Дыбыс құраудың теориясы мен механизмдері

Дыбыс пен дауыс шығарудың механизмі әзірше ашылған жоқ. Кейбір зерттеушілер дауыс шығарудың механикалық табиғатына ден қояды. Олар өкпе мен көмейден келетін, яғни күшті ауа ағынының әсерінен туатын дауыс желбезегінің тербелісінен дауыс пайда болады.

Дауыс аппараты құрылысының ерекшеліктеріне орай балалар дауысының сапалық көрсеткіштерінің ересектер дауысынан айырмашылығы болады. Сөйлеу органдарының өсуі мен жетілуіне қарай балалардың дауысы жоғарлылығы, күші, тембрі жағынан өзгеріске ұшырайды, яғни мутацияға ұшырайды.

Жаңа туған сәбидің алғашқы күннен 6-7 жасқа дейінгі аралықта өкпесі 8 есеге дейін үлкейеді. 14-15 жаста өкпенің көлемі жаңа туған баланікінен 20 есе үлкен болады.

Мектеп жасындағы балалар мен ересектер плевритінің арасында ешқандай айырма жоқ. Балалардың тыныс алу бұлшық еттерінің көлемі де, тартылу қабілеті де аз. Төменгі сынып оқушылары мен жасөспірімдердің диафрагма күмбезі ересектердікінен едәуір жоғары. Бұл тыныс алу актісіне әсер етеді, оның типін анықтайды.