Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж

жүктеу 3,59 Mb. Pdf просмотр бет 272/444 Дата 04.10.2023 өлшемі 3,59 Mb. #43645 түрі Оқулық

ІІІ БӨЛІМ.  Қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасу жолдары лыстыра қарап, түпнұсқасын табу  жолында кейбір жаңсақтықтар жі- бермеу жағы қатты ескертіледі.  Абайдың 1933 жылғы толық жина- ғы текстологиялық жағынан сапасы  тө мен болғандығын М. Әуезов өзі  ескерткен болатын. Енді М. Әуезов  айтқандай, «текстологиялық талдау- лар үшін Абайдың творчестволық  методы мен индивидуалдық ақын- дық ерекшелігі негіз болатыны»  басшылыққа алына бастады. Ол  Т. Әбдірахмановтың «Абай шы- ғармаларының текстологиясы жай- ында» атты мақаласында біршама  тарамдатыла баяндалды да, ақын  өлеңдерінің бастапқы түпнұсқасын  қалпына келтіру ғылыми тұрғыда  қарастырыла басталды. Абайға арналған осы екі көрсет- кіш қазақ библиографиясының ал- ғашқы іс-тәжірбиесі болғандықтан  және абайтанудың барлық мәсе ле- лерін «ұлтшылдар» мен «халық жау- ларына» байланысты көз қа растың  кесірінен қамти алмаған дықтан, то- лық мәнді еңбек бола алмағаны айт- паса да түсінікті. Алайда, олар же ке  ақын-жазушы  шығармашы лы ғын  биб лиографиялық тұрғыда жүйе леу- ге бастама салды. Н. Сәби тов бұл  саладағы ізденістерін жалғастыра  оты рып, Ғылыми академиясы ның  «Ха баршысында» (1950, № 2) Ш. Уәли - ханов, Ы. Алтынсарин туралы жа- рияланған материалдардың библиог- рафиялық көрсеткішін орыс тілінде  жариялады. Бұл секілді сәтті қа- дамдар қазақ библиографиясының  өзге түрлерінің де туа бастауы- на әсерін тигізбей қалмады. Енді  ретроспективті сипаты анық, ғылыми- зерттеу жұмыстарына бағытталған  жалпы библиографиялық көрсет- кіштер жазыла бастады. Ол алғаш- қыда «Әдебиет және искусство»  журналындағы Ә. Тоқмағамбетов- тің «Революцияға дейінгі басылған  қазақ көркем әдебиетінің библиогра- фиясы» (1940, №7-8) атты еңбегін- де біршама қарастырса, Н. Сәбитов  «Қазақ әдебиетінің библиография лық  көрсеткіші» атты кітабында 1862- 1917 жылдар аралығындағы әдеби,  ғылыми материалдарды бір жүйеге  келтірді. «Бұл библиографиялардың  олқы жері: оларға әр түрлі се- бептермен байланысты көптеген  маңызды материалдардың енбей  қалуында. Толық болмаса да, тұң- ғыш тәжірибелер ретінде қазақ  әде биет библиографиясының та- рихында Н. Сәбитов құрастырған  биб лиог ра фиялық көрсеткіштерінің  өзіндік орны бары даусыз» [25, 18].  Бұлардың қатарына 1948 жылғы  «Қазақ әдебиеті тарихының» 1 то- мындағы көрсеткіш пен Ғылым  академиясы басылымдарының би- блиографиясын (1952) қоссақ, ағым- дағы және бұрынғы баспасөз бен  басылымдардағы әдебиетке қатыс- ты материалдарды бір жүйеге келті- ру, пайдалану жұмыстары үздіксіз  Ре по зи то ри й Ка рГ У 291 жүктеу 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз