Экономика және басқару институты

Салыстырмалы талдау нәтижесінде кафедралардың көбінде және барлық институттарда ПОҚ кәсіптік деңгейінің орташа балы артқаны анықталды. Кейбір кафедралар бойынша «Экономикалық теория және бизнес» - 0.22, «Вокал және аспаптық орындау» - 0.1бал, «Театрлік-хореографиялық өнер және кітапханатану» - 0.03 бал, «Практикалық қазақ тілі және құжаттану» - 0,11 бал және т.б.

Сонымен қатар, 2009ж. МАБ нәтижесі және студенттердің үлгерім деңгейі ПОҚ-ның кәсіптік деңгейінің бағасы барлық жағдайда объективті емес.

Сарапшылардың бағаларының және 2008-2009ж. М.Өтемісов атындағы БҚМУ-нің ПОҚ-ң МАБ нәтижелері 5-і қосымшады көрсетілген. Қосымшада көрсетілген Е.К.Жангалиевтің үлгерімі - 29% (сарапшы бағасы 4,7 бал), бұл оқытушыда сырттай бөлімнің студенттері болған, Г.Жумагулов– 60% (сарапшы бағасы 4,6 балл), Искалиев А.У. – 70% (сарапшы бағасы 4,8 балл), М.М.Утеулин – 74% (сарапшы бағасы 4,8 балл), Н.К.Жакиев – 50% (сарапшы бағасы 4,57 балл), у Даулеткалиев Г.Г. – 80% (сарапшы бағасы 4,67 балл). 100% көрсеткен студенттері бар оқытушылар сараптама бағасы төмен, мысалы, А.Ж. Белгина– 4,23 бал, Е.Е.Хайдаров – 4,2 бал, А.В.Уразов – 4,4 бал, Ж.С.Иксебаева – 4,45 бал және т.б.

Комиссия отырысында сараптама комиссия жұмысын жетілдіру туралы ұсыныстар айтылды, мысалы, студенттерді анкетадан өткізу сырттан болу керек.

2008-2009 оқу жылында алынған тәжірибеге сүйеніп, сараптама комиссиясының жұмысын ұйымдастыру жөнінде ұсыныстар енгізу ұсынылады.

1. 
   «Оқытушылар студенттер көзқарасымен» сауалнамасының электронды нұсқасын жетілдіру. Жауаптылар: ақпараттық технология орталығының жетекшісі, ОӘЖҰБ жетекшісі. Мерзім: қыркүйек 2009 ж.
   
2. 
   ПОҚ-ң дайындығының анықталған кемшіліктерін жою мақсатымен әдістемелік жұмыстың бағыттары келесі: - инновациялық (интерактивтік) оқу әдістемесін қолдану; - оқу үрдісінде ақпараттық технологияларды қолдану, кафедралардың ҒӘК, институттардың ОӘК жұмыс жоспарын қосу. Жауаптылар: кафедра меңгерушілері, институт ОӘК-ң төрағалары. Мерзім: қыркүйек 2009 ж.
   
3. 
   ПОҚ кәсіптік деңгейін объективті бағалау мақсатымен басқа кафедралардың сарапшыларының сабаққа қатысуы және өзара қатысу бойынша оқытушыларды сауалнамадан өткізу. Жауаптылар: комиссия төрағалары. Мерзім: қыркүйек 2009 ж.
   

М.Өтемісов атындағы БҚМУ Ғылыми Кеңесінің шешіміне сәйкес (№ 10 хаттама, 22 мамыр 2009 ж.) университеттің эксперттік комиссиясы жұмысын тексеру үшін комиссия құрамы бекітілді: төраға – п.ғ.д., профессор Мұханбетжанова Ә.М., мүшелері – б.ғ.к., БҚМУ доценті Қайсағалиева Г.С., ҒЗЖ және СҒЗЖ ұйымдастыру және бақылау бөлімінің жетекшісі Жакиев Н.Қ.

2008-2009 оқу жылы М.Өтемісов атындағы БҚМУ эксперттік комиссиясы өз жұмысын эксперттік комиссия туралы (2 қазан, 2007 ж. бекітілген) Ереже және 5 қыркүйек 2008 ж. бекітілген жұмыс жоспары негізінде жүргізе отырып, өз шешімдерін ҚР ҒБМ нормативтік құжаттарына сәйкес жүзеге асырған. Эксперттік комиссия құрамына төрағасы (ОӘЖ бойынша проректор – Юров О.В.), хатшы және кафедралардың профессорлық-оқытушылық құрамының жетекші мамандарынан 45 мүшесі кіретін құрамды 03.10.08 ж. университет ректоры бекіткен.

Ағымдағы оқу жылында эксперттік комиссия өткізген үш отырысында (03.10.09 ж., 20.01.09 ж., 26.05.09 ж.), ЭК жұмысының ұйымдастыру мәселелері қарастырылған, «Оқытушы - студент көзімен» сауалнамасының мазмұны мен формасы, эксперттік карта және білімді бағалау критерийлері талқыланған, І семестрдің қорытындысы бойынша эксперттік комиссия жұмысының нәтижелері және ПОҚ кәсіби деңгейі мен оқытушылар қызметінің тиімділігін бағалау нәтижелері, мамандықтар бойынша эксперттік жұмыс топтарының іс-әрекеті талданып отырған.

«Оқытушы - студент көзімен» сауалнамасы талапқа сай құрылған, ол оқытушының әдістемелік сауаттылығы мен кәсіби дайындық деңгейін бейнелейді. «Оқытушы - әріптестер көзімен» сауалнамасы мен эксперттік картамен бағалаудың критерийлері бір-біріне ұқсас жасалған. Ол - сабақтарды және студенттердің өзіндік жұмысын өткізу әдістемесін, мазмұны мен ұйымдастырылуын, ақпараттық технологияларды қолдану, өзара коммуникативтік қарым-қатынасқа түсудің деңгейін және оқытушының құзыреттілік деңгейін анықтайтын 11 бөлімнен тұрады.

Эксперттік комиссия отырыстарында ағымдық және мемлекеттік емтихандардың нәтижелері, пәндер бойынша оқу-әдістемелік кешеннің тапсырылу мерзімі талданып, тексеріс нәтижелері бойынша университеттің ПОҚ кезектен тыс аттестациялауға кафедралардың эксперттік комиссия мүшелері эксперттік қорытындыларын ұсынады.

ОӘЖ бойынша проректор міндетін атқарушының №15 ұйғарымына сәйкес 20.01-ден 22.01.2009 ж. дейінгі мерзімде 14 адамнан тұратын жұмыс тобы университеттің барлық кафедралары бойынша тьютор журналдарының жағдайын тексерген, нәтижесінде журналды жүргізу бойынша университеттің ПОҚ-ң жұмысында кемшіліктер анықталып және кейбір бағаналардың мазмұны мен формасына өзгерістер енгізуді ұсынған.

2008-2009 оқу жылының екінші жартысында «Оқытушы студенттер көзімен» атты студенттерге арналған компьютерлік сауалнама даярланып, инженер-бағдарламашы П.П.Зотов (08.04.09ж.) эксперттік комиссия мүшелері үшін компьютерлік сауалнаманы жүргізу бойынша оқыту семинарын өткізген.

• 
  Эксперттік комиссияның жұмыс жоспары іс-әрекеттің барлық түрлерінің қамтылуын және қосымша мәліметтер енгізілуін талап етеді;
  
• 
  Эксперттік комиссия мүшелерінің құрамына өткен оқу жылында өзгерістер енгізілмеген;
  
• 
  Оқыту-әдістемелік семинарлар түгел университет көлемінде емес, кейбір кафедраның ПОҚ үшін ғана жүргізіледі;
  
• 
  Барлық мамандықтар бойынша эксперттік жұмыс тобының қызметін эксперттік комиссияның бір отырысында ғана қарастыру тиімсіз;
  
• 
  Кафедралар бойынша эксперттік жұмыс топтарының қызметін салыстырмалы талдау жүргізілмейді;
  
• 
  Сауалнамадағы және эксперттік картадағы ұпайлардың бөліну шкаласы жетілдіруді қажет етеді.
  

1. 
   Институционалдық аккредитацияның Стандарттары мен критерийлерін (5 Стандарт «Профессорлық-оқытушылық құрам және сабақ беру тиімділігі») есепке ала отырып Эксперттік комиссия туралы Ережеге және ЭК жұмыс
   

2. 
   Кредиттік оқыту жүйесіне сәйкес ПОҚ іс-әрекетін бағалау шкаласын 100% ұпай бойынша жасау керек.
   
3. 
   Профессор-оқытушылар құрамының өзін-өзі бағалау шкаласын енгізген дұрыс.
   
4. 
   5 жылдан кем жұмыс өтілі бар ЖОО-ң ПОҚ үшін әдістемелік семинар жүргізудің жүйелі жоспарын жасау қажет.
   
5. 
   Институционалдық аккредитацияға даярлық мақсатында университеттің ПОҚ кәсіби деңгейін көтеру және кәсіби құзіреттілігін қалыптастыру бойынша әдістемелік ұсыныстар жасау қажет.
   

Комиссия төрағасы: п.ғ.д., профессор Мұханбетжанова Ә.М.

бақылау бөлімінің жетекшісі: Жакиев Н.К.

І – 2009 жылғы қабылдауға байланысты үгіт-насихат жұмысы

ІІ – қабылдау комиссиясының техникалық қызметкерлерімен әдістемелік-ұйымдастыру жұмыстары, түрлі көрнекі материалдарды басып шығару, ашық есік күнін, олимпиада, байқаулар мен конференциялар өткізу.

І бағыт бойынша жоғары оқу орнына дейінгі даярлау, қабылдау мен жұмысқа орналастыру бөлімі жұмыстанды. Мектептер университет кафедраларына бөлініп, шығу комиссиясының кестесі құрылды. Институттың Ғылыми кеңесі мен ректоратта құрылымдық бөлімше жетекшілерінің есебі тыңдалды.

ІІ бағыт бойынша келесідей жұмыстар атқарылды: ай сайын техникалық хатшыларға тренингтер ұйымдастырылып отырды; ЖОО жайында ақпарат қағаздары мен түрлі көрнекі материалдар дайындалды, облыстық газетте университеттегі мамандықтар жайында арнайы жарнама беті басылды, әрбір мамандық туралы түсінік беретін папкалар дайындалды, аталмыш папкаларда ақпаратпен қоса бейнесуреттер берілді.

2009 жылдың 20 шілдесінен бастап қабылдау комиссиясының техникалық хатшылығы құжаттарды қабылдау жұмысына кірісті.

Техникалық хатшылықтың жұмысы ҚР БжҒМ 8 нұсқаулығы бойынша жүзеге асты, мәселен, олар төмендегідей жұмыстарды атқаруы тиіс болды:

• 
  шығармашылық емтихандарға қатысуға құжаттар қабылдау;
  
• 
  кешенді тестілеуге қатысуға құжаттар қабылдау;
  
• 
  білім гранты конкурсына қатысуға құжаттар қабылдау;
  
• 
  оқуға қабылдауға хаттамаларды ресімдеу;
  
• 
  жеке істерін оқу бөлімі мен мұрағатқа өткізу.
  

Сандық мәлімет төмендегідей үлгіде:

№1 кесте

Білім гранты бойынша оқудың күндізгі және сырттай түрі бойынша 271 талапкерден өтініш келіп түсті. Күндізгі оқу түрі бойынша тапсырған 181 үміткердің 49-ы білім грантына ие болса, сырттай оқу түрі бойынша 90 үміткердің 2-уі білім грантына ие болды. Жалпы саны – 51 грант. Мәселен, 2008 жылы білім гранты бойынша күндізгі оқу түрінде шығармашылық мамандықта 141 адам грант негізінде оқыды.

2009 жылы республика бойынша шығармашылық емтихандардың өту балы 84-94 балды құрады. Біздің университетке тапсырған талапкерлердің балы 67-91 аралығында, осыған орай 050104 бастапқы әскери дайындық мамандығы, қ/б тапсырған 16 талапкердің 3-і, 050108 дене тәрбиесі, о/б – 11-2, 050106 музыкалық білім, қ/б 16 – 4; 050107 бейнелеу өнері 17 – 6; 050402 аспапта орындау қ/б 1 – 1, о/б 2-1; 050403 вокалдық өнер 2-2; 050421 дизайн 18 – 1; 050906 мәдени-демалыс жұмысы, қ/б 20 – 6, о/б 5 – 2;

Алдыңғы жылдармен салыстырғанда шығармашылық мамандықта оқуға ниет білдіргендер санының азайғандығы байқалады; шығармашылық мамандықтарды педагогикалық институттарға квоталандыру маңызды орын алады, бірақ ол тапсырған шығармашылық емтихандарға байланысты оның оқитыны да сол. 2009 жылдың 13 шілдесінде №336 ҚР БжҒМ бұйрығында: 050106 – музыкалық білім - мемлекеттік тапсырыстың жалпы көлемі – 100 грант: АқтөбеПИ квотасы – 10; Арқалык – 15; ҚазҰПУ – 20; ҚыздарПУ – 20; ҚостМПИ, ПавлМПИ –5-тен; СемМПИ – 8; ТарМПИ – 15; жалпы квота саны – 98 грант. Жалпы конкурсқа – 2 грант; мұндай жағдай өнердің басқа мамандықтары бойынша да көрінеді: мысалы 050402 вокалдық өнер және т.б. 1 грантқа 8 орыннан келеді. Бұл өз кезегінде жалпы конкурсқа түсетін талапкерлердің сенімсіздігін тудырады.

Бүгінгі таңға дейін қолданылып жүрген әдістемелердің бірі – бұл талапкерде 45 не 50 балл және ол конкурстық негізде басқа мамандықтар бойынша өтпейтінін біліп, шығармашылық мамандықты таңдайды; мәселен, мәдени-демалыс жұмысы, музыкалық білім, бейнелеу өнері, дене тәрбиесі, бастапқы әскери дайындық сияқты мамандықтарға конкурс жоғары және алдағы уақытта бұл қабылдауда қауіпті болуы мүмкін. Мұндай жағдай 050418 кітапханатану және библиография мамандығы бойынша болып отыр. Қазақстан Республикасының Үкіметі бөлген 20 гранттың 10-ы БҚМУ-дікі. Бірақ бұл ең алдымен осы мамандыққа тапсырған 15 талапкердікі емес, тапсырғандардың ішінен 2-і грантқа өтсе, қалған 13-і төмен балл жинауына байланысты конкурстан өте алмады. Алғашқы екі мамандық бойынша: 1-050117 қазақ тілі мен әдебиеті, 2-қазақ тілін оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы бойынша конкурстан өте алмаған 8 талапкер 3-ші мамандыққа кітапханатану және библиография мамандығын таңдаған.

Талапкерлер егер де мен мұғалім мамандығына түспесем, онда міндетті түрде кітапханашы мамандығына түсемін деген оймен оқуға тапсыратыны белгілі. Бұл кадрлық мәселе. Егер ол жұмыс таппаса, онда ол қайта мұғалімдікке оқитын болады.

Университетте шығармашылық мамандықтарға тапсыратын талапкерлердің балы 60-тан 90-ға дейін, ал 72-ден 95-ке дейінгі балды жинайтындар саны аз. Бұл 49, 50 құтқару балдарына сену деген сөз, тәжірибе көрсеткендей республика бойынша өту балдары 85 және одан жоғары. Мұны 142 талапкер тапсырған кешенді тестілеудің қорытындысы куәландырады. 120 талапкер 2 жалпыбілімдік пән бойынша 1-30 балл жинаса, бұл 28+50=78 балл деген сөз; олай болса олар грантқа өтпеуі де мүмкін, олардың ақылы негізде оқуына да қаржы төлеу мүмкіндігінің болмауы да мүмкін. 30-50 балл аралығында небары 22 адам. Демек, бұл шығармашылық мамандықтардың күндізгі және сырттай бөлімдерінде грант санының аздығы.

Биылғы жылы білім гранты конкурсына 8 республикалық, халықаралық жарыстардың жеңімпаздары мен жүлдегерлері қатысты. Оның ішінде 3-і (М.Есекенов – самбодан чемпион, Г.Бородкин – пауэрлифтингтен чемпион, К.Супыгалиев – дзюдодан чемпион) біздің университетке түсті. Ал қалған 5-і конкурстан өте алмады, бірақ университет ректоры 2 үміткерге: Н.Толкачев – волейболдан республикалық жарыстардың жүлдегері, А.Өміров - академиялық есуден спорт шеберіне кандидаты БҚМУ грантын беруге шешім қабылдады; А.Курдюков – волейболдан республикалық жарыстардың жүлдегері, Конденсат АҚ төлейді; И.Ковалев – жебеден ату бойынша республикалық жүлдегер өз қаражатынан төлейді, Е.Альжанов– бокстан республикалық жарыстардың жеңімпазы басқа оқу орнына ауысып кетті.

Биылғы жылы талапкерлердің ішінен байқаулардың лауреаттары байқалмады.

41 Алтын Белгі иегерлерінің ішінде Е.Стульников қана біздің университетті таңдады. Қазіргі таңда ол 050109 Математика мамандығында білім алуда.