Графика. Орфография. Орфоэпия

жүктеу 2,09 Mb. Pdf просмотр бет 135/152 Дата 13.09.2023 өлшемі 2,09 Mb. #43345 түрі Монография

Навигация по данной странице:

• Атап айтқанда, зейнеткерлердің тұрғын үйлерін жөндеу, отынын жару, бау-бақша жұмыстарына жәрдемдесу, медициналық көмек көрсету сияқты нақты іс-шараларды
• Атап айтқанда, зейнеткерлердің тұрғын үйлерін жөндеу, отынын жару, бау-бақша жұмыстарына жәрдемдесу, медициналық көмек көрсету:::: / / / сияқты

у ә ж д і а у ы т қ у жасалған, яғни тыңдарман үшін де, сұхбат иелері үшін де мағынаның  көмескіленген, түсініксіз болған жайы жоқ. Ал қалыптан  у ә ж с і з а у ы т қ у  болады. Бұл сөз иелерінің сөзді  дұрыс мүшелей алмауынан, не болмаса сөйлеу физиологиясындағы жүре  пайда болған, сондай-ақ туа біткен кемшіліктермен байланысты болады.  Бұлардың алғашқысы ауызша сөздің мамандары үшін кәсіби қате болып  саналады. Мәселен, кейде сөйлем аяқталмаған жерде оны тиянақты  интонациямен айтып, ойды үзіп тастайтын мысалдар кездесіп қалады. Бұл  қабылдауды қиындатады, әрі коммуникацияның мақсатына жетуде кедергі  тудырады. Мысалы,  Қазан айының бірінен бастап «Менің қарттарым»  атты республикалық жастар әлеуметтік акциясы өтіп жатыр. Аталмыш  акция бірнеше кезеңдерден тұрады .  Атап айтқанда, зейнеткерлердің  тұрғын үйлерін жөндеу, отынын жару, бау-бақша жұмыстарына  жәрдемдесу, медициналық көмек көрсету сияқты нақты іс-шараларды  жүзеге асыру. Осындағы соңғы сөйлемді аяқталмай жатып сияқты сөзінің  алдында дауысты бәсеңдетіп тиянақты әуенмен жеке сөйленім екпінін түсіріп  айтса, одан кейінгі бөлігінің мазмұны көмескіленіп қалады:  Атап айтқанда,  зейнеткерлердің тұрғын үйлерін жөндеу, отынын жару, бау-бақша  жұмыстарына жәрдемдесу, медициналық көмек көрсету:::: / / / сияқты  нақты іс-шаруаларды жүзеге асыру.  Себебі сөйлем аяқталмай жатып оның  бір бөлігін кесіп тасталынады да, мағынаға нұсқан келеді. Бұған керісінше  құбылыс та байқалады. Сөйлем аяқталып, ой тиянақталған тұста, оны  тиянақсыз әуенмен айтып тыңдарманды ойдың жалғасы бар екеніне алаңдату  да кездеседі. Мұндайда сияқты дикторлар тарапынан жіберілген сөз ағымын  дұрыс мүшелемеуге байланысты уәжсіз ауытқулар олардың кәсіби  біліктілігінің, дайындығының төмендігін көрсетеді.  Қорыта келгенде, сөз ағымы дұрыс мүшелеу ауызша сөзде жалпы ойды  жеткізудің басты құралы екенін, сондай-ақ оның тілдік заңдылықтармен  қатар сөйлеу заңдылықтарына да бағынышты екенін есте ұстаған жөн.  жүктеу 2,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз