биологиялық белсенді қоспаның алу технологиясы.
«Инкапс» ББҚ-да қолданылатын полидәрумендік құрамның сипаттмамасы мен шикізаттарды таңдау. «Инкапс» ББҚ-ны өндіру технологиясы. (4 сағат).
6) 6 Тақырып. Пробиотикалық культуралар негізінде «Пробинорм» парфармацевтиқалық ББҚ мысалында тағамға арналған биологиялық белсенді қоспаны алу технологиясы.
Пребиотикалық ортаның компонетерінің сипаттамасы. «Пробинорм» ББҚ өндіру.
7) 6 Тақырып. Селенмен байытылған өсімдік шикізаттардан алынған биологиялық белсенді қоспалардың ғылыми және зерттеу негіздері.
Зерттелетін өсімдіктерде селеннің құрамы. Селені бар гидролизаттың органолертикалық көрсеткіштері. Биологиялық белсенді қоспалардың сапа көрсеткіштері. Биологиялық белсенді қоспалардың микробиологиялық көрсеткіштері. Селені бар биологиялық белсенді қоспаны алу технологиялық сызбасы (4 сағат).
8) 6 Тақырып. ББҚ биотехнологиясы (экскурсия).
Биологиялық белсенді қоспалар мен заттарды өндіретін өнәркәсіптерге экскурсиға бару (2 сағат).
4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
№
|
СӨЖ-дің түрі
|
Бақылау формасы
|
Бақылау түрі
|
Сағат саны
|
1
|
Дәріс сабақтарына дайындалу
|
|
Сабаққа қатысу
|
10
|
2
|
Тәжірибелік (зертханалық) сабақтарға дайындалу (сабақ тақырыбы бойынша материалды зерттеу т.б.)
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
20
|
4
|
Аудиторлық сабақтарға енгізбеген кірмеген материалдарды оқу, зерттеу.
|
Конспект
|
Коллоквиум
(т.б.)
|
30
|
6
|
Семестрлік тапсыомаларды орындау. (рефераттар, КЖ, КЖ және т.б..)
|
Реферат
|
СТ қорғау
|
10
|
7
|
Бақылау шараларға дайындалу
|
|
РК 1, РК2, коллоквиум, тестілеу
|
5
|
Барлығы:
|
75
|
4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі
1. Биологиялық белсенді заттардың көзі ретінде – теңіз балдырлар. биологиялық
Стериндер. Құрамында галогені бар химиялық қосылыстар. Балдырлардың липид майлы қышқылдары. Теңіз балдырлардың антибиотикалық белсенділігі.
2. Кейбір бір жаушалы теңіз және омыртқасыз жануарлардың биологиялық белсенді заттары.
Құрамында бром бар заттар. Теңіз құрттардың биологиялық белсенді заттары. Моллюскалардың Б биологиялық белсенді заттары.
3. Тағамдағы биологиялық белсенді қоспалардың негізгі құрамды бөліктері: дәрумендер және дәрумен тәрізді заттар. Майда еритін дәрумендер. Суда еритін дәрумендер мен дәрумен тәрізді заттар.
4. Тағамдағы биологиялық белсенді қоспалардың негізгі құрамды бөліктері: макро- и микроэлементтер.
5. Тағамдағы биологиялық белсенді қоспалардың негізгі құрамды бөліктері: аминоқышқылдар және полипептидтер.
6. Тағамдағы биологиялық белсенді қоспалардың негізгі құрамды бөліктері: экстракттар және мүшелер мен ұлпалар компонеттері.
7. Биологиялық белсенді қоспаларды жасап құрастыруда қолданылатын емдік және тағамдық өсімдіктер, олардың құрамдас бөліктері.
Өсімдіктердің негізгі биологиялық белсенді қоспалары. Емдік өсімдіктер. Өсімдік шикізаттардың қауіпсіздік мәселелері. Емдік өсімдіктердің құрамдас бөліктері. Тағам талшықтары.
8. Тағам өсімдіктердің биологиялық белсенді заттары.
8.1 Нан өсімдіктері.
8.2 Көмірсуға бай өсімдіктер.
8.3 Ақуызға бай өсімдіктер.
8.4 Майлы өсімдіктер.
8.5 Жеміс-жидек өсімдіктері.
8.6 Жаңғақ жемісті өсімдіктер.
8.7 Көкініс өсімдіктер.
8.8 Бақша дақылдары.
8.9 Дәмді өсімдіктер(пряные).
8.10 Құрамында биологиялық белсенді қоспалары жоғары болатын өсімдіктер.
9. Бал өнімдері.
Бал. Апилак. Ара уы. Гүлдер тозаңы мен перга. Балауыз.
10. Мумие.
11. Саңырауқұлақтар мен симбиоздық түзілістер.
Бұйра Грифола (курчавая). Ашытқылар. Қытай кордицепсі. Кокос тәрізді пория. Лактанған ағаш саңырауқұлағы (трутовик лакированный). Чага. Шиитаке. Шай саңырауқұлағы.
12. Дене салмағын азайту үшін ББҚ-қолдану. Применение БАД для снижения массы тела.
13. Дене салмағын жоғарлату мақсатта ББҚ-ды қолдану.
14. Аурыратын адамдар ББҚ-ты қолдануы.
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі
1. Қ.Х. Әлмағамбетов, Микроорганизмдер биотехнологиясы, Астана., 2008 ж.
2. Х.Ә. Аубакиров, Биотехнология, Алматы.: Дәуір, 2011 ж.
3.Қ.Х. Әлмағамбетов, Биотехнология негіздері, Астана., 2008 ж.
Қосымша
4. Қ. Күзембаев, Тамақ өнімдерінтану.: Фолиант, 2010 ж.
5. Л.А. Каимбаева, Азық – түлік өнімдерінің биохимиясы, С. Торайғыров ат. ПМУ.
6. Г. Есіркеп, Тағам әзірлеу технологиясы, 2010.
Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
050701 «Биотехнология»
мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Пәннің атауы «Биологиялық белсенді қоспалардың биотехнологиясы»
Оқу формасы
|
Пәннің еңбек сыйымдылығы
|
Семестр бойынша бақылау формасы
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі
|
кредиттер
|
Академиялық сағат
|
кредит-тер
|
аудиториялық сабақтар
(ак. сағаттар)
|
СӨЖ
(ак. сағаттар)
|
барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт
|
сын
|
КЖ (жоба)
|
КЖ
|
барлы-ғы
|
дәр
|
тәж
|
зерт
|
барлығы
|
СӨЖМ
|
Күндізгі ЖОБ негізінде
|
3
|
135
|
60
|
75
|
6
|
-
|
-
|
-
|
6
|
3
|
60
|
15
|
15
|
30
|
75
|
22,5
|
Кафедра меңгерушісі _______ М.С. Омаров 2011 ж. «___» _________.
(қолы)
Достарыңызбен бөлісу: |