Ііі экономикалық саясаттың негізгі бағыттары мен шаралары

43 

Көлік және қоймаға қою 

104,0 

104,0 

104,1 

105,2 

106,1 

106,2 

Ақпарат және байланыс 

101,0 

102,0 

102,4 

104,6 

105,4 

105,7 

ЖІӨ 

103,4 

103,1 

103,5 

103,9 

104,0 

104,2 

 

3. Ақша-кредит саясатының болжамы 

2018  –  2022  жылдары  ақша-кредит  саясаты  инвестициялық  нарықтың 

дамуына  қажетті  жағдайлар  жасауға,  банк  секторының  кредиттік 

белсенділігін  ынталандыруға  ықпал  ететін  болады.  ЕДБ  кредиттеуі  өсуінің 

орташа  жылдық  қарқыны  белгіленген  кезеңде  3,7 %  деңгейінде  күтілуде, 

номиналды  мәнде  2018 жылы  13,5 трлн.  теңгеден  2022  жылы  15,7  трлн. 

теңгеге дейін өседі. Бұл уақытта резиденттердің депозиттері 8,0 % денгейінде 

ұлғаятын  болады  және  2022 жылы  29,1  трлн.  теңгені  құрайды.  Ақша 

массасының деңгейі экономиканың дамуына тепе-тең болады, жалпы ЖІӨ-ге 

шаққанда монеталандырудың жоспарланған мөлшері орташа есеппен 42,1 % 

шегінде болады. 

2017  жылғы  1-сәуірден  бастап  Ұлттық  Банктің  ресми  қайта 

қаржыландыру 

мөлшерлемесі 

базалық 

ставкаға 

теңестірді 

және 

болжамдалмайды. 

Болжанатын  кезеңде  инфляция  деңгейін  2020 – 2022  жылдары  

3,0-4,0 %-ға дейін төмендету жоспарлануда. 

 

4. Төлем балансының болжамы 

Сыртқы  сауда  айналымы  орташа  қарқынмен  жылына  1,1 %-ға  өсетін 

болады. 

Тауарлар экспорты мұнайдың күтілетін физикалық экспорты көлемінің 

ұлғаюы нәтижесінде  орташа номиналдық  өсу  қарқыны 5,3  %  күтілуде  және 

2022 жылы 60,6 млрд. АҚШ долларын құрайды. 

Болжамды  кезеңде  импорттың  номиналды  өсу  қарқыны  орта  есеппен  

6,9 %-ға  және  2022  жылы  номиналды  мәнде  45,5 млрд.  АҚШ  долларына 

жетеді.  

 

5. Әлеуметтік сала көрсеткіштерінің болжамы 

Әлеуметтік  секторды  одан  әрі  жаңғырту  мақсатында  білім  беру  және 

денсаулық  сақтау  қызметтерінің  сапасын  жақсарту,  жұмыссыздық  пен 

кедейлік  деңгейін  төмендету  бойынша  шараларды  іске  асыру  жалғасатын 

болады.  

Жұмыспен  қамту  саласында  2000  жылдардың  басындағы  туу 

көрсеткіштері  сәтсіздігінің  нәтижесінен  пайда  болған  2013  жылдан  бастап 

жалғасқан жаңа жұмыс күші ағынының баяулауы салдарынан экономикалық 

белсенді  халық  санының  2018 жылы  8970,0  мың  адамнан  2021  жылы 

8940,0 мың адамға дейін азаюы жоспарланған. 2003 жылғы және одан кейінгі 

жылдары  туған

 

жастардың

 

еңбек  нарығына

 

жаппай  шығуы  нәтижесінде 

2022 жылға қарай жұмыспен қамтылған халықтың өсуі күтілуде. 

Бірақ сол мезетте, іске асырылатын Нәтижелі жұмыспен қамтуды және 

жаппай  кәсіпкерлікті  дамытудың  бағдарламасы  2022  жылға  қарай 

44 

жұмыссыздық деңгейін 4,7 %-ға дейін төмендетуге ықпал етеді. 

Ең  аз  жалақы  мөлшері  2018  жылы  28284  теңгеден  2022  жылы 

33406 теңгеге дейін өседі. Орташа айлық номиналды жалақы оң өсу серпініне 

ие болмақ және 2022 жылға қарай 191428 теңгеге жетеді. 

2017  жылы  2016  жылмен  салыстырғанда базалық  зейнетақы 20,0 %-ға 

көбейді.  2018  жылғы  1  шілдеден  бастап  базалық  зейнетақыны  белгілеу 

зейнетақы  жүйесіне  қатысу  өтіліне  байланысты  жаңа  әдістеме  бойынша 

жүзеге  асырылатын  болады,  бұл  2018  жылы  жаңа  базалық  зейнетақы 

мөлшерін 2017 жылмен салыстырғанда 1,8 есеге ұлғайтуға мұмкіндік береді. 

2018  жылы  ең  төмен  күнкөріс  деңгейінің  құрылымын  қайта  қарау 

салдарынан халықтың ең төмен күнкөріс деңгейінің үлесі 4,0 %-дан 8,0 %-ға 

ұлғаяды,  сол  кезде  оның  азық-түлік  және  азық-түлік  емес  бөлігінің 

арақатынасы 60/40-тан 55/45-ке өзгереді. 

Қазақстан 

Республикасының 

2018 – 2022 

жылдарға 

арналған 

әлеуметтік-экономикалық  даму  көрсеткіштерінің  болжамы  1-қосымшада 

ұсынылған. 

45 

V Қазақстан Республикасының 2016 – 2018 жылдарға арналған 

бюджет параметрлерінің болжамы 

 

1. Мемлекеттік  және  республикалық  бюджеттердің,  Қазақстан 

Республикасы 

Ұлттық 

қорының, 

Қазақстан 

Республикасының 

шоғырландырылған бюджетінің болжамдары 

Қазақстан  экономикасының  базалық  сценарий  бойынша  (мұнайдың 

әлемдік  бағасы  барреліне  45,0  АҚШ  доллары)  дамуының  болжанатын 

сыртқы шарттары мен 2018 – 2020 жылдарға арналған  макроэкономикалық 

көрсеткіштер  болжамын  ескере  отырып,  мемлекеттік  бюджет  кірістері 

(трансферттерді есепке алмағанда) болжам бойынша 2018 жылы 7513,7 млрд. 

теңгеден 2020 жылы 9340,9 млрд. теңгеге дейін өседі. 

3-кесте 

Мемлекеттік бюджет кірістерінің болжамы (трансферттерді есепке алмағанда), млрд. 

теңге 

Атауы 

2017 жыл  2018 жыл  2019 жыл  2020 жыл 

бағалау 

болжам 

Кірістер (трансферттерді есепке  

алмағанда) 

6883,5 

7513,7 

8495,8 

9340,9 

Салықтық түсімдер 

6697,6 

7334,3 

8327,4 

9170,4 

Салықтық емес түсімдер 

165,8 

154,4 

144,6 

147,8 

Капиталмен операциялардан түскен  

кірістер 

20,1 

25,0 

23,8 

22,8 

 

Бюджет  кірістерінің  өсуі  негізінен  мемлекеттік  бюджет  кірістерінде  

97,6 %-ды  алып  отырған,  салық  түсімдерінің  болжанатын  ұлғаюымен 

қамтамасыз етілетін болады. 

Болжам  бойынша  салықтық  түсімдерінің  өсу  қарқыны  алдыңғы 

жылмен  салыстырғанда  2018  жылы  11,0 %,  2019  жылы  13,0 %,  2020  жылы 

10,0 % құрайтын болады. 

Корпоративтік  табыс  салығы  (мұнай  секторынан  түсімдерді 

қоспағанда) түсімдерінің өсуіне мұнай емес сектордың одан әрі дамуы және 

осымен  байланысты  мұнай  емес  сектордың  ЖҚҚ  болжамды  өсуі  ықпал 

ететін болады.  

Жеке  табыс  салығы  мен  әлеуметтік  салықтар  түсімдерінің  ұлғаюы 

жалпы  экономиканың  өсуі  аясында  салалардағы  жалақы  қорының 

жоғарылауымен қамтамасыз етілетін болады.  

Қызмет  көрсетулер  мен  тауарлар  өндіру  көлемінің  өсуі,  импорт 

көлемінің ұлғаюы қосылған құн салығы түсімдерінің ұлғаюына ықпал ететін 

болады.  

Экспорт және импорт көлемдерінің өсуімен халықаралық саудаға және 

сыртқы операцияларға салықтардың өсуі болжанады.  

Жаңа  Ұлттық  қор  қаражатын  қалыптастыру  және  пайдалану 

тұжырымдамасына  сәйкес  Ұлттық  қордан  республикалық  бюджетке 

46 

берілетін  кепілдендірілген  трансферт  мөлшері  2017  жылғы  2880  млрд. 

теңгеден 2018 жылғы 2600 млрд. теңгеге, 2019 жылы 2300 млрд. теңгеге және 

2020 жылы 2000 млрд. теңгеге қысқартылатын болады. 

Ұлттық  қордан  кепілдендірілген  трансферт  тартуды  ескере  отырып, 

мемлекеттік  бюджетке  жалпы  түсімдер  көлемі  2018  жылғы  10205,9 млрд. 

теңгеден 2020 жылы 11347,8 млрд. теңгеге өсуі болжанып отыр. 

4-сурет 

 

Мұнай  емес  сектордан  түсетін  түсімдердің  аясында  Ұлттық  қордан 

тартылатын қаржы көлемінің төмендеуі мемлекеттік бюджеттің түсімдерінің 

жалпы  көлемінде  Ұлттық  қордың  трансферттері  мен    мұнайға  ЭКБ  қоса 

алғанда, мұнайдан кірістер үлесінің төмендеуіне ықпал ететін болады. 

5-сурет 

 

 

Бюджет  тапшылығы  деңгейін  2017  жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  3,0  %-дан 

2018 жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  1,1  %-ға  дейін,  2019 – 2020  жылдары  ЖІӨ-ге 

қатысты  1,0 %-ға  дейін  қысқарту  жоспарланып  отыр.  Абсолюттік  мәнінде 

бюджет  тапшылығы  үш  жылдық  кезеңде  653,5  млрд.  теңгеден  аспайтын 

көлемде сақталатын болады.  

 

47 

 

 

6-сурет 

 

Бюджет  тапшылығын  2018  жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  1,1  %-да,  

2019 – 2020  жылдары  ЖІӨ-ге  қатысты  1,0  %  деңгейде  ұстап  тұру  Үкімет 

борышын  ЖІӨ-ге  қатысты  25,0 %-дан  аспайтын  қалыпты  деңгейде  сақтауға 

мүмкіндік береді. 

Болжанатын 

түсімдер 

мен 

жоспарланып 

отырған 

бюджет 

тапшылығының  төмендетілуіне  сүйене  отырып,  мемлекеттік  бюджет 

шығыстарын  2018 жылғы  10845,5  млрд.  теңгеден  2020  жылы  12001,3  млрд. 

теңгеге ұлғаюы болжанады. 

Сонымен  бірге  ЖІӨ-ге  қатысты  мемлекеттік  бюджет  шығыстарының 

төмендету болжанып отыр.  

7-сурет 

 

Бюджеттің  мұнай  емес  кірістерінің  ұлғаюы  аясында  Ұлттық  қор 

қаражатын  пайдалануды  қысқарту  және  тапшылықты  төмен  деңгейде  ұстау 

бюджет  пен  Ұлттық  қордың    теңгерімділігі  саясатына  сәйкес  мұнай  емес 

тапшылықты қысқартуға ықпал ететін болады. 

Болжам  бойынша  мемлекеттік  бюджеттің  мұнай  емес  тапшылығы 

(шикі  мұнайға  әкету  кедендік  бажын  есептемегенде)  2017  жылғы  ЖІӨ-ге 

48 

қатысты 13,0 %-дан 2020 жылы ЖІӨ-ге қатысты 5,1 %-ға дейін төмендейді. 

2018-2020 жылдары мұнай емес тапшылық бойынша болжамды серпін 

мұнай  емес  тапшылық  деңгейін  2020  жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  7,0 %-ға  және 

2025  жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  6,0 %-ға  төмендеуі  бойынша  жаңа  Ұлттық  қор 

қаражатын  қалыптастыру  және  пайдалану  тұжырымдамасында  белгіленген 

нысаналы бағдарламаларға қол жеткізуді қамтамасыз етеді 

8-сурет 

 

Мұнай  емес  тапшылық  деңгейінің  төмендеуі  бюджеттің  мұнайдан 

түскен кірістерге тәуелділігін төмендеуін көрсетеді. 

 

Ұлттық қордың болжамы 

Күтілетін  мұнай  өндіру  көлемін  және  барреліне  45,0  АҚШ 

долларындағы «Brent» маркалы мұнайдың болжамды әлемдік бағасын ескере 

отырып,  мұнай  секторы  кәсіпорындарынан  Ұлттық  қорға  түсетін  тікелей 

салықтар  болжам  бойынша  2018  жылы  1501,4  млрд.  теңгені,  2019  жылы  – 

1460,8 млрд. теңгені, 2020 жылы – 1443,4 млрд. теңгені құрайтын болады. 

Ұлттық  қордың  активтерін  басқарудан  түсетін  инвестициялық  кіріс 

3,0 %  деңгейіндегі  орташа  жылдық  индикативтік  кірістілік  кезінде  жыл 

сайын 500 млрд. теңгеден астам көлемде болжануда. 

Сондай-ақ 2017 жылдан бастап Ұлттық қорға республикалық меншікті 

және ұлттық қорды жекешелендіруден түсетін түсімдер жіберілетін болады. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

49 

 

 

9-сурет 

 

 

Кепілдендірілген  трансферттер  көлемінің  біртіндеп  қысқаруы  Ұлттық 

қордың  валюталық  активтерін  тұрақтандыруға  мүмкіндік  береді,  ол 

2020 жылдың  соңына  қарай  болжам  бойынша  кемінде  52,0  млрд.  АҚШ 

долларын  құрайды  (мұнай  бағасының  орташа  әлемдік  бағасы  барреліне 

45,0 АҚШ доллары болғанда). 

10-сурет 

 

 

Шоғырландырылған бюджет болжамы 

Мемлекеттік  бюджет  пен  Ұлттық  қордың  түсімдерін  ескере  отырып, 

шоғырландырылған  бюджет  түсімдері  2017  жылы  9199,3  млрд.теңгеден 

2020 жылы 11322,9 млрд. теңгеде болжануда.  

Шоғырландырылған  бюджет  шығыстары  2018  жылғы  10858,4 млрд. 

теңгеден 2020 жылы 12014,0 млрд. теңгеге дейін өсуі болжануда.   

2018 – 2020  жылдары  Brent  маркалы  мұнай  бағасының  орташа 

болжамды  әлемдік  бағасы  барреліне  45,0  АҚШ  доллары  болған  кезде 

50 

шоғырландырылған  бюджет  тапшылығы  2017  жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  

7,2  %-дан  2020  жылы  ЖІӨ-ге  қатысты  1,1  %-ға  дейін  төмендету  болжанып 

отыр,  бұл  бюджеттік  шоғырланудың  және  мемлекеттік  қаржының 

тұрақтылығын нығайтудың оң серпінін көрсетеді. 

4-кесте 

Шоғырландырылған бюджет болжамы, млрд. теңге 

Атауы 

2017 жыл 

2018 жыл  2019 жыл   2020 жыл 

бағалау 

болжам 

Түсімдер 

9199,3 

9666,9 

10587,4 

11322,9 

ЖІӨ-ге қатысты % 

17,7 

17,3 

17,4 

17,3 

Мұнай 

2375,3 

2208,3 

2164,6 

2121,2 

Мұнай емес 

6823,9 

7458,7 

8422,8 

9201,7 

Шығыстар 

12932,1 

10858,4 

11504,7 

12014,0 

ЖІӨ-ге қатысты % 

24,9 

19,4 

18,9 

18,4 

Шоғырландырылған баланс 

-3732,8 

-1191,5 

-917,2 

-691,1 

ЖІӨ-ге қатысты % 

-7,2 

-2,1 

-1,5 

-1,1 

Мұнай емес баланс 

-6108,1 

-3399,7 

-3081,9 

-2812,3 

ЖІӨ-ге қатысты % 

-11,8 

-6,1 

-5,1 

-4,3 

 

Әлемдік  және  қазақстандық  экономикалардағы  жағдай  өзгерген  кезде 

бюджет  саясатын  түзету  бойынша,  оның  ішінде  бюджеттік  параметрлерді 

нақтылау жолымен жедел және икемді шаралар қабылданатын болады. 

2018 – 2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік  және  республикалық 

бюджет параметрлерінің болжамы 1-қосымшада көрсетілген. 

 

2. 2018-2020 

жылдарға 

арналған 

республикалық 

бюджет 

шығыстарының басымдылықтары 

Негізгі  елдердің  орта  мерзімді  кезеңге  қойылған  әлеуметтік-

экономикалық  даму  міндеттерін  ескере  отырып,  2018-2020  жылдарға 

арналған републикалық бюджет шығыстарының басымдықтары: 

1. Мемлекеттік әлеуметтік міндеттемелерді толық көлемде орындау; 

2.

 

Әлеуметтік  инфрақұрылымды  одан  әрі  дамыту  және  адами 

капиталдың сапасын арттыру; 

3. Өнімді  жұмыспен  қамтуды  ынталандыру  және  жаппай  кәсіпкерлікті 

дамыту арқылы тұрғындардың жұмыспен қамтылуын сақтау; 

4. АӨК дамыту және КОБ қолдау; 

5. Елдің 

транзиттік 

әлеуетін 

және 

көлік 

логистикалық 

инфрақұрылымын дамыту; 

6. Индустриялық 

инфрақұрылымды  дамыту  арқылы  экономика 

салаларын технологиялық жаңғырту үшін жағдайлар жасау. 

7. Энергетикалық инфрақұрылымды дамыту; 

8. Тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығын және сумен және жылумен 

жабдықтау желілерінің құрылымын жаңғырту;  

9. Тұрғын-үй  құрылысын  дамыту  және  тұрғын-үйдің  қолжетімділігін 

арттыруға ынталандыру; 

10. Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету. 

51 

 

 

3. Шығыстардың жаңа бастамалары 

Мемлекет  басшысының  тапсырмаларын  ескере  отырып,  2018  жылға 

республикалық бюджетте шығыстардың жаңа бастамалары көзделген: 

– ішкі  істер  органдары  қызметкерлерінің,  қарулы  күштер  әскери 

қызметшілерінің лауазымдық жалақыларын 25,0 %-ға көтеру; 

– тағайындау  тәртібінің  өзгеруіне  байланысты,  2018  жылдың  тамыз 

айынан бастап базалық зейнетақы төлеу мөлшерін көтеру; 

– ең  төмен  күнкөріс  деңгейін  есептеу  әдістемесін  жетілдіруге 

байланысты, мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларды ұлғайту; 

– экономика 

салаларын 

цифрландыру 

(«Сандық 

Қазақстан» 

мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру шеңберінде). 

 

2018  жылға  арналған  шартты  қаржыландырылатын  шығыстар  тізбесін 

қалыптастыру көзделмеген. 

 

Қазақстан  Республикасы  2018-2020  жылдарға  арналған  бюджеттің 

және  Ұлттық  қордың  негізгі  көрсеткіштерінің  болжамы  1-қосымшада 

көрсетілген.