Ііі нұсқа 1-билет

жүктеу 1,54 Mb.

бет	59/67
Дата	14.04.2023
өлшемі	1,54 Mb.
	#42164

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 67

Қазақстан тарихынан билет жауаптарымен 3-нұсқа 11 сынып

Абай ұлы ақын, әрі ойшыл.
Абай ақын ретінде ХІХ ғасырдың 80- жылдардың ортасынан бастап таныла бастады. Абай «Жаз», «Ескендір», «Масғұд», «Әзім әңгімесі»өлеңдерін жазды.
1890-1898 жылдары жазылған «Қара сөздер» деп аталатын этикалық –философиялық еңбегінде ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы қазақ халқының болмысы сипатталды.
Орыс зиялы қауым өкілдерімен араласуы
Семейде айдауда болған азаттық қозғалыс өкілдері Е.П.Михаэлис, А.В.Леонтьев, С.С.Гросс, Н.И.Долгополов оның ақындық шығармашылығының демократиялық бағытта қалыптасуына əсер етті.
Абай орыс демократиялық мəдениетінің өкілдері А.С.Пушкинге, М.Ю.Лермонтовқа, М.Е.Салтыков - Щедринге, Л.Толстойдың шығармашылығына бас иді. Абай Пушкиннің “Евгений Онегинінен” өзі аударған бөлімдеріне əн шығарды.
Аудармашылық қызметі Абай орыс тілін жақсы игерді. Ол М.Ю. Лермонтовтың «Шайтан», «Дұға», «Қанжар», «Жолға шықтым бір жым-жырт түнде жалғыз», «Жалау», «Теректің сыйы» сияқты өлеңдерін аударды.
Абай И.А. Крыловтың мысалдарын қазақ тіліне аударды. Ә Бөкеханов қырғыз даласында ақындардың Абай аударған өлеңдерді әнге қосып айтатын жазды. Абай орыс тілінен 50-ден астам өлеңдерін қазақ тіліне аударды.
Абайдың ең алғашқы жинағы Кәкітайдың арқасында Қазан қаласында басылып шықты. Абайдың өлеңдерін жинап, бастыруға күш салған ақын Көкібай Жантайұлы (1864-1927) болды. Бұл өлеңдер Әлихан Бөкеханұлы редакциясымен басылып шықты.
3. 1860-1870 жылдарындағы қазақ халқының отаршылдық езгіге қарсы ұлт-азаттық күрестері болған аумақтарды карта бойынша белгілеңіз және маңызын түсіндіріңіз.

Орал мен Торғай облыстарындағы көтерлістер
Орал мен Торғай облысындағы көтерлістің шығуына 1867-1868 ж.ж. реформа себеп болды. Орал мен Торғайдағы көтеріліс 1868ж. Желтоқсан айынан 1869ж. Қазан аралығында болды.
1868-1869 жылдары Орал мен Торғайдағы көтерілістің жетекшілері ру басылары болды.
1869 жылы 6 мамырда көтерлісшілер 20000 қолмен Жамансай көлі маңында фон Штемпельдің әскеріне шабуыл жасады.
1869 жылы наурыз, маусым айларында көтерлісшілер феодалдық топтарға 40 астам шабуыл жасады, оған 3 мың көтерлісшілер қатысты.
Оралдағы көтерілісті басуға полковник Рукин мен Веревкин бастаған жазалаушы әскер қатысты.
Маңғыстаудағы көтеріліс.
Маңғыстаудағы көтерілістің шығуына 1867-1868 ж.ж. ереже себеп болды. 1870 жылы Маңғыстаудағы көтерілістің басшылары Д.Тәжұлы, И. Тіленбайұлы.
40 мыңға жуық шаңырақтан тұратын адай руы 2 жылдың ішінде 160 мың сом шаңырақ салығын төлеуге тиісті болды.
Көтеріліске түрткі болған жағдай- патша жазалаушы отрядының адайлықтар көшіп-қонып жүрген жерге жақындауы болды. 1870 жылы наурызда Маңғыстау өлкесінің приставы подполковник Рукин көшуге жиналған адайлықтарды тоқтатуға тырысты.
Бозащы дегенжерде 200-ге жуық көтерлісшілер жиналып, жазалаушы топқа кенеттен шабуыл жасады. Жазалаушылар талқандалып, Рукин өзін-өзі атып өлтірді. Бұл жағдай көтерілісшілердің рухын көтерді.

жүктеу 1,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 67