Географиякафедрас ы



жүктеу 0,71 Mb.
бет56/144
Дата21.01.2022
өлшемі0,71 Mb.
#34282
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   144
Картография-топография

Тексеру сұрақтары:

1.Топография ғылымы нені зерттейді?

2.Картография топография негіздері пәнінің ғылымдар жұйесіндегі орны қандай?

3.Картография топография негіздері пәні қандай пәндермен байланысады?



Әдебиеттер:

1.Грюнберг Г.Ю. Картография с основами топографии. Москва, Просвещение, 1991. 4-5 беттер.

2.Гедымин А.В. Картография с основами топографии. Часть 1. Москва, Просвещение, 1973.

3. Южанинов С.В. Картография с основами топографии. Москва, 2001. 4-6 беттер.



Дәріс № 2

Тақырыбы: Топографиялық карта және оны қолдану.

Дәрістің мазмұны.

1. Топографиялық картаның қасиеті. План және карта.

2. Картаның масштабы, олардың түрлері. Сандық масштаб. Масштаб дәлдігі және шамасы.

Мақсаты: Студенттерге картаның масштабы және олардың түрлері туралы түсінік беру.

1. Жер бетін картографиялық бейнелеу план және карта болып бөлінеді. План – дегеніміз Жер бетінің дөңестігі ескерілмей жергілікті жер бетінің шартты түрде жазықтықта кішірейтіліп бейнеленуі. План жергілікті жердің салыстырмалы түрдегі кіші-гірім участоктерін бейнелеп байқалмайтын бұрмаланулар арқылы жазықтықта жасалады.



Карта - дегеніміз жер бетінің едәуір территориясының Жердің дөңестігін ескере отырып картографиялық проекцияда салынған жазықтықтағы кішірейген кескін. Карта арқылы шешілетін міндеттердің сан алуандығы мазмұны жағынан да, олардың масштабтары жағынан да әр түрлі карталардың қажеттілігін тудырады. Мазмұны жағынан географиялық карталар жалпы географиялық және тақырыптық болып бөлінеді.

2.Топографиялық карталардың масштабы деп картадағы ұзындық сызықтарының горизонтальдық проекциялар ұзындықтарының жергілікті жердегі сызықтардың сәйкестік қатынасын айтады. Бұндай қатынас түрін масштаб ұзындығы деп атайды. Физикалық беттегі кіші-гірім ойыстың еңістік бұрышының горизонтальдық проекцияның сызығы, еңістік сызықтың ұзындығынан өзгешелігі болар-болмас болады., сондықтан картадағы ұзындық сызығының жергілікті жердегі ұзындық сызығына қатынасын масштаб деп санауға болады.

Картада масштаб сандық қатынаста берілсе, оны сандық масштаб, сонымен қатар атаулық (сөздік) және сызықтық (графикалық) масштаб түрінде де беріледі. Бұл көрсеткіштер картаның жабдықтау элементтеріне жатады, олар карта бетінің төменгі жағында, оңтүстік рамканың астында жазылады.


жүктеу 0,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   144




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау