Қиындығы жоғары есептерді шешу әдісі

жүктеу 0,73 Mb.

бет	1/16
Дата	30.07.2020
өлшемі	0,73 Mb.
	#31199

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 16

Физика курсының механика бөлімі бойынша есептерді шешуге арналған

жинақ

Қиындығы жоғары есептерді шешу әдісі

Мектептегі физика курсын оқып үйренуде физикалық құбылыстар мен заңдарды түсініп қана қоймай, оларды іс жүзінде қолдана отырып, есеп шығара білу керек. Осындай есептердің бірі – қиындығы жоғары есептер. Мұндай есептер бірнеше формуланы, кейде бір тараудағы формулаларды немесе бірнеше бөлімнің формулаларын қолданып шығаратын есептер мен белгілі бір дағдыны керек ететін эксперименттік есептерді айтады. Мұндай есептерді толық тарауды немесе бөлімді қайталаған кезде, оқушылардың білімін нақтылап тереңдету үшін шығарған дұрыс.

Енді бір есептер шығармашылық мақсатта беріледі. Сондықтан мұндай есептер шығармашылық есептер немесе оқушылардың қабілетін шыңдайтын есептер деп аталады. Шығармашылық есептердің өзі іздену (яғни, неге деген сұраққа жауап іздейтін) есептер, конструкторлық (яғни қалай жасау керек) есептер болып бөлінеді. Шығармашылық есептер, есептер жинағында жұздызша арқылы ерекшеленіп тұрады. Оларды сыныптағы физика пәнін жақсы оқитын оқушымен жұмыс істеген кезде пайдалануға болады.
1-есеп.

биіктіктен тасты түсіріп алады.Екінші тасты дәл осы нүктеден вертикаль төмен бағытталған бастапқы жылдамдықпен уақыт аралығы өткен соң тастады. Егер: а) ; б) ; болса, жерге құлау мезетінде екінші тас біріншіні қуып жетіп үлгере ме?

Берілгені: Шешуі:

Екі дене үшін қозғалыс теңдеуін жазамыз

а) ;

б)

Т/к: Мұндағы

Соққы кезінде екі тастың координатасы бірдей болады:

Оң жақтарын теңестіреміз:

; ; ;

; ;
;
Бұл уақыт бірінші тастың толық қозғалыс уақытынан аз (немесе тең) болуы керек.

а) ; , яғни соқтығысады;

Осы жағдайда Жер бетінен соқтығысу нүктесінің биіктігі:
б) кезінде , яғни 3с-тан үлкен. Осы кезде тастардың еркін түсуі кезінде соқтығысу болмайды.
2-есеп.

Массасы жүк жоғары қозғалған лифт кабинасындағы серіппелі таразыда ілулі тұр. Лифт ұзындығы жолдың екі аралас кесіндісін тұрақты үдеумен жүріп өтеді, бірінші кесіндіні ішінде, ал екіншіні - ішінде жүріп өтеді. Таразылардың көрсетуін анықтаңдар және оларды жүкке әсер ететін ауырлық күшімен салыстырыңдар.

Берілгені: Шешуі:

Салмақ серіппелі таразыға түсірілген және

вертикаль төмен бағытталған. Ньютонның III-заңына

сәйкес серіппе тарапынан жүкке әрекет ететін күш

модулі бойынша салмаққа тең, бірақ жоғары бағытталған

Денеге күштен басқа Жер тарапынан ауырлық күші әре-

Т/к: кет етеді. Ньютонның II- заңы бойынша:

Вертикаль жоғары бағытталған осьтегі проекциясы

үдеу белгілі болса, онда күшті анықтауға болады. Екі бірдей аралас бөліктері үшін жолдың теңдеулері:
;
Осыдан ;
Оң жақтарын теңестіреміз: ;
;
;
Жауабы: ; ; ; .
3-есеп.Адам эскалатормен жүгіріп келеді.Ол алғашқыда баспалдақ санады, екінші рет сол бағытта үш есе үлкен жылдамдықпен қозғала отырып баспалдақ санады. Қозғалмайтын эскалаторда ол қанша баспалдақ санар еді?

Берілгені: Шешуі:

- эскалатордың жылдамдығы; - оның ұзындығы;

- қозғалмайтын эскалатордың баспалдақ саны.

Эскалатордың ұзындығы бірлігіне келетін саны -.

Т/к: Сондықтан, егер адам эскалаторға қатысты - жылдамдықпен жүрсе, онда оның эскалатордағы уақыты . Эскалатормен жүрген жолы . Осы кезде адам баспалдақ санайды. Сәйкесінше екінші жағдайда ол баспалдақ санайды, немесе . Осылайша теңдеулер жүйесін аламыз:

Осыдан, ; ; ; ; ;
; ;
Жауабы: 100 баспалдақ.

жүктеу 0,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 16