Еңбекті төлеудің айлықтар жүйесі.
Бұл кәсіпорында белгіленген лауазымдық айлықтар негізінде берілетін ақша. Кәсіпорындағы жылдық еңбек ақы мөлшері келесі түрде табылады:
Европада сыйақылар еңбек ақының 50% дейін құрайды, АҚШ-та - 400% ке дейін. Олар акциялар немесе басқа бағалы қағаздар пакеттері түрінде берілу мүмкін.
Еңбек ақы формалары және жүйелері.
Еңбек ақыны берудің 2 формасы бар:
- кесімді: еңбек ақы деңгейі шығарылған өнім көлеміне тәуелді болады. Бұл форма бойынша еңбек өнімділігін өсіру ынталандырылады, бірақ өнім өңдіру нормаларын және кесімді еңбек бағаларын есептеуді қажет етеді. Еңбек бағасы – бұл өнім бірлігі үшін берілетін еңбек ақы деңгейі.
Кесімді еңбек ақы формасының 5 түрлі жүйесі болуы мүмкін:
Тура кесімді: еңбек ақы орындалған жұмыс мөлшеріне тура пропорцоналды.
Кесімді-сыйлықты: қандай да бір шартқа байланысты қосымша сый-ақы беріледі. Сыйақы негізгі еңбек ақыдан пайыз түрінде белгіленеді.
Кесімді-прогрессивті: еңбек бағасы деңгейі прогрессивті шкала бойынша өсіп отырады.
Кесімді-жанама: бұл жүйе бойынша негізгі өндіріске қызмет көрсететін жұмысшыларға еңбек ақы беріледі. Еңбек ақы жұмысшының жеке еңбегіне қарай емес, ол қызмет көрсететін бөлімшенің жалпы нәтижесіне тәуелді болады.
Аккордты: келісім бойынша еңбек ақы жалпы орындалған жұмыс үшін беріледі. Көбінесе, ерекше немесе авариялық жағдайларда қолданылады.
- мерзімді: еңбекті істеген уақытқа қарай береді, яғни тарифтік ставканы істеген уақытқа көбейтеді. Екі жүйесі болады:
Қарапайым мерзімді;
Мерзімді -сыйлықты.Кесімді –сыйлықты сияқты негізгі еңбек ақыға сыйақы деңгейі қосылады.
Тақырып 10 Топографиялы-геодезиялық өндірісті ұйымдастыру
Дәріс жоспары:
1. Өндірістік процесс оның негізгі көрсеткіштері
2. Өндіріс түрлері
3. Камеральды өндіріс цехтарындағы процесті ұйымдастыру
4. Далалық бөлімшелердің камеральды цехтармен байланысын ұйымдастыру
Семинар
Семинар сұрақтары:
1 Өндірістік процесті және операцияны сипаттайтын көрсеткіштерді қалай табады?
2 Өндірістің қандай түрлерін сіз білесіз?
3 Операциялар бойынша эксплуатациялық шығындарды есептеу, оңтайлы қозғалыс түрін таңдау?
Әдебиет
1. Дәрістер
2. Брыкин П.А. Экономика, организация и планирование топографо – геодезического производства: 3-е изд., перераб и доп. – М.: 1988..
Студенттің өздік жұмысына арналған тапсырма
Студенттер берілген тақырыпқа арналған өздік жұмыс орындау қажет. Өздік жұмыс тақырыбын студент оқытушымен ақылдасып, өзі таңдайды.
Басқарушы процесс соңғы нәтижелерді бақылауды көздейді, өйткені бұл басқарудың ақырғы фазасы. Бұл өндірістік функция іс жүзіндегі шамаларды анықтап, оларды жобаланған шамалармен салыстырып, өткізу нәтижесі жөнінде шешім қабылдауға бағытталған.
Егер ауытқу анықталса, оның себебін табу қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |