Hh атқарады. Сондықтан х және һ дыбыстарының орнына  Нһ

á r a s a, á a, á r, á , оr, á s, á sa b
т.б. Өйткені, 
А.Байтұрсынұлы 
айтқандай, 
дауыссыздардың 
жуан-жіңішкелігі 
дауыстылардың билігінде болады. 
Ь белгісімен жазылған сөздердің емлесі жеке қарастырылады. Себебі ь 
белгісі әрдайым түсіріліп жазылмайды, кейде орнына қосымша и немес е 
дыбыстарының қажеттілігі байқалады. Мысалы, 
барьер - bar r 
(
barer 
emes
), 
интерьер - r r 
(
r r
emes
), рельеф - r
(
relef 
emes),
пьеса - sa 
(
pesa 
emes),
 курьер - r r ( r r 
emes).
Бильярд, коньяк, итальян, фортепьяно
сияқты сөздерде «ь» белгісінен 
кейінгі 
я 
латыннегізді әліпбиде 
 а
әріп тіркесімен таңбаланады. Мысалы, 
билиард - b ar , италиан - a a , фортепиано - or a o.
Ст 
дауыссыздарының сөз аяғында келуі қазақ тілінің дыбыстық 
заңымен үйлесе қоймайтыны белгілі. Мысалы, 
анархист, социалист, 
журналист, коммунист, формалист, манифест 
т.б.
 
қоғамдық-саяси, ғылыми 
терминдер идеологиялық қысым бойынша орыс тілінің емле ережесімен 
жасалды. Бірақ қосымша жалғанғанда 
анархиске, социалиске, журналиске, 
коммуниске, формалиске, манифеске 
делініп, қазақ тіліне біршама 
икемделеді. Дегенмен бұндай терминдерді 
a arh s, sos a s, j r a s, o s, 
 or a s, a s, s o s, rogra s, s ara s, r s
деп, тіл 
заңдылығына толық икемдеп жазу тиімді болмақ.
лл, сс, мм
дыбыстар тіркесіне біткен сөздердің бір сыңары түсіріліп 
жазылады. Сонымен қатар, 
класс, металл, прогресс
, 
грамм, берилл, масс-
медиа, конгресс-холл, пресс-релиз 
т.б. атаулардың да орфографиялануын 
ережеде қайта қарау керектігі – сөз аяғының «геминант» дыбыстарға 
аяқталуы қазақ тілінің дыбыстық заңымен сәйкеспейтіндіктен,болашақ 
ережеде бұндай терминдер
 клас - as, метал - a , прогрес - rogr s, грам - 
gra ,берил - b r , мас-медиа - mas- a, конгрес-хол - kongres-ho , прес-
релиз - pres-r z 
түрінде орфографиялануы қажет, өйткені сөздің жазылуын 
«қызметсіз» тұрған басы артық әріптерден арылтуды орынды деп есептейміз.
Сөз аяғында [

жүктеу 2,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: