ГЕОДЕЗИЯ
Силлабус
5В090700 - «Кадастр» мамандығы
Оқу түрі: күндізгі
Курс 1
Семестр 2
Кредит саны 4
Дәрістер 30 сағат
Зертханалық жұмыс 30 сағат
СОАЖ 30 сағат
СӨБЖ 90 сағат
Емтихан 2 семестр
Өскемен
Усть-Каменогорск
2013
Силлабус геодезия, жерге орналастыру және кадастр кафедрасында Мемлекеттік білім стандартының негізінде 5В090700 - «Кадастр» мамандығында оқитын студенттерге арналған.
Кафедра отырысында талқыланды
Кафедра меңгерушісі К.Б. Хасенов
Хаттама № ___ ___________2013 ж.
Тау-кен металлургиялық факультетінің әдістемелік кеңесінде бекітілді
Әдістемелік кеңестің төрайымы Г.Т.Нұршайықова
Хаттама № ___ ___________2013 ж.
Құрастырған Ж.Қ. Қалиғожина
Норма бақылаушы Т.В.Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедрасы, тау-кен металлургиялық факультеті (Г3-218 дәрісхана)
Пән жүргізетін оқытушы: Қалиғожина Жанар Қамзановна, аға оќытушы
Жұмыс телефоны: 54-07-76
Дәрісханалық сағат және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі және оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
1. ПӘНГЕ СИПАТТАМА, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
Оқылатын пәнге сипаттама
Геодезия - жердің жеке бөлшектерінің пішіні мен мөлшерін, жерді карталар мен пландарға түсіру, сол сияқты адамның инженерлік қызметінің сан алуан міндеттерін атқару мақсатында жер бетін өлшеу әдістерін зерттейтін ғылым. Геодезия біршама ғылыми пәндерге, яғни математика, физика, астрономия, автоматика, телемеханика, радиотехника, география, геология, геоморфология жетістіктеріне сүйенеді. Сондықтан геодезияның осы ғылымдармен тығыз байланыстылығы күмән туғызбайды.
Адамзаттың дамуына және ғылым мен техниканың өсуіне байланысты, геодезияның мазмұны өзгеріп отырады және жаңа геодезиялық аспаптар шығарылуда.
Оќыту элементтері – дәрістер, зертханалық жұмыстар, оќытушы мен студент арасындағы жұмыс (СОАЖ).
Курс 1 семестрден, яғни сағат саны - 30 дәрістік сағаттан, 30 зертханалық сағаттан, 30 студент пен оқытушы арасындағы жұмыс істеуінен (СОАЖ) және 90 сағат - студенттің өз бетімен жұмыс (СӨБЖ) істеуінен құралған.
Баќылау формасы – семестр бойынша орындалған зертханалық жұмыстардың, есептемелі-графикалық жұмыстардың орындалуы, тестік жұмыстардан тұратын аралық бақылаулар.
Баќылаудың ќорытынды формасы емтихан түрінде өтеді.
Оқу жоспарына байланысты өтілген курс бойынша Студенттер қалашығында үш апталық оқу-геодезиялық іс-тәжірибесі өткізіледі. Іс-тәжірибе кезінде студенттер теория жағынан алған білімдерін тәжірибе жүзінде нығайта түседі. Іс-тәжірибенің соңында есеп беру бойынша атқарған жұмыстарын қорғай отырып бағаланады.
Пәнді оқытудағы мақсат
«Геодезия» пәнінің мақсаты студенттермен практикалық жұмысқа керекті тәжірибелер мен білімді дәрістік, зертханалық және практикалық сабақтар кезінде жүйелі түрде оқып үйрену.
«Геодезия» пәнін оқу нәтижесінде студенттер дәрісте және зертханалық жұмыстарда алған білімдерін іс-жүзінде қолдана білулері керек. Яғни геодезиялық аспаптармен жұмыс істей отырып, инженерлік жұмыстарда есептерді шешу кезінде қолдану қабілетіне жету. Сонымен қатар жаңа шыққан аспаптардан хабардар болу.
1.3 Пәнді меңгеру барысындағы нәтижелер
Білімі:
- әртүрлі топографиялық-геодезиялық жұмыстардың құрамы мен мазмұны;
- әртүрлі инженерлік объектілердің құрылысы кезіндегі геодезиялық қамтамасыз етудің әдістері.
Іскерлік:
- топографиялық карталарды еркін оқу және оның негізінде есептерді шешу;
- геодезиялық ізденістерді жүргізу, оның қорытындысын өңдеу және қолдану.
Дағдылар:
- геодезиялық аспаптар мен құрал-жабдықтардың көмегімен жобалау және құрылыс есептерін шешу, өз бетімен қиын емес геодезиялық өлшеулер мен жұмыстарды орындау;
- геодезиялық өлшеулерді математикалық өңдеу, олардың қорытындысын графиктік рәсімдеу;
Құзыреттер:
- әртүрлі топографиялық-геодезиялық жұмыстарды орындауды білу;
- геодезиялық графиктік құжаттармен жұмыс істеуді білу.
Пререквизиттар
Геодезия » пәнін оқу барысында мына пәндерді білулері қажет:
- география,
- математика,
- физика (мектеп курсы).
1.5 Постреквизиттар
Курстан алған білімдері 5В090700 - «Кадастр» мамандығы бойынша және жоғарғы курстағы: «Жобалаудың математикалық әдістері», «Инженерлік жүйелер», «Инженерлік геодезия» және «Жоғарғы геодезия» пәндерін меңгеру барысында өте қажет.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырып атауы, оның мазмұны
|
Еңбек сыйымдылығы, сағ
|
Ұсынылған әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәрістік сабақ
|
Геодезия пәні және оның халық шаруашылығындағы ролі. Координаталар жүйесі. Гаусс-Крюгердің проекциясы. Жердің пішіні мен мөлшері.
|
2
|
1-8
|
Сызықтарды бағдарлау. Нақты, магниттік азимуттар, дирекциондық бұрыш, румб. Олардың бір-бірімен байланысы. Гиротеодолиттер, гирокомпас.
|
2
|
1-8
|
Пландар мен карталар, масштабтар (сандық, сызықтық, көлденең), шартты белгілер. Масштабтың дәлдігі. Карта мен планда ситуацияның белгіленуі. Топографиялық карталардың номенклатурасы және бөлікке бөлу.
|
2
|
1-8,15,20
|
Жер бетінің бедері. План және карта бойынша шешілетін есептер.
|
2
|
1,2,6
|
Бұрыштық және сызықтық өлшеулер, геодезиялық аспаптар. Жазық бұрыштарды өлшеу тәсілдері. Тік бұрыштарды өлшеу. Нольдік орынды анықтау және оны түзету, өлшеуді тексеру
|
2
|
3,8,12,17
|
Теодолиттік түсірістегі далалық жұмыстар. Теодолиттік жүріс, оның нүктелерін бекіту. Бұрыштарды және ара қашықтықтарды өлшеу.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
Теодолиттік жүрістегі камералық жұмыстар. Сызықтық және бұрыштық өлшеулерді өңдеу. Дирекциондық бұрышты, румбты, координаталар өсімшелерін есептеу
|
2
|
3,4,6,10
|
Сызықтарды өлшеу. Қолданылатын аспаптар – ленталар, рулеткалар, эклиметр.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
Геодезиялық өлшеулердің қателіктері. Өлшеу қатесінің теориясы және элементтері. Қателіктің классификациясы: кездейсоқ, жүйелі, өрескел. Кездейсоқ қателердің қасиеттері. Орташа квадраттық, абсолюттік, шекті қателер.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
Ірі масштабты топографиялық түсірістер (теодолиттік, тахеометриялық, нивелирлік, мензулалық). Тахеометриялық түсірістің әдістері. Тригонометриялық нивелирлеу, өсімшені анықтау. Тахеометриялық түсірістегі далалық және камералық жұмыстар. Рельефті түсіру. Тахеометриялық журнал.
|
2
|
1-8
|
Нивелирлеудің түрлері (геометриялық, тригонометриялық, барометрлік, гидростатикалық және т.б.). Нивелирлеу.Ортадан және алға нивелирлеу.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
1
|
2
|
3
|
Нивелирдің түрлері. Құрылысы, тексеруі және түзетуі.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
Жер бетін нивелирлеу. Жазық және көлденең аудандарды жобалау.
|
2
|
1,2,3,5,8
|
Геодезиялық өлшеулердің берілген шамаларын өңдеу және есептеу. Теодолиттік жүрістің планын жасау. Координаталары бойынша нүктелерді салу. Абрис бойынша ситуацияны түсіру
|
2
|
1-8
|
Геодезиялық торлар (триангуляция, трилатерация, полигонометрия).
|
1
|
1-11
|
Стереотопографиялық түсіріс кезіндегі далалық жұмыстар.
|
1
|
1,2,3,5,8
|
|
Зертханалық сабақ
|
Теодолиттің құрылысы. Теодолиттің тексеруі және түзетуі.
|
2
|
1-20
|
Жазық бұрыштарды өлшеу.
|
3
|
2-15
|
Толық өлшеу әдісімен бұрыштарды өлшеу. Теодолиттік түсірістің журналын толтыру.
|
2
|
3,5,8,11,13
|
Тік бұрышты өлшеу. Нольдік орынды анықтау.
|
2
|
2,4,5,9,16
|
Ара қашықтықты өлшеу лентасымен өлшеу.
|
2
|
4,6,8
|
Нивелирдің құрылысы. Нивелирді тексеру және түзету. Рейкадан есеп алу.
|
2
|
6,7
|
Нивелирмен жұмыс істеу.
|
3
|
|
Геометриялық нивелирлеу.
|
2
|
5,6,9
|
Станцияда жұмыс істеу. Нивелирлеу журналын өңдеу.
|
2
|
2,4,6,7,8
|
Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу. Жазық және көлбеу ауданды жобалау. Жер жұмысының көлемін есептеу.
|
2
|
4,5,7,8,9
|
Ауданды анықтаудың тәсілдері. Планиметрмен жұмыс істеу.
|
2
|
8,9,10
|
Белгіні шұңқыр түбіне және жоғарғы қабаттарға беру.
|
2
|
|
Құрылыстың биіктігін анықтау.
|
2
|
|
Берілген сызықты көлбеулігі бойынша нақтыға теодолиттің, нивелирдің көмегімен шығару.
|
2
|
4,5
|
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Теодолитпен жұмыс істеу.
|
4
|
4,6,7
|
Координаталар ведомосін есептеу.
|
2
|
4,6,7,8,17,18
|
Дробышев сызғышымен координаталық торды салу.
|
1
|
4,6,7
|
Планға координаталары бойынша теодолиттік жүрістің нүктелерін және абристі салу.
|
1
|
1-5
|
Тахеометриялық түсірістің журналын өңдеу.
|
2
|
1-9
|
Тахеограф және масштабтық сызғыштың көмегі арқылы нүктелерді салу. Топографиялық план сызу.
|
2
|
1,2,5,6,9
|
Горизонталь жүргізу арқылы рельефті түсіру.
|
2
|
1,2,3
|
Топографиялық планды безендіру және қорғау.
|
1
|
1
|
Трассаның техникалық журналын өңдеу.
|
2
|
2,4,6,7,8
|
Бойлық және көлденең қималарды салу.
|
2
|
2,4,6,7,8
|
Нивелирмен жұмыс істеу.
|
4
|
2,3
|
Қисық сызықтың элементтері. Дөңгелек бөлу.
|
2
|
5,6,9
|
1
|
2
|
3
|
Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу журналын өңдеу.
|
1
|
4,5,7,8,9
|
Жазық және көлбеу ауданды жобалау. Жер жұмысының көлемін есептеу.
|
1
|
4,5,6,9,10
|
Ауданды анықтаудың тәсілдері. Планиметрмен жұмыс істеу.
|
1
|
8,9,10
|
Жобалық белгіні нақтыға шығару. Белгіні шұңқыр түбіне және жоғарғы қабаттарға беру.
|
1
|
7,9,11
|
Құрылыстың биіктігін анықтау.
|
1
|
2
|
2.3 Өздік жұмыс тапсырмалары (СӨЖ)
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1-ЕГЖ
|
Координаталар ведомосін есептеу
|
1-6
|
1-3 апта
|
Есептеу
|
3 апта
|
Теодолиттік түсірістің планын сызу.
|
1-6
|
4-14 апта
|
План сызу
|
14 апта
|
2-ЕГЖ
|
Трассаның техникалық нивелирлеу журналын өңдеу.
|
1-6
|
8 апта
|
Есептеу
|
8 апта
|
Түзу және қисық ведомосін есептеу.
|
1-6
|
9 апта
|
Есептеу
|
9 апта
|
Трассаның бойлық және көлденең қималарын жасау.
|
1-6
|
10-12 апта
|
Қима сызу
|
12 апта
|
3-ЕГЖ
|
Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу.
|
1-6
|
13 апта
|
Есептеу
|
13 апта
|
Жазық, көлденең ауданды жобалау. Жер жұмысының көлемін есептеу.
|
1-6
|
14 апта
|
Көлем есептеу
|
14 апта
|
2.4 Пән тапсырмаларының орындалу және тапсыру кестесі
Бақылау түрі
|
Оқудың академиялық кезеңі, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сабаққа қатысу
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Дәріс конспектісі
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
Зертханалық жұмыстарды қорғау
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
|
|
5
|
5
|
5
|
|
|
|
|
|
ЕГЖ-ны орындау
|
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
|
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
|
ЕГЖ-ны қорғау
|
|
|
|
|
|
|
20
|
|
|
|
|
10
|
|
|
10
|
Аралық тестілеу
|
|
|
|
|
|
|
30
|
|
|
|
|
|
|
|
30
|
Барлығы
|
6
|
6
|
11
|
11
|
6
|
6
|
54
|
6
|
6
|
11
|
6
|
11
|
6
|
6
|
53
|
3 ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиеттер
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия». – Астана: Фолиант, 2010
Игильманов А., Игильманов Т. – Астана: Фолиант, 2010
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия». Алматы, 2005
Джуламанов Т.Д. «Геодезия- 1». Алматы, 2005
Атымтаев Б.Б., Пентаев Т.П. «Инженерлік геодезия». Алматы, 2005
Ипалақов Т.Т., Қалиғожина Ж.Қ. «Инженерлік геодезия» 1- бөлім, Өскемен, 2002
Ипалақов Т.Т., Қалиғожина Ж.Қ. «Инженерлік геодезия» 2- бөлім, Өскемен, 2002
Ипалақов Т.Т., Қалиғожина Ж.Қ. «Инженерлік геодезия». Өскемен, 2002
Қалиғожина Ж.Қ. «Геодезия» пәнінен 050903 «Жерге орналастыру және кадастр» мамандығы бойынша сырттай оқу бөлімінде оқитын студенттерге арналған әдістемелік нұсқаулар Өскемен, 2004
Қосымша әдебиеттер
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия және маркшейдерлік іс» Алматы, 1993
Қалыбеков Т.Қ. «Геодезия мен топография негіздері» Алматы, 1993
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» 1-бөлім, Алматы, 1990
Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» 2-бөлім, Алматы, 1990
Багратуни Г.В. и др. «Инженерная геодезия» М: Недра, 1984
Феодоров В.И., Шилов П.И. «Инженерная геодезия» М: Недра, 1989
Никулин Н.М. «Тахеометрические таблицы» М: Недра, 1989
Митин Н.А. «Таблицы для разбивки кривых на автомобильных дорогах» М: Недра, 1978
Таблицы натуральных значений
Условные знаки для топографических карт, масштабы 1: 500, 1: 1000, 1: 2000, 1 : 5000
Маслов А.В., Гордеев А.В. и др. «Геодезия» М: Недра, 1975
Большаков В.Д. «Таблицы приращения координат» М: Недра, 1976
Булекова И.Ф. «Таблицы для приращений координат с контролем» М: Недра, 1974
Хейфец Б.С., Данилевич Б.Б. «Практикум по инженерной геодезии» М: Недра, 1979
Новак Г.В., Лукьянов В.Ф. Борисов Н.Н. «Инженерная геодезия» М: Недра, 1989
Симонин С.Н. «Инженерно-топографическое черчение и наглядное изображение» М: Недра, 1980
4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ
4.1 Оқытушы талаптары
Оқытушы талаптары:
Сабақ кестесіндегі дәрістік және тәжірибелік сабақтарға қатысу міндетті;
студенттердің қатысылуы сабақтың басында тексеріледі. Кешіккен жағдайда студент тыныш дәрісханаға кіріп, жұмысқа кірісуі қажет, ал үзілісте оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақтан қалғанмен тең;
балмен есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Жұмыс уақтылы тапсырылмаса қойылатын балл төмендейді. Барлық тапсырманы тапсырмаған студенттер емтиханға кіргізілмейді;
қанағаттанарлық деген баға алған студентке аралық бақылауды қайталап өтуге рұқсат берілмейді;
орташа рейтингі Рорт = (Р1 + Р2)/2 50% кем, студенттер емтиханға енгізілмейді;
сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
4.2 Баға критериі
Барлық тапсырма түрлері 100-балдық жүйемен бағаланады.
Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.
Білімді ағымдағы бақылау тест түрінде семестрдің 7 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады:
Аттестациялау кезеңі
|
Бақылау түрі, меншікті салмақ, %
|
Қатысу
|
Конспекті дәрістер
|
Зертханалық жұмыстарды
қорғау
|
ЕГЖ орындау
|
ЕГЖ орындау қорғау
|
Ағымдағы тестілеу
|
Барлығы
|
Рейтинг 1
|
7
|
3
|
20
|
20
|
20
|
30
|
100
|
Рейтинг 2
|
8
|
2
|
20
|
20
|
20
|
30
|
100
|
Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.
Пәннен студент білімінің қорытынды бағасын құрайтындар:
- 40% қорытындысы, емтиханнан алынған баға;
- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім.
Қорытынды баға есебінің формуласы:
, (1)
мұнда Р1, Р2 – бірінші, екінші рейтингтің бағасына сандық эквивалент сәйкесінше;
Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті.
Қорытынды әріптік баға және балл түріндегі сандық эквивалент:
Әріп жүйесіндегі баға
|
Баллдың сандық эквиваленті
|
Пайыздық түрі, %
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
А
|
4,0
|
95–100
|
өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90–94
|
В+
|
3,33
|
85–89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80–84
|
В–
|
2,67
|
75–79
|
С+
|
2,33
|
70–74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65–69
|
С–
|
1,67
|
60–64
|
D+
|
1,33
|
55–59
|
D
|
1,0
|
50–54
|
F
|
0
|
0–49
|
Қанағаттанарлықсыз
|
4.3 Қорытынды бақылауға арналған мәлімет
1. Геодезия пәні нені оқытады? Басқа ғылымдармен байланысы туралы айт.
2. Сызықтарды бағдарлау туралы айт.
3. Масштаб және оның дәлдігі.
4. Дирекциондық бұрыш және румб деген не? Олардың бір-бірімен байланысы.
5. Карта, план. Олардың ерекшеліктері.
6.Мемлекеттік тірек жүйелері туралы айт.
7. Өлшеу қателерінің теориясы.
8. Карта мен планның номенклатурасы.
9. Рельеф, горизонталь. Карта бойынша геодезиялық есептерді шешу.
10. Тура және кері геодезиялық есептер.
11.Теодолиттік түсіріс.
Теодолит және оның құрылысы.
Бұрыштық өлшеулер. Жазық бұрышты өлшеу.
Тік бұрышты өлшеу. Нольдің орнын анықтау.
Теодолиттік түсірістегі далалық жұмыстар.
Теодолиттік жүрістің нүктелерін бекіту.
Қыл жіпті ара қашықтық өлшеуішпен ара қашықтықты өлшеу.
Теодолиттік жүрістегі камералық жұмыстар.
Тахеометриялық түсіріс. Рельефті түсіру тәртібі.
Тахеометриялық түсірістегі далалық және камералық жұмыстар.
21. Нивелирлеу, оның қолданылу аймағы.
22. Геометриялық нивелирлеу. Ортадан және алға нивелирлеу әдістері.
23. Нивелирдің түрлері. Құрылысы.
24. Нивелирдің тексеруі, түзетуі.
25. Трассаны нивелирлеу. Трассаны нивелирлеудегі дала жұмыстары.
26. Дөңгелек қисықтың негізгі элементтері.
27. Пикеттерге бөлу.
28. Бойлық және көлденең қима.
29. Жер бетін квадраттар бойынша нивелирлеу.
Достарыңызбен бөлісу: |