Географиялық қабық туралы жалпы түсінік



жүктеу 0,65 Mb.
Дата17.01.2022
өлшемі0,65 Mb.
#33170
гЕОГРАФИЯЛЫҚ ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫ

Географиялық қабық туралы жалпы түсінік

  • XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында осы географиялық қабық туралы ілім негізі қаланды.
  • Географиялық қабық ілімінің қалыптасуына А. Гумбольдт, В.В. Докучаев және В.И. Вернадский еңбектері зор.
  • Географиялық қабық ғаламшарда ең үлкен табиғат кешені болып табылады.

Географиялық қабық дегеніміз – Жер шарының біртұтас қабығы.

  • Географиялық қабық дегеніміз – Жер шарының біртұтас қабығы.
  • Оның құрамдас бөліктері:
  • атмосфераның төменгі қабаттары,
  • литосфераның жоғарғы қабаттары,
  • гидросфера ,
  • биосфера олардың арасында зат пен энергия алмасуы жүреді.
  • Заттар: қатты, сұйық, газ тәрізді.
  • Энергияны күнінен алады.

Географиялық қабықтың заңдылығы

  • Географиялық қабықты құрайтын құрамбөліктері: жер бедері, ауа, су, топырақ, тіршілік дүниесі.
  • Құрамбөліктерін мынандай қатарғақоюға болады: геологиялық жыныстар --- жер бедері ---- климаттық жағдайлар ---- су ---- топырақ ------өсімдіктер әлемі ----- жануарлар дүниесі.

Зат және энергия айналымы

  • Географиялық қабықтың маңызды бір заңдылығы – зат және энергия айналымы.
  • Түрлері:
  • Атмосферадағы ауа айналымы,
  • Су айналымы,
  • Жер қыртысындағы зат пен энергия айналымы т.б.

Географиялық қабықтағы зат айналымы

  • биосфера
  • магма
  • Метаморфтық
  • жыныстар

Географиялық қабықтағы ырғақтылық

  • Ырғақтылық деп – уақыт аралығы бойынша бір бағытта қайталанып отыратын құбылыстардың жиынтығын атайды.
  • ырғақтылық
  • мезгілдік
  • циклдік

Мезгілдік ырғақтылық – белгілі бір уақыт аралығында ( тәулік, жыл мезгілі ) тұрақты табиғи құбыластарды қамтиды.

  • Мезгілдік ырғақтылық – белгілі бір уақыт аралығында ( тәулік, жыл мезгілі ) тұрақты табиғи құбыластарды қамтиды.
  • Оларға: кү мен түннің алмасуы, мұхит суларының толысуы мен қайтуы, желдің өзгеруі, жыл мезгілінің ауысуы.

Циклдік ырғақтылық – қайталану мерзімі өзгеріп тұратын құбылыстарды айтады.

  • Циклдік ырғақтылық – қайталану мерзімі өзгеріп тұратын құбылыстарды айтады.
  • Оларға: жер сілкіну, жанартаулар, су тасқыны, қуаңшылық т.б.

жүктеу 0,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау