Емтиханға дайындық сұрақтар

Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі.

Пәннің мақсаты мен міндеттері.

Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі курсының құрылымы мен мазмұны.

Теориялық және практикалық мәселелері.

Пәнді оқытудың негізгі ұстанымдары.

Әдебиетті оқыту әдістемесінің өзге ғылым салаларымен байланысы.

Әдебиет пәнінің тарихпен байланысы.

Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінің ғылым ретінде қалыптасуы.

Қазақстандағы оқыту жүйесінің қысқаша тарихы.

Қазақтың ағартушы демократтарының халық санасын оятуға қосқан үлесмі.

ХХ ғасырдың бас кезіндегі Қазақстанда мектептік білім жүйесінің түрлері.

Ы.Алтынсариннің ұлттық тағлым мен талғам, ізгілікті, озық идеяны насихаттауы.

Абайдың халық санасын оятуға қосқан тарихи үлесі.

Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінің ғылым ретінде қалыптасуы.

Қазақтың ағартушы – демократтарының халық санасын оятуға қосқан тарихи үлесі.

Шоқан, Абай, Шәкәрім, С.Көбеев, Б.Өтетілеуов, С.Торайғыров, А.Байтұрсынұлы, М.Дулатов, Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев т.б. 1917-1927 жылдары әдебиет пәнінің кеңестік идеологияны орнықтырушы қоғамтану құралы ретінде оқытылуы.

Әр кезеңде мектепке арналған және жоғарғы оқу орындарына арналған әдебиет пәні бағдарламалары мен оқулықтарын жасаудағы С.Сейфуллин, М.Әуезов, С.Мұқанов, Қ.Жұмалиев, М.Ғабдуллин, С.Қирабаев, Н.Ғабдуллин, Ш.Кәрібаев, Ә.Қоңыратбаев, А.Көшімбаев, Т.Ақшолақов, Ә.Дойрова т.б. еңбектері.

Ұлттық мектеп тұжырымдамасы.

Әдебиет курсының мазмұны мен құрылысы

Әдебиеттің тарихы, теориясы, сыны, оқыту әдістемесі ғылымының кәсіби білімді тереңдету мақсатын көздей отырып, теориялық, методологиялық принциптерге негізделуі.

Әдебиет пәні бағдарламасының мемлекеттік құжат ретіндегі рөлі;

Бағдарламаның білімділік негізі жоғары мектептің әдебиеттану, педагогика, психология, филология, оқыту әдістемесі т.б. ғылымдардың өзара байланыс, сабақтастығы;

Қазақ әдебиеті мен әлем әдебиетінің өзара байланыстыра оқыту мәселелері;

Қазақ әдебиеті пәні бойынша сыныптың күнтізбелік жоспар жасау;

Базалық білім беру және таихи-әдеби курстар негізіндегі әдеби білім берудің дамыта оқыту (сатылай, сұрыптай оқыту) көрнекілік, саналылық пен белсенділік, жүйелілік пен бірізділік т.б. принциптері.

Сабақтардың білімділік, тәрбиелік міндеттері

Қазақ әдебиеті, сөз өнері ең құдіретті рухани-эстетикалық байлық;

Пәнаралық байланыс.

Жоғарғы сыныптардағы тарихи-әдеби оқу курсы.

Әдеби ертегілер мен халық ертегілерінің айырмашылықтары

І.Жансүгіров «Құлагер» поэмасы бойынша «Баспасөз конференция» сабағын өткізудің әдістемесі.

Әдебиетті оқытуда базалық білім курсы мен тарихи-әдеби курсты жоспарлау әдістері.

Тақырыптық және сабақ жоспарларының құрылымы.

Сабақ түрлері.

Мұғалімнің сабаққа әзірлігіне қойылатын талаптар.

Абай өлеңдеріндегі сезім, ой даналық тұтастығы.

Ақын жазушыларға арналған «Әдебиет лотосы», «Кім көп біледі», «»Алыптар әңгіме жанрында» т.б. әдеби ойындар құрастыру.

Әдебиет оқулықтары мен оқу құралдары.

Қазіргі ақындар шығармашылығы бойынша оқырмандар конференциясын ұйымдастыру.

«Жүректен шыққан сөз жүрекке жетеді» тақырыпта мәнерлеп оқу жарысы.

Әдебиетті оқыту әдістері

Оқыту әдістемесі бойынша теориялық және практикалық әдістерді жүйелеу;

Оқыту әдістері мен тәсілдерінің көптүрлілігі. Творчестволық оқу-әдісі; түсіндірмелі-иллюстративті әдіс, проблемалы әдіс, Эвристикалық оқу әдісі; Зерттеп оқу әдісі; репродуктивті әдіс, интеграциялап оқыту, т.б.

Білім берудің сапасын арттыруда дәстүрлі әдістер мен қатар тиімді жоғары жаңа педагогикалық технологияның түрлері

Саралай, дамыта оқыту мәселелері;

Нәтижелі оқыту;

Модульдік оқыту; Модульдің мазмұны оқу процесінде бірнеше блокқа жіктелетіні;

Тұрмыс салт жырлары, олардың түрлері, ерекшелігі. Жан-жануарға және наурызға байланысты жырлар. (5 сынып, 5 сағат)

Ахмет Байтұрсынұлы – қазақ әдебиеті, мәдениеті тарихындағы ірі еңбек.

Көркем шығарманы оқыту.

«Қазақ әдебиетін оқыту тұжырымдамасы» (РБК, 1997, Аламты)

. Көркем туындыны талдаудың педагогикалық принциптері.

Талдаудың түрлері. Көркем мәтінді толық тұтас алып талдау, образ бойынша талдау өзіндік ерекшелігі, проблемалық талдау әдебиеттің қоғамдық-әлеуметтік мәнін ашу, көркем ойлауға бағытталған бейнелік-образдың табиғатын түсіндіру.

Салыстырмалы талдау.

Әдеби теориялық ұғымдарды меңгертудің жолдары.

Эпикалық шығармаларды оқыту.

Көркем шығарманы жанрлық ерекшелігіне байланысты оқыту.

Драмалық шығармаларды оқыту

Лириканы оқыту

Лириканың табиғаты, сипаты, түрлері.

Әдебиет сабақтарында көркем шығармамен жұмыс істеу кезеңдері

Көркем әдебиетті оқуға деген қызығушылықты ояту, жоғары эстетикалық талғам мен қажеттілікті қалыптастырудың жолдары.

Д.Бабатайұлы «О, Ақтан жас, Ақтан жас» (1 сағат, 6-сынып)

Шолу тақырыптары, шолу тақырыптарының түрлері, олар бойынша жүргізілетін жұмыстар, көркем шығармалардың негізгі тақырыптары.

Қосымша әдебиеттер мен ғылыми сын зерттеу еңбектерімен жұмыс.

Сабақ моделі: (дәстүрлі емес сабақтар)

Әдебиет теориясынан берілетін ұғымдар;

Пубилицистикалық шығарманы талдау мен бағалаудың әдіс-тәсілдер;

Сүйінбай Аронұлы. «Жақсы мен жман адамның қасиеттері» (1 сағат, 6-сынып)

Әдебиет пәні мұғалімінің жұмыс жоспарлары

Жазу жұмыстарының түрлері, сипаты.

Көркем мәтінмен жұмыс түрлері.

Қорытынды сабақтар.

Әдеби-теориялық ұғымдар жүйесі.

Көрнекіліктерді тиімді пайдаланудың жолдары, олардың түрлері;

Сабаққа қойылатын талаптар.

Пікір сайыстарын өткізудің жолдары.

Аударма туындыларды оқыту мәселесі;

Айтыс сабақтары, шешендікке тәрбиелеудің жолдары;

Кәсіби мамандыққа қызығушылықты туғызу жолдары;

Махамбет Өтемісұлы шығармашылығын оқыту.

Жаңа білімді меңгерудегі ізденіс кезеңі

Зерттеу іздендіруге байланысты тапсырма түрлері

Әдебиет сабағындағы көрнекіліктердің маңызы

Жазба жұмыстарының түрлері

Проблемалық және ізденімді-зерттеушілік әрекетін ұйымдастыру мәселелері;

Әдебиет сабағы негізгі міндеттер

Көркем шығарманың эстетикалық табиғатын тану (поэтикалық талдау);

Әдеби-теориялық ұғымдарды меңгерту көркем мітінмен толық бірлікте алынатыны;

Мұғалім даярлау жүйесіндегі педагогикалық практика

Технология талаптары және қазіргі сабақ.

Кәсіби біліктілікті қалыптастырудағы аудиториядан тыс оқу және аудиториядан тыс жұмыстар

Қазақ әдебитін оқыту әдістемесінің оқу-әдістемелік кешенін дайындау;

Республикалық ғылыми-педагогикалық әдістемелік басылымдардың ролі;

Абай Құнанбайұлы шығармашылығын оқыту

Әдебиет пәні кабинеті

Қазақ әдебиетінің оқытылу тарихы

Әдебиет пәнінің таихпен байланысы

Қосымша оқуға ұсынылатын шығармалар мен шет ел әдебиет үлгілері.

Орыс әдіскерлерінің әдебиетті оқыту жөніндегі ой-пікірлері

Сабақ жүргізу әдістері

Күнтізбелік (календарлық) – тақырыптық жоспар. Сабақ кестесіне сай тақырыптың өтілетін күні, уақының көрсетілетіні, көрнекілік, техникалық құралдар түрі аталатыны.

Ү-ҮІІ сыныптардағы әдебиет пәні материалдары

М.Жұмабаевтың педагогикалық еңбектері

Қ.Бітібаеваның ұстаздық тәжірибесі.Қазіргі технология талаптары. Оқушыны әрбір көркем туындыға, ондағы әдеби тұлғаларға өзінше баға беріп, өзінше ой түюге дағдыландырудың әдіс-тәсілдері туралы.

Педагогикалық технология талаптары және бүгінгі сабақ түрлері

Әдебиетті оқытудағы сұрау-тапсырмалардың іздендіргіш, ойландырғыш, проблематикалық ролі.

М.Әуезов шығармашылығын оқыту

Әңгімелерді талдау барысындағы танымдық, іздендіруші тапсырмалар

Карточкалар үлгісі

Әдебиет сабағында оқу-тәрбие жұмысын үйлестіре жүргізу

Абайдың саяси лирикасы

Сабақ үлгілері

Әдеби шығармаларды, көркем мәтінді автор ізімін талдау жолдары.

Мысал жанрын оқыту

Поэманы оқыту

Қазақ әдебиетін оқытуда дидактикалық ұстанымдар.

Халық ауыз әдебиетін дәстүрлі сабақ негізінде оқытудың маңызы, мақсаттары.

Дәстүрлі оқыту жүйесінің құрылымы.

Батырлар жырын оқыту. «Қобыланды батыр» жырының тарихилығы. Лиро-эпостық поэмаларды оқыту.

Психологиялық поэманы оқыту.

Сюжетсіз поэманы оқыту.

Романтикалық поэманы оқыту.

Пәлсапалық лирикалық поэманы оқыту.

Поэзиялық шығармалардың тілін талдау.

Әдеби шығармаларды проблемалық талдау жолдары.

«Абай жолындағы» Абай бейнесін проблемлап оқыту.

Әдеби-тарихи өлкетану деректерін тереңдетіп оқытудың психологиялық негіздері. Әдеби-тарихи өлкетану дерек мағлұматтарын оқытудың мақсаты.

Тереңдетіп оқыту әдістері. Лирикалық шығармаларды тереңдітіп оқыту. Сабақтың түрін деректермен байланыстыра тереңдетіп оқыту.

Шығарма, оған қойылатын талаптар. Шығарманың негізгі түрлері. Оқушыларды шығарма жазуға даярлау.

Оқушылардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыру.

Көркем шығармаларды модульді оқыту.

Ақын-жазушылардың өмірбаянын, шығармашылық жолын оқыту.

Пікірлесу сұрақтары. Кітаппен жұмыс.

Тіл дамытудағы грамматиканың ролі. Оқушылардың сөйлеу тілі мен жазу тілін дамыту. Көрнекілікпен тіл дамыту. Фразеологизмді тіркестер негізінде тіл дамыту.

Тіл дамыту – шығармашылық жұмыс.

Сөздік жұмысы тіл дамыту құралы. Шығарма. ІҮ – ҮІІ сыныптарда мазмұндама жұмысын бағалау. Шығарма жұмыстарын бағалау. Үлгі. Шығарма.

Әңгіме жанрын оқыту

Сабақ түрлері.

Өтілетін тақырыптың ерекшелігі.

Сынып оқушыларының құрамы, жас ерекшелігі, сабақ мақсаты.

Қазіргі сабақтардың тиімді түрлері. Дәріс сабақ. Семинар сабақ. Пәнаралық байланысты оқытуға негізделген үштік сабақтары.

Сот сабақтары. Үлгі.

Әдеби монтаж сабағы.


Курс бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары (реферат, баяндама, курстық жұмыс т.б.):

Тіл дамыту – шығармашылық жұмыс.

Сынып оқушыларының құрамы, жас ерекшелігі, сабақ мақсаты.

Батырлар жырын оқыту.

Күнтізбелік (календарлық) – тақырыптық жоспар. Сабақ кестесіне сай тақырыптың өтілетін күні, уақының көрсетілетіні, көрнекілік, техникалық құралдар түрі аталатыны.

Пікірлесу сұрақтары. Кітаппен жұмыс.

Пән Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі