Интернеттегі ойды еркін білдіру құқығы: еуропалық стандарттар

 

50 

парақшасына  орналастырған  жеткіншек,  қамауға  алынды.  Сот  барысында  ол 

желіге  жіберген  дөрекі  әрі  тіл тигізген  хабарламасы  үшін  өзінің  кінәлі  екенін 

мойындап, 12 аптаға түрмеге қамалды. Сот, мұндай үкім шығаруға қылмыстың 

маңыздылығы және ол жайында көпшіліктің наразылығы себеп болғанын қаулы 

етті.

cxvi

 

 

Ұлыбритания Прокуратурсы әлеуметтік желілердегі жасалған қылмыстарды сот 

қудалауы туралы  Ережені қабылдады.

cxvii

  Ереже, әлеуметтік желілерге қатысты 

прокуратура  өкілеттілігінің  әлі    толық  анықталмауы  себепті,  прокурорлар 

шешім  қабылдау  барысында  ойды  білдіру  еркіндігінің  теріс  әсерін  шектеуге 

тырысулары қажеттігінен, қай бағытта және қалай әрекет етулерін көрсетеді. 

Ереже,  прокурорлардың  егер  іс  екі  өлшемге  сәйкес  келген  жағдайда  ғана 

қылмыстық қудалауды бастай алатындарын бекітті:  айтарлықтай дәлелді негіз 

бар  және  мәселе  қоғамдық  мүддеге  сай.  Прокурорлар,  мына  деректерге 

хабарлама мазмұнын алдын-ала бағамдаулары шарт:  

• 

Хабарлама адамға қатысты нақты зорлық немесе мүлікті бүлдіру 

қаупін білдірсе. 

• 

Хабарлама  адамды  немесе  тұлғалар  тобын  аңду  немес 

алымсақтану тұрпында болса. 

• 

Хабарламада сот шешімі бұзулған болса.  

• 

Хабарламада  келеңсіз,  өрескел,  қорлаушылық  немесе  жалған 

түріндегілер болса. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

51 

                         

i

 БАҚ дамуы және сөз еркіндігінің әлемдік үрдісі  ЮНЕСКО есебі, 2014 ж.

 

ii

  Адам құқығы бойынша Кеңес, Интернетте адам құқығын көтермелеу және іске асыру, 20- 

сессия, 2012 ж., 5 маусым, UN Doc. A /HRC/20/8. 

iii

 

 2011 ж. 16 мамыр, Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының Он жетінші сессиясы  

Шақырылымының 3-Тармағы, адам құқығы бойынша Кеңес, Фрэнк Ла Рю, нандыру еркіндігі 

және оның еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу туралы мәселесі бойынша Арнайы 

баяндамашысының есебі. 

iv

 2011 жылғы 12 қыркүйектегі БҰҰ адам құқығы бойынша Комитетімен қабылданған, 19 

Бабының № 34 жалпы ережесіндегі ескертулер 

v

 Хэндисайд Ұлыбританияға қарсы, № 5493/72 шағым, 1976 жылғы 7 желтоқсандағы шешім,  

49-тармақ 

vi

 Сол жерде, 11-бап 

vii

  № 34 жалпы ережесіндегі ескерту,  7-тарау, жоғарыдан қараңыз 

viii

 Сол жерде. 

ix

 Елдерим Түркияға қарсы, № 3111/10 шағым, 2012 ж.  18 желтоқсандағы шешімі,  49-тарау 

x

 ЮНЕСКО-ның 2005 жылғы өз ойын мәдени білдіру түрлерінің әр алуандығын көтермелеу 

және қорғау туралы конвенциясы, преамбула, 1 және 4-Баптары.

 

xi

 Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының Он жетінші сессиясы  Шақырылымының 3-

Тармағы, адам құқығы бойынша Кеңес, Фрэнк Ла Рю, нандыру еркіндігі және оның еркін 

білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу туралы мәселесі бойынша Арнайы 

баяндамашысының есебі. 2011 ж. 16 мамыр, 84 тармақ 

xii

 Хейниш Германияға қарсы, № 28274/08 шағым, 2011 жылғы 21 маусымдағы шешім, 93-тарау 

xiii

 Интернет қолданушылары үшін адам құқығы басты қағидалары туралы мүше-мемлекеттер 

министрлері Комитетінен  CM/Rec(2014) 6 ұсыным 

xiv

 № 34 жалпы ережесіндегі ескерту, жоғарыдан қараңыз, 13-тарау 

xv

 Сол жерде. 

xvi

 «Әділ іс» баспасының редакциялық кеңесі  және  Штекель Украинаға қарсы,  № 33014/05 

шағым,  2011 жылдың 5 мамырынандағы шешім,   64-тарау 

xvii

 2005 ж., Ойды жеткізу еркіндігі құқығы мәселесі бойынша Арнайы баяндамашыларының 

Бірлескен декларациясы   

xviii

 Адам құқығы бойынша БҰҰ комитеті,   № 34 жалпы ережісіндегі Ескерту,   11-тарау. 

xix

 Гудвин Біріккен Корольдікке қарсы,1996 жылғы 27 наурыздағы шешім года, № 17488/90 

Шағым 

xx

 Готье Канадаға қарсы, 1999 жылғы 7сәуір,   №633/1995, UN Doc. CCPR/C/65/D/633/1995 

Өтініш, 13.6-тармақ. 

xxi

 № 5 А-серия, 1985 жыл 13 қараша, OC-5/85 Консультациялық қорытынды, тәжірибелік 

журналистика заңымен бекітілген, Ассоциациядағы міндетті мүшелік. 

xxii

 2011 ж. 21 қыркүйекте қабылданған, БАҚ-тың жаңа белгілері туралы Министрлер 

Комитетінің CM (2011) 7 Ұсынысы, Еуропа Кеңесі. 

 

52 

                                                                       

xxiii

 Сол жерде.

 

xxiv

 Сол жерде. 

xxv

 Сол жерде. 

xxvi

 Сол жерде. 

xxvii

 2011 ж. 16 мамыр, Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының Он жетінші сессиясы  

Шақырылымының 3-Тармағы, адам құқығы бойынша Кеңес, Фрэнк Ла Рю, нандыру еркіндігі 

және оның еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу туралы мәселесі бойынша Арнайы 

баяндамашысының есебі.

 

xxviii

 21-тармақ, 34 жалпы ережесіндегі ескертпені қараңыз 

xxix

 Ахмет Елдерим Түркияға қарсы 

xxx

 Адам құқығы бойынша БҰҰ Кеңесі, 2012 ж. 5 шілде, Интернеттегі адам құқығын іске асыру 

және қорғау, көтермелеу туралы A/HRC/20/8 Резолюциясы. 

xxxi

 Столл  Швейцарияға қарсы (2007 ж. 10 желтоқсан), № 69698/01 шағым. 

xxxii

 Нейдж және Сунде Колмисопилер   Швецияға қарсы

 

(2013 ж. 19 ақпан), No. 40297/12,  10 т. 

шағым 

xxxiii

 Перрин Ұлыбританияға қарсы  (2005 ж. 18 қазан),  № 5446/03 шағым. 

xxxiv

 Жалпы түсініктеме   34, 43 т. 

xxxv

 Жалпы түсініктеме   34, 35 т. 

xxxvi

 К.Ю.  Финляндияға қарсы (2008 жыл 2 желтоқсан),   № 2872/02 шағым. 

xxxvii

 Интернет қолданушылары үшін адам құқығы басты қағидалары туралы мүше-мемлекеттер 

министрлері Комитетінен  CM/Rec(2007) 16 ұсыным 

xxxviii

 UEJF және LICRA  Yahoo-ға қарсы!, 2000 ж. 20 қараша, нөмірі 00/05308 (Париждің жоғары 

Трибунал инстанциясы) 

xxxix

 Адам құқығы бойынша БҰҰ Комитеті ООН, № 34 жалпы ережесіндегі  Ескертпе, 39 тарау. 

xl

 Интернетте ойды білдіру еркіндігі туралы Бірлескен декларациясының ойды білдіру еркіндігін 

көтермелеудің Халықаралық механизмі,  2011 жыл, маусым. 

xli

 Times Газеті  Ұлыбританияға қарсы, 2009 ж. 10 наурыздағы шешім.,  №  3002/03 және 

23676/03 шағымдары. 

xlii

 Хэндисайд Біріккен Корольдікке қарсы, 1976 ж. 7 желтоқсан, § 49 

xliii

 Интернетті басқару қағидаттары туралы Еурорпа Кеңесі Министрлері Комитетінің 

Декларациясы, 2011 жыл 21 қыркүйек. 

xliv

 Интернетте байланысу еркіндігі туралы   Еурорпа Кеңесі Министрлері Комитетінің 

Декларациясы, 2003 жыл 28 мамыр. 

xlv

 Сол жерде. 

xlvi

 Интернетті басқару қағидалары туралы  Еурорпа Кеңесі Министрлері Комитетінің 

Декларациясы, 2011 жыл 21 қыркүйек. 

xlvii

 Сол жерде. 

 

53 

                                                                       

xlviii

 Сол жерде. 

xlix

 Заңның үстемдік құруы және адам құқығындағы, «Атаулар мен нөмірлерді тарату бойынша 

Халықаралық ұйым» (ICANN) туралы Еуропа Кеңесі Министрлер Комитетінің Декларациясы, 

2015 жыл 3 маусым. 

l

 Еуропа Кеңесінің 2011 ж. 21 қыркүйекте қабылданған, БАҚ-тың жаңа белгілері туралы 

Министрлер Комитетінің CM (2011 ж.) 7 Ұсынысы. 

li

 Еуропа Кеңесі Министрлер Комитеті  (2012 ж.14 наурыз), 

 Еуропа Кеңесінің, 2012-2015 ж. 

интернетпен басқару Стратегиясы.    

lii

 Интернет-провайдерлар мен жеке интернет

-платформаларға қатысты қауымдастық және жиын 

еркіндігі ойын білдіру еркіндігін қорғау туралы Еуропа Кеңесі Декларациясы, 2011 жылғы 7 

желтоқсанда қабылданған. 

liii

 Интернетті басқару қағидалары туралы  Еуропа Кеңесі Министрлер Комитетінің 

Декларациясы, 2011 жыл 21 қыркүйек. 

liv

 Сол жерде. 

lv

Сол жерде. 

lvi

 Сол жерде. 

lvii

 Заңның үстемдік құруы және адам құқығыдағы, «Атаулар мен нөмірлерді тарату бойынша 

Халықаралық ұйым» (ICANN) туралы Еуропа Кеңесі Министрлер Комитетінің Декларациясы, 

2015 жыл 3 маусым. 

lviii

 «Правое дело» баспасының редакциялық кеңесі  және  Штекель Украинаға қарсы,  № 

33014/05 шағым,  2011 жылдың 5 мамырындағы шешім. 

 

lix

 Сол жерде. 

 

lx

  Балалар құқығы туралы БҰҰ Конвенциясының 1-Бабына сәйкес, көптеген жағдайларда 

кәмелеттік жасқа толу 18 жасты құрайды. 

 

lxi

  Балалар порнографиясы және балаларды сексуалдық пайдалану мен сексуалдық зорлыққа 

қарсы күрес туралы, 2011жылғы 13 желтоқсандағы ЕО және Еуропарламенттің  2011/92/EU 

Директивасы. 

 

lxii

1989 ж. 5 мамырында қабылданды. 

 

 

lxiii

Хэндисайд Ұлыбританияға қарсы, № 5493/72 шағым, 1976 жылғы 7 желтоқсандағы шешім,  

49-тармақ 

 

lxiv

 2011 ж. 16 мамыр, Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының Он жетінші сессиясы  

Шақырылымының 3-Тармағы, адам құқығы бойынша Кеңес, Фрэнк Ла Рю, нандыру еркіндігі 

және оның еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу туралы мәселесі бойынша Арнайы 

баяндамашысының есебі.

 

lxv

 Компьюретлік жүйе арқылы жасалған, ксенофобиялық және нәсілдік сипаттағы қылмыстық 

актілерге қатысты, киберқылмыстылық туралы Конвенцияға қосымша хаттама. СДСЕ: 189 

lxvi

  Қылмыстық құқықты қолданумен ксенофобиялық және нәсілдік қарсы күрес 2008 ж. 28 

қарашадағы 2008/913/JHA Кеңестің  шектелмелі шешімі 

lxvii

   Статья  Нәсілдік кемсітушіліктің барлық формаларын жою туралы халықаралық конвенция 

4Бап  

 

54 

                                                                       

lxviii

 Е. Акдениз,  Интернеттегі сөз еркіндігі: ОБСЕ-ге қатысушы-мемлекеттірдің Интернеттегі 

БАҚ плюрализм және ақпараттың еркін ағыны, сөз еркіндігіне қатысты тәжірибелер мен 

құқықтық жағдайларды зерттеуі (Вена: жалпы бұқаралық ақпарат құралдарының еркіндігі 

мәселесі бойынша   ОБСЕ Өкілі, 2012 ж.) 

 

lxix

 Еуропа Кеңесі Министрлері Комитетінің қатысушы-мемлекеттерге «орындаудағы 

өшпенділікті уәждеу»туралы  97(20) Ұсынымы, 1997 жыл 30 қазан. 

 

lxx

 Хэндисайд Ұлыбританияға қарсы, № 5493/72 шағым, 1976 жылғы 7 желтоқсандағы шешім,  А 

сериясы, 24 том 

 

lxxi

 Гундуз Түркияға қарсы, No. 35071/97 шағым,   2003 ж. 4 желтоқсандағы шешім, § 40

 

lxxii

 Е. Акдениз,  Интернеттегі сөз еркіндігі: ОБСЕ-ге қатысушы-мемлекеттірдің Интернеттегі 

БАҚ плюрализм және ақпараттың еркін ағыны, сөз еркіндігіне қатысты тәжірибелер мен 

құқықтық жағдайларды зерттеуі (Вена: жалпы бұқаралық ақпарат құралдарының еркіндігі 

мәселесі бойынша   ОБСЕ Өкілі, 2012 ж.), 82 бет. 

lxxiii

 Сол жерде, 82 бет. 

lxxiv

 Еуропа Кеңесі Министрлері Комитетінің қатысушы-мемлекеттерге «орындаудағы 

өшпенділікті уәждеу»туралы  97(20) Ұсынымы, 1997 жыл 30 қазан. 

lxxv

 Еуропа Кеңесі Министрлері Комитетінің қатысушы-мемлекеттерге «орындаудағы 

өшпенділікті уәждеу»туралы  97(20) Ұсынымы, 7 Қағидат. 

lxxvi

 2007 жылдың маусымында күшіне енген, (СДСЕ № 196) терроризмнің алдын алу туралы 

Еуропа Кеңесінің Конвенциясы. № 7/06 Брюссельдік Кеңес министрінің Шешімі: Интернетті 

террористік мақсатта қолдануға қарсы әрекет, 2006. 

lxxvii

 Сенер Түркияға қарсы, 18 июля 2000 ж. 18 маусым,   No. 26680/95 шағым, адам құқығы 

жөніндегі Еуропалық сот,     45-46-т. 

lxxviii

 Зана Түркияға қарсы, 1997 ж. 25 қараша,  No. 18954/91 шағым, адам құқығы жөніндегі 

Еуропалық сот,     59-60т. 

lxxix

 Е. Акдениз,  Интернеттегі сөз еркіндігі: ОБСЕ-ге қатысушы-мемлекеттірдің Интернеттегі 

БАҚ плюрализм және ақпараттың еркін ағыны, сөз еркіндігіне қатысты тәжірибелер мен 

құқықтық жағдайларды зерттеуі (Вена: жалпы бұқаралық ақпарат құралдарының еркіндігі 

мәселесі бойынша   ОБСЕ Өкілі, 2012 ж.) 106 және 110 беттер. 

lxxx

 Балалар  порнографиясы және балалар зинақорлығы туралы,  балалар саудасына қатысты 

балалар құқығы туралы Конвенцияға БҰҰ Факультативті хаттамасы, кейініректегі сексуалдық 

озбырлық және сексуалдық пайдаланудан балаларды қорғау туралы Еуропа Кеңесі 

Конвенциясы, 2001 жылғы киберқылмыстық туралы Еуропа Кеңесі Конвенциясы,  балаларды 

сексуалдық қолдануға күрес туралы ЕК шектелмелі шешімі. 

lxxxi

 2001 жылғы киберқылмыстық туралы Еуропа Кеңесі Конвенциясы, 9 (2) бабы. 

lxxxii

 Е. Акдениз,  Интернеттегі сөз еркіндігі: ОБСЕ-ге қатысушы-мемлекеттірдің Интернеттегі 

БАҚ плюрализм және ақпараттың еркін ағыны, сөз еркіндігіне қатысты тәжірибелер мен 

құқықтық жағдайларды зерттеуі (Вена: жалпы бұқаралық ақпарат құралдарының еркіндігі 

мәселесі бойынша   ОБСЕ Өкілі, 2012 ж.) 124 бет.

 

lxxxiii

 Хэндисайд Біріккен Корольдікке қарсы, 1976 ж. 7 желтоқсан,   № 5493/72 шағым,   48 т. 

lxxxiv

 Перрин Ұлыбританияға қарсы   (2005 ж.18 қазан),  № 5446/03 шағым. 

lxxxv

 К.Ю.  Финляндияға қарсы (2008 жыл 2 желтоқсан),   № 2872/02 шағым. 

 

55 

                                                                       

 

lxxxvi

 Эшби Дональд  және басқалары Францияға қарсы,  №. 36769/08 шағым,     2013 ж. 10 

қаңтарындағы шешім. 

lxxxvii

 Сенім еркіндігі және оның еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу мәселесі 

бойынша Арнайы баяндамашы,  Фрэнк Ла Рю  есебі. 2011  ж. 16 мамыр, A/HRC/17/27. 

lxxxviii

 Ристамаки және Корвола Финляндияға қарсы, шешімі   2013 ж. 29 қазан,   No. 66456/09 

шағым 

 

lxxxix

 ЕО министрлер комитетінінің (2012 ж. 4 шілде) ойды білдіру еркіндігін қамтамасыз ету, 

«туризмдік сот», жала жабуға қатысты айла-шарғының қылмыстылығына қатысты халықаралық 

стандарттардың мақсатқа сай екені туралы Декларациясы. 

xc

 Ой еркіндігін дамытудың халықаралық механизмі,    Интернет және ойды еркін жеткізу 

туралы Бірлескен декларациясы,  2011ж. 1 мамыр. 

xci

 2013ж. 17 сәуірде кабылданған, A/HRC/17/27, Фрэнк Ла Рю, нандыру еркіндігі және оның 

еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу туралы мәселесі бойынша Арнайы 

баяндамашысының есебі. 

xcii

 Жалпы ережедегі ескертпе № 16:  17 Бап (Жеке өмір сүру құқығы): Жеке өмір, отбасы, 

тұрғын үй және корреспонденция, ары мен беделіне құрмет құқығы,  1988 жылы қабылданды, 8 

тарау. 

 

xciii

Резолюция 68/167. Сандық дәуірдегі жеке өмір сүру құқығы.      Бас Ассамблеямен 

қабылданды. 2013 ж. 18 желтоқсан. 

xcivxciv

  

 Сөз

 еркіндігін дамытудың халықаралық механизмімен,    Даулы жағдайларды реттеу 

бойынша шаралар мен ойды еркін жеткізу туралы Бірлескен декларациясы,  2015 ж. 4 мамыр. 

xcv

 Фон Ганновер  Германияға қарсы (№.2),  № 40660/08 и 60641/08 шағым, 2012 ж. 7 ақпан 

Адам құқығы жөніндегі Еуропалық соты. 

 

xcvi

 Сондай, және де  Францияға қарсы  Кудерк пен Хачетт Флипаччи. 

xcvii

 Еуропа Кеңесі Парламенттік Ассамблеясының  1165 (1998) резолюциясы. 

xcviii

 

ЕО Әмбебап директивасы деп аталатын, электронды коммуникация қызметі және желіге 

қатысты қолданушылар құқығы және әмбебап қызмет көрсету туралы 2002/22/EC 

Директивасын, және мирнистрлер орынбасарларының 1094-ы кездесуінде  2010 жылы 29 

қыркүйекте қабылданған, желілік бейтараптылық туралы ЕО Министрлер Комитетінің 

Декларациясын қараңыз. 

 

xcix

 Адам құқығы бойынша Комитет, Лесото блойынша соңғы ескертпе, 08/04/199 9, ЮНДОК. 

No. CCPR / C / 79 / Add.106, 23 тармақ. 

 

c

 Сенім еркіндігі және оның еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу мәселесі бойынша 

Арнайы баяндамашы,  Фрэнк Ла Рю  есебі. 2011  ж. 16 мамыр, A/HRC/17/27. 30 тармақ. 

 

ci

 Сол жерде. 

 

cii

 ЕО Министрлер Комитетінің ақпарат және ойды білдіру еркіндігін қорғау туралы, сонымен 

қатар жиын еркіндігі және жолақтар атауы мен домендік атауларға қатысты қауымдастық 

декларациясы 2011 ж. 21 қыркүйек. 

 

56 

                                                                       

ciii

 Еуропарламент және Кеңес Директивасы, балалар порнографиясы және балаларды 

сексуалдық қолдану және сексуалдық зорлықпен күрес, Кеңестің шекті шешімін ауыстыру 

2004/68 / ПВД, ПЭ-СО S51/11, Брюссель 2011ж. , 4 қараша  

civ

 Сенім еркіндігі және оның еркін білдірілуі құқығын қорғау және көтермелеу мәселесі 

бойынша Арнайы баяндамашы,  Фрэнк Ла Рю  есебі. 2011  ж. 16 мамыр, A/HRC/17/27. 55 

тармақ. 

 

 

cv

 Сол жерде. 

 

cvi

 Еуропа Кеңесі Парламенттік Ассамблеясының Pезолюциясы  2045 (2015),   2015 ж. 21 сәуірде 

қабылданған. 

 

cvii

 Еуропарламент және Кеңес Директивасы, балалар порнографиясы және балаларды 

сексуалдық қолдану және сексуалдық зорлықпен күрес, Кеңестің шекті шешімін ауыстыру 

2004/68 / ПВД, ПЭ-СО S51/11, Брюссель 2011ж. , 4 қараша 

 

cviii

 Ахмет Елдерим Түркияға қарсы  (№ 3111/10), ЕСПЧ 458 (2012) шағым, 2012 ж. 

18желтоқсандағы шешім.   

 

cix

 Еуропарламент және Кеңес Директивасы, балалар порнографиясы және балаларды 

сексуалдық қолдану және сексуалдық зорлықпен күрес, Кеңестің шекті шешімін ауыстыру 

2004/68 / ПВД, ПЭ-СО S51/11, Брюссель 2011ж. , 4 қараша 

 

cx

 Интернет қолданушылары үшін адам құқығы басты қағидалары туралы мүше-мемлекеттер 

министрлері Комитетінен  CM/Rec(2007) 16 ұсыным. 

 

cxi

 Delf Эстонияға қарсы, 2015 жылдың 15 маусымындағы шешім, № 64569/09 шағым. 

 

cxii

 Министрлер Комитетінің    әлеуметтік желідегі адам құқығын қорғауға қатысты, мүше-

елдерге  CM/Rec (2012)4  Ұсынымы. 

cxiii

 Сол жерде. 

cxiv

 Сол жерде. 

cxv

 Сол жерде. 

cxvi

 Април Джонс: Мэтью Вудс  Facebook-тегі жеке мінеп-сынаулары үшін түрмеге қамалды,   

Guardian,  2012 жыл 8 қазан. 

 

cxvii

2013 ж. 20 маусымда күшіне енген, әлеуметтік желіде жасалған қылмысты соттық қудалау 

туралы ереже.