«Информатика» пәнінен Базалық конспектілер

Семей қаласы

Пәннің тақырыптық жоспары

1. 
   Ақпарат және мәліметтер.
   
2. 
   Ақпараттың адекваттылығы.
   
3. 
   Ақпараттың адекваттық формалары.
   
4. 
   Ақпарат спасының көрсеткіштері.
   

1. Ақпарат және мәліметтер.

Ақпарат кең мағынада – бұл жалпы ғылыми түсінік, құрамына адамдар арасындағы мағлұматтар, тірі және өлі табиғат, адамдар және құрылғылардың арасындағы белгілердің алмасуы кіреді.

Әр түрлі ғылыми пәндерде және техниканың әр түрлі облыстарында ақпарат туралы әр түрлі түсініктер бар. Бірақ, ақпаратпен байланысты ғылым мен техниканың барлық салалары ақпараттың төрт қасиеті бар болуымен келіседі.

Ақпаратты құруға, жіберуге (сәйкесінше қабылдауға), сақтауға және өңдеуге болады. Бұдан ақпаратты былайша анықтауға болады:

Ақпарат – қоршаған ортадан қабылданатын (еңгізілген ақпарат), қоршаған ортаға берілетін (шығарылған ақпарат), немесе кейбір жүйеде сақталатын (ішкі ақпарат) мағлұматтар (мәліметтер) жиынтығы.

Информатика ақпаратты, біздің қоршаған әлемнің объекті ретінде және құбылыстар туралы көзқарасымызды өзгертетін өзара концептаулды байланысқан түсініктер, мәліметтер, мағлұматтар түрінде қарастырады. Информатикада ақпаратпен қатар мәліметтер түсінігі жиі қолданылады.

Мәліметтерді қандай-да бір себептен қолданылмайтын, бірақ сақталатын белгілер немесе жазылған бақылаулар түрінде қарастыруға болады. Бұл мәліметтерді бірнәрсе туралы анықталмағандықты азайту үшін қолдану мүмкіндігі туған жағдайда, мәліметтер ақпаратқа айналады. Сондықтан келесіні тұжырымдауға болады: ақпарат болып пайдаланылатын мәліметтер саналады.
2. Ақпараттың адекваттылығы

Ақпаратпен жұмыс істегенде әрқашанда ақпараттың көзі мен тұтынушы бар болады. Хабарды ақпарат көзінен оның тұтынушысына жіберуді қамтамасыз ететін жолдар мен процесстер ақпараттық коммуникациялар деп аталады.

Ақпараттың тұтынушысы үшін маңызды сипаттамасы болып оның адекваттылығы аталады..

Ақпараттың адекваттылығы—бұл түскен ақпарат көмегімен құралған нақты объектіге, процеске, құбылысқа және т.б. сәйкес келудің белгілі деңгейі.

Нақты өмірде ақпараттың толық адекваттылығына сүйенер жағдайдың болуы мүмкін емес. Әрқашанда анықталмағандықтың кейбір дәрежесі болады. Ақпараттың объектісінің нақты күйіне немесе процесіне, адекваттылығының дәрежесіне байланысты адам дұрыс шешім қабылдайды.
3. Ақпараттың адекваттық формалары

Ақпараттың адекваттылығы үш түрде өрнектеледі: семантикалық, синтаксистік, прагматикалық.

4. Ақпарат сапасының көрсеткіштері

Ақпараттың мазмұндылығы семантикалық көлемді кескіндейді, бұл өнделетін мәліметтің сементикалық ақпараттың санының қатынасына тең, яғни С = Ic / Vд.

Ақпараттың жеткіліктілігі дегеніміз, құрамды дұрыс шешу үшін минималды бірақ жеткілікті болуы.

Ақпараттың қолжетімділігі дегеніміз, оны алудың және қайта өңдеу үшін сәйкес процедураның орындалуын қамтамасыз ету. Мысалы, ақпараттық жүйеде ақпарат қолданушыға қолжетім және ыңғайлы түрінде жасалынады. Бұл оның семантикалық формасының қолданушының тезаурусымен келісімі арқылы жеткізіледі.

Ақпараттың актуалділігі ақпараттың оның қолдану кезіндегі басқаруына құндылығының дәрежесінің сақталуымен анықталады және оның мінездемесінің динамикасының өзгеруінен, берілген ақпараттың пайда болғанынан бастап өткен уақыт интервалына байланысты.

Ақпараттың өзуақыттылығы дегеніміз есептің шығарылуына қойылған уақыты бойынша ақпараттың өзуақыттылы түсуі.

Ақпараттың дәлділігі ақпараттың объектін, процестің, құбылыстың және т.б. шынайы жағдайына ақпараттың жақындылығының дәрежесімен анықталады.

Ақпараттың дұрыстылығы оның қасиетінің шынайы объектілерінің қажетті дәлділігімен анықталады.

Ақпараттың қалыптылығы оның мүмкіншілігін керек дәлдікті бұзбай-ақ кіріс берілгендерге өзгерту жасауға кескіндейді.

Тақырып 1.2 Информатика пәні және оның маңызы

1. 
   Ақпараттық революциялардың ролі және мәні.
   
2. 
   Ақпараттық қоғамның түсінігі.
   
3. 
   
   жүктеу 3,46 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: