61
NEET санатындағы жастардың жеке қосалқы топтарымен
жұмыстың және зерттеулердің механизмдері
NEET санатындағы жастармен жұмыс жасау бойынша нұсқаулық
NEET санатындағы үшінші қосалқы топпен жұмыс жасау меха-
низмдері мен әдістері
Үкіметтің жергілікті атқарушы органдары (Әкімдіктер/жастар саясаты
мәселелері жөніндегі басқарма/ішкі саясат мәселелері бойынша басқарма)
(негізгі міндеті – АҚПАРАТТАНДЫРУ):
аталған санат жұмыс іздейтін ең белсенді санаттардың біріне жатады.
Еңбек нарығы (кәсіпорындардағы бос орындар) туралы ақпаратты ұсыну қа-
жет. Бұған қоса, жастардың аталған санаты қайта оқуға, мамандықты ауысты-
руға, жаңа кәсіби машықтарды алуға дайын;
жергілікті атқарушы органдарға жастардың аталған санатына арналған
қайта біліктіліктен өту бағдарламаларын іске қосу қажет. Мұндай бағдарлама
базалық машықтары жоқ жастарды жұмысқа тұрғызуға көмектеседі;
ашық орындар туралы ақпарат таратудың түрлі арналарын (әлеуметтік
желілерде, радиода, сауда және ойын-сауық орындарындағы, спорт кешен-
деріндегі, қоғамдық тамақтануорындарында (мысалы, KFC, Hardees және
т.с.с.) және автобус аялдамаларында және т.с.с. жерлерде ақпараттық стенд-
терді жариялау;
ашық бос орындарды және мұндай бос орындарды толтыруды бақылау;
жоғары білімді, бірақ жұмыс тәжірибесі жоқ жас мамандарға, орта кәсі-
би білімді жұмыс тәжірибесі жоқ жас мамандарға, жоғары/орта кәсіби білімді
жұмыс тәжірибесі бар жас мамандарға, физикалық мүмкіндіктері шектеулі
жас мамандарға және т.с.с. ашық бос орындарды ұсынуға дифференциалды
қарау;
әлеуетті жұмыс берушілермен өзара әрекеттесу, оның ішінде ашық бос
орындар туралы ақпаратты тұрақты (ай сайын, апта сайын) сұрау бөлігінде;
жұмыспен қамтудың және уақытша жұмыспен қамтудың мемлекеттік
бағдарламалары туралы ақпарат тарату.
Германияда Отбасы, егде адамдар мен жастар істері бойынша федералдық мини-
стрлік (BMFSFJ) және Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі федералдық министрлік
(BMUB) бақылауымен жүзеге асырылатын Еуропа әлеуметтік қоры (ESF) бірлесе
жүзеге асырған «JUGEND STÄRKEN im Quartier» бағдарламасы. Негізгі мақсатты
топ – жұмыссыз және оқымайтын жастар, сонымен бірге жаңа жас иммигрант-
тардың буыны. «JUGEND STÄRKEN im Quartier» бағдарламасы мектеп, білім
беру, еңбек пен қоғам интеграциясына қолдау көрсетеді. Бағдарламаның мақсаты
- төмен әлеуметтік мәртебесі бар қатысушыларға өзінің армандарын орындауға
және машықтарын жақсартуға мүмкіндік беру.
Бағдарлама түрлі әлеуметтік және білім беру ұсыныстарынан тұрады және мұн-
дай ұсыныстар қаладағы мақсатты топтардың қажеттіліктеріне және орнала-
суына сәйкес үйлестірілген.
Ерекше назар микро жобаларды әзірлеп, жүзеге асыруға бөлінеді, себебі ол, бір
жағынан, жастардың қоғамға интеграциясына көмектессе, екінші жағынан,
жастардың өмір сүру аймағын дамытуға мүмкіндік береді. Осылайша «JUGEND
STÄRKEN im Quartier» бағдарламасы сонымен бірге қалалардың кешенді әлеуметтік
дамуына көмектеседі.
62
NEET санатындағы жастардың жеке қосалқы топтарымен
жұмыстың және зерттеулердің механизмдері
NEET санатындағы жастармен жұмыс жасау бойынша нұсқаулық
Жастар ресурстық орталықтары
(негізгі міндеті – ҚОЛДАУ КӨРСЕТУ
МЕН ҚОСЫМША ОҚЫТУ):
жастарға түйіндеме әзірлеуді, ынталандыратын хатты жазуды, тілдесу-
ден өтуді, басқа коммуникациялық машықтарды дамытуды үйрететін шебер-
лік сабақтарын өткізу;
жұмысты іздеу механизмі бойынша консультация мен түсініктеме беру
(жосықсыз жұмыс берушіге түспеу үшін қайда бару қажет екендігін түсін-
діру);
жосықсыз жұмыс берушілердің тізімін жүргізу және жас мамандарға
мұндай тізімдегі жұмыс берушілер туралы жүгінген жағдайда ақпарат беру;
жастарды жұмыспен қамту бойынша мемлекеттік бағдарламаларға қа-
тысу механизмі бойынша консультация беру (құжаттарды жинау, құжаттар-
ды беру және т.с.с.);
қызықты бағдарлама, жаңа таныстар, пайдалы уақыт өткізу секілді ынта-
ландырумен ұйымдастырылатын іс-шараларға қатысуға (еріктілікке) жастар-
ды тарту;
жастардың бастамасына қолдау көрсету мен олардың жоспарларын жү-
зеге асыру мүмкіндігі туралы кеңес беру;
жастарды жеке жобаларды, стартаптарды, бизнес жобаларды әзірлеуге
ынталандыру.
Білім беру ұйымдары (мектептер, гимназиялар, лицейлер)
(негізгі мін-
деті – ТӘРБИЕЛЕУ ЖӘНЕ ТӘЛІМГЕРЛІК):
орта және жоғары сынып оқушылары арасында кәсіби бағдар бойынша
ай сайын сыныптан тыс сабақтарды тұрақты негізде, мысалы, ай сайын са-
бақтан тыс жүргізу;
жоғары сынып оқушыларының белгілі бір әлеуетін анықтау және
оқушылар мен олардың ата-аналарына болашақ мамандыққа қатысты ұсы-
нымдар беру;
өзін-өзі таныстыру, кәсіби ұжымдағы коммуникация, даулы жағдайлар-
ды шешу, ынталандыратын хат жазу және т.с.с. машықтарды жастарға үйрету;
ата-аналар жиналысында балалардың кәсіби бағдары бойынша ата-ана-
лармен жұмыс жүргізу.
2015 жылдың қыркүйек айында Caixabank жаңа әлеуметтік бағдарламаның
басталғандығы туралы хабарлама жасады, оның төңірегінде қаржыгерлер
жасы кәмелетке толмаған испандықтарды қаржылық сауаттылыққа үй-
ретті. Барлық сабақтар барынша тәжірибе түрінде өткізілді. Банк осындай
шара нәтижесінде азаматтарды өз қаражаттарын тиімді басқаруға, дұрыс
үнемдеу мен пайдалануға үйретуді көздейтіндігін айтты. Сонымен қатар,
банк мамандары арнайы сайт әзірлеп, материалдарын балаларға ғана емес,
оқытушыларға да пайдалы болатындай етіп оңтайландырды, оны қаржы
және экономика бойынша дәріс беретін мамандар да пайдалана алады.
