Қатты тұрмыстық қалдықтар нарығының даму мәселелері мен келешегі
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру
54
2018 жылы ақтау қаласында қайталама шикізатты қабылдау бекеттерін
ұйымдастыру жоспарланып отыр.
2017 жылы ӨКМ шеңберінде халықтан құрамында сынап бар шамдарды
жинау үшін 40 контейнер сатып алынды және орнатылды, оның 27-сі Ақтау
қаласында орнатылды.
Сондай-ақ облыс әкімдігі қаланың барлық қоқыс алаңдарын торлы
контейнерлермен қамтамасыз етуді жоспарлап отыр. 2018-2020 жылдары аудан
және қала бюджеттерінде контейнерлер мен арнайы техниканы сатып алуға 40,0
млн. теңге сома қарастырылып отыр. 2020 жылға дейін 25,5 мың контейнер
орнату жоспарланып отыр.
2015 жылы Жаңаөзен қаласында қуаты жылына 50,0 мың тонна қоқыс қайта
өңдейтін кешен іске қосылды. Комбинаттың жалпы көлемі – 22 га. Зауытта
пластик қалдықтарын қайта өңдеу жолымен төсеніш және кәріздік люктер
шығарылады. Кешен құрамында жобалық қуаты 2241,675 мың м3 ҚТҚ полигоны
бар.
Ақтау қаласында «Каспий Оперейтинг» ЖШС қоқыс шығаратын
компаниясы қуаты 30 мың тоннадан астап қоқыс сұрыпату желісінің құрылысын
жүргізіп жатыр.
Облыс әкімдігі Ақтау қаласында қоқыс қайта өңдейтін зауытың және
облыстың аудан орталықтарында сұрыптау цехтарының құрылысын жоспарлап
отыр.
Павлодар облысында 2016 жылы түзілген ҚТҚ көлемі 647,5 мың тоннаны,
2017 жылы – 426,6 мың тоннаны құрады. 2016 жылы 2,7%, 2017 жылы – 0,23%
қайта өңделді (сұрыптауды қоса алғанда).
Құрамында сынап бар шамдарды және құрылғыларды жинау үшін ӨКМ
шеңберінде 200 дана контейнер орнатылды.
Раздельный сбор
остальных видов отходов
не ведется. Қалдықтарды бөлек
жинау жүргізілмейді. Павлодар қаласы әкімдігі «Спецмашин» ЖШС бірлесіп
Павлодар қаласының халқынан бөлек жинауды ендіру мәселесі пысықталуда.
Қоқыс алаңдары аумағында «құрғақ» қоқыс (қағаз, пластик, қаңылтыр банкалар
және т.б.) үшін бөлек контейнерлер орнату жоспарланып отыр.
Облыс аумағынла ҚТҚ қабылдау, сұрыпату және қайта өңдеу бойынша 14
кәсіпорын қызмет етеді. Павлодар қаласында рулонды, жабындық материалдарды
және картон қағаз бұйымдарды өндіру арқылы макулатура қайта өңделеді.
Екібастұз қаласында «Экибастузкоммунсервис» ЖШС ҚТҚ полигоны
аумағында 2018 жылдан қарашаға дейін сұрыптау желісін орнату жоспарланып
отыр.
Облыс әкімдігі Павлодар қаласында ҚТҚ сұрыптау және қайта өңдеу
бойынша зауыт құрылысына ТЭН әзірлеу жүргізіліп жатыр. Жоба шеңберінде
сұрыптау және жоғары калорийлі газ, сұйық отын, кокс, минералды тұздар
(тыңайтқыш) алу арқылы ҚТҚ терең қайта өңдеу жоспарлануда. Болжамды қуаты
– жылына 50,0 мың тонна. Жобаны жүзеге асыру жеке инвестор асыру «Schneider
& Danzey Fzc» неміс компаниясының есебінен жоспарланып отыр.
Павлодар қаласы әкімдігі және ATENA Environment Management ЖШС
арасында Павлодар облысы аумағында тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу
Қатты тұрмыстық қалдықтар нарығының даму мәселелері мен келешегі
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру
55
зауытының құрылысы бойынша инвестициялық жобаны жүзеге асырудағы
ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды.
Солтүстік Қазақстан облысында 2016 жылы 387,0 мың тонна, 2017 жылы
– 182,5 мың тонна ҚТҚ түзілді. ҚТҚ сұрыптау және қайта өңдеу 2016 жылы 3,0%,
2017 жылы – 3,59%.
Облыста ҚТҚ жинауды, сұрыптауды және қайта өңдеуді жүзеге асыратын
13 кәсіпорын қызмет етеді. ҚТҚ бөлек жинау ендіріліп жатыр. Петропавл
қаласында «Вторсырье» ЖШС қалдықтарды (ПЭТ-ыдыс, аллюминий банкалар,
макулатура, орама полижтилен қалдықтары, шыны сынықтары, әртүрлі
пластмасса түрлері, тұрмыстық техника) жинау үшін 350 контейнер орнатылды.
«Технодом» компаниясының сауда орталықтарында электронды және
электр қалдықтарын жинау үшін эко-бокстар орнатылды. 2017 жылы ӨКМ
Операторының ықпалымен облыс аумағы бойынша құрамында сынап бар шамдар
және батарейкалар қалдықтарын жинау үшін 79 контейнер орнатылды.
Петропавл қаласында 2017 жылғы қаңтарда «Вторсырье» ЖШС сұрыптау
көлемі жылына 20 мың тоннаны құрайтын қоқыс сұрыптайтын кешенді іске
қосты. Қоқыс сұрыптайтын кешен қалдықтарды қатты және жұмсақ пластикті,
түсті және қара металлдарды, қағазды, шыныны, ағашты және т.б. сұрыптауды,
олар кейін өзге ұйымдарға қайта өңдеуге жіберіледі Жоба жеке инвестициялар
және «ДАМУ» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ қарыз қаражаттары есебінен
жүзеге асырылды.
2012 жылдан бастап Петропавл қаласында қайталама полимерлерді қайта
өңдеу бойынша «Жуков С.И.» ЖК цехы қызмет етеді. Полимер қайта өңдеу
бойынша өндіріс қуаты – жылына 200-240 тонна. Кәсіпорын полиэтиленнен
тауарлар (
термошөгімді қабықша, бөлшектейтін орама, логотипті пакеттер,
балшықтан қорғайтын еден төсеніші, бөтелке үшін қақпақтар). Кәсіпорын өнімі
Солтүстік Қазақстан және Ақмола облыстары аумағына бағытталады.
2017 жылы медициналық және өнеркәсіптік қалдықтардың барлық түрін
залалсыздандыру және кәдеге жарату бойынша «Промотход Казахстан» ЖШС
кәсіпорыны іске қосылды. Кәсіпорын қуаты жылына 10 тонна қалдықты құрайды.
Қызылжар ауданының Бескөл ауылында қайталама плимерлерді қайта
өңдеу және пластмасса бұйымдарын шығару бойынша «Радуга» ЖШС цехы
қызмет етеді. Полимерлер қайта өңдеу бойынша өндіріс қуаты 400-500
тонна/жыл. Кәспорын өнімі
(шелек, шылапшын, бактар, кілемшелер, ілгіштер,
қалақшалар және т.б.) Қазақстанның көп аймақтарына
(Петропавл, Көкшетау,
Астана, Қарағанда, Алматы, Шымкент, Семей, Өскемен, Екібастұз, Қостанай,
Павлодар) бағытталады. Кәсіпорын полиэтиленнен полиэтиленді қабықша, құбыр
шығарумен де айналысады. «Радуга» ЖШС полиэтиленді қайта өңдеу бойынша 6
желіні қосымша орнатуды жоспарлап отыр.
2015 жылдан бастап «БиоТЭС» ЖШС Қызылжар ауданы Якорь ауылында
құс өсіру қалдықтарымен жұмыс істейтін қуаты 1 МВт биогаз қондырғысын салу
бойынша жобаны жүзеге асырып жатыр. Жылы 6 млн. кВт/сағ электр энергиясын,
туілігіне 9,5 мың м3 дейін биогаз және 40 тонна тыңайтқыш өндіру күтілуде.
Биогаз қондырғысын қосу арқылы Қызылжар ауданының үш құс фабрикасының
қалдықтарын кәдеге жарату мәселесі шешіледі.
