Пәннің ОҚу бағдарламасы (силлабус)



жүктеу 196 Kb.
Дата11.01.2020
өлшемі196 Kb.
#26347




Силлабус 042-34.1.07/01-2016

09.06.2016 ж №1 басылым

беттің




ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ



СМЖ 3 дәрежелі құжаты

Силлабус

Силлабус


042-34.1.23/01 -2016 ж

«Іскерлік құжаттарды өңдеу және компьютерлік беттеу» пәнінің оқу бағдарламасы (силлабус)



№1 басылым

09.06.2016 ж





ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(СИЛЛАБУС)


Пән атауы: Программалау 1

Кредит саны: 5

Шифр- мамандық атауы: 5В011100 - «Информатика»

Факультет: Жаратылыстану-математика

Кафедра: Информатика және ақпараттық технологиялар

Семей 2016

АЛҒЫ СӨЗ



1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы

Информатика және ақпараттық технологиялар кафедрасының

аға оқытушысы, магистр Каженова Ж.С. __________ 08.06.2016 ж.

аты, жөні қолы

2 КЕЛІСІЛДІ

2.1. Информатика және АТ кафедрасының отырысында

Хаттама №11 08.06.2016 ж.

Информатика және АТ кафедрасының меңгерушісі



И.С. Мусатаева _________

аты, жөні қолы

2.2 Жаратылыстану-математика факультетінің әдістемелік бюросының отырысында

Хаттама №6 09.06.2016 ж.

Оқу-әдістемелік бюроның төрайымы З.В.Абдишева _________



аты,жөні қолы


  1. БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданды және баспаға ұсынылды.

Хаттама №6 09.06. 2016 ж.

ОӘК төрайымы, оқу-әдістемелік істері жөніндегі проректор

Г.К.Искакова _______



аты,жөні қолы

АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ


Мазмұны

1 Жалпы ережелер

2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу

3 Курс саясаты

4 Баға қою саясаты

5 Әдебиет және интернет-ресурстар




1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер

Оқытушының аты-жөні, тегі: Каженова Ж.С.

Ғылыми дәрежесі, атағы, лауазымы: аға оқытушы.

Факультет, кафедра: Жаратылыстану-математика, Информатика және АТ.

Байланыс ақпараты: тел.: 36-02-75, e-mail tulp@mail.ru, № 3 оқу ғимараты, кабинет №201.
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны

Пәннің жұмыс оқу бағдарламасы (Силлабус) төмендегілердің негізінде дайындалған:


  1. ҚР Үкіметінің 23.08.2012ж. күнгі №1080 қаулысымен бекітілген ҚР ЖБ МЖБС.

  2. ЖОО-ң ОӘК отырысының 08.09.2016ж. күнгі №1 хаттамасымен бекітілген пәннің ТКОЖ.

Деректерді өңдеу жүйесінің техникалық негізі ретінде компьютердің мүмкіншілігі пайдаланатын бағдарламалық жасаумен (бағдарламамен) байланысты. Бағдарламалау - бағдарлама құрумен байланысты теориялық және практикалық іс-әрекет. Бағдарламалау - бағдарлама құрудың әдістері мен құралдарын құру және қолдануға, зерттеуте бағытталған ғылыми пәндер кешеніне негізделген. Бағдарламалау формальды грамматикамен анықталатын бағдарламалау тілдерінің көмегімен жүзеге асырылады. "Бағдарламалау тілдері" пәнін оқып үйрену студентке бағдарлама құрастырудың нақты тәжірибесін береді, оған бағдарламалаудың жақсы стилінің мүмкіндігін және бағдарламалық құжатты құрастыруды көрсетеді. Бұл курс негізгі жалпы ғылыми пән болып есептелінеді, ол 050111 мамандығының басқа пәндерінің фундаментальды негізі болып табылады және ол бағдарлама құрастырудың тиімді және рациональды әдістеріне үйретеді.

Бұл пәнді жетік түрде оқып үйрену үшін мектеп математикасының, информатикасының базалық ұғымдарын білу керек. Бұл бағдарламаны базалық бағдарламалау тілі ретінде Тuгbо Раscal қарастырылады.



1.3 Пәнді оқыту мақсаты

Бағдарлама құру методологиясы, қолданылатын жобалау және бағдарламалау технологиясы туралы түсінікті қалыптастыру және машықтандыру Студенттерді қарапайым қолданбалар жасауға қажетті біліммен қаруландырып, дағдыларын қалыптастыру болып табылады.




    1. Пәнді оқытудың міндеттері

  • бағдарламалау парадигмалары туралы түсініктерді қалыптастыру;

  • типтік бағдарламалау жүйесінің қызмет ету схемасымен таныстыру;

  • базалық(негізгі) бағдарламалау тілдерін үйрену;

  • бағдарламалау ортасының құрал-саймандарын меңгеру;

  • жеке бағдарламалық қолданбаларды құру және жасау;

1.5 Құзыреті (оқыту нәтижелері)

Пәнді оқу нәтижесінде студент:



Білуі керек:

  • Тілдің негізгі операторларын;

  • Программалау тілінің семантикасы мен синтаксисін;

  • Программалық жүйелердің алгоритмін құру қағидаларын;

  • Программалық жүйелердің алгоритмін құру әдістемесін;

  • Бағдарламаны жобалау әдістері мен тәсілдерінің классификациясын білу;

  • Бағдарламалық өнімді құру кезеңдері туралы түсінік болуы;

  • Бағдарламалық құралдарды ұйымдастыру және олардың ішкі құрылымы туралы ұғым қалыптастыру;

  • Бағдарламалаудың типтік жүйесінің жұмыс істеу шарттарын білу;


Істей білуі керек:

  • Турбо Паскаль ортасында жұмыс;

  • Программалық жабдықта қолданылатын әртүрлі сервистік қызметтерді пайдалану;

  • Тиімді алгоритмдерді жасау;

  • Қандай да бір есептерді практикалық жүзеге асыру үшін бағдарламалық қосымшаларды жасай білу.


Меңгеруі керек:

  • Паскаль программалау тілінде әртүрлі конструкцияларды;

  • Базалық бағдарламалау тілдерінің құрал-саймандарымен жұмыс істеу іскерліктерінің болуы;

  • Паскаль программалау тілінде әртүрлі конструкциялардың функционалдық ерекшеліктерін;


1.6 Курстың пререквизиті: Пәнді меңгеру үшін студент «математика», «информатика» пәндерінің білімдерін меңгерген болуы керек.

1.7 Курстың постреквизиті: «Программалау 2», «Программалау 3», «Информатиканы оқыту әдістемесі», «Интернетте программалау» және т.б. пәндерін игеру қажеттілігі бұл пәнді меңгеруге тікелей байланысты.

Оқу жұмыс жоспарының көшірмесі 1-кестеде келтірілген


1-кесте

Курс

Семестр

Кредит

Дәріс

сағ.


СТС,

сағ.


ЗЖ,

сағ.


БӨЖ

сағ.


Барлығы

сағ.


Қорытынды бақылау

формасы


1

2

5

30

15

30

150

225

емтихан

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу 2-кестеде келтірілген.


2- кесте



Модуль. Тақырып

Сағаттар саны

Әдебиет

Д

ЗЖ

СТС

БӨЖ



ПРОГРАММАЛАУ ЖҮЙЕЛЕРІ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТ

  • Программалау тілі және оны топтастыру;

  • Программалау тәсілдері;

  • Құрылымдық программалау;

  • Модульдік программалау.

1







10

5.1 қара



ПАСКАЛЬ ТІЛІНДЕГІ ПРОГРАММАНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

  • Паскаль тіліндегі программаның құрылымы;

  • Айнымалыларды сипаттау бөлімі;

  • Программа денесі;

  • Тілдің алфавиті;

1

2

2

10

5.1 қара



МӘЛІМЕТТЕР ТИПТЕРІ. CТАНДАРТТЫ ФУНКЦИЯЛАР.

  • Мәлімет типтері;

  • Стандартты типтер;

  • Стандартты процедуралар;

  • Стандартты функциялар;

2

1

2

10

5.1 қара



ПАСКАЛЬ ТІЛІНІҢ БАСҚАРУ ОПЕРАТОРЛАРЫ

  • Паскаль тілінің басқару операторлары;

  • Шартты көшу операторы;

  • Шартсыз көшу операторы;

  • Таңдау операторы;

  • Қайталану операторлары.




2

1

4

10

5.1 қара



PASCAL ТІЛІНДЕ МӘТІНДІК АҚПАРАТТАРДЫ ӨҢДЕУ

  • Символдық мәліметтермен жұмыс істеу тәсілдері;

  • Символдық мәліметтерді енгізу;

  • Паскаль тілінде мәтіндік ақпараттарды өңдеу;

2

1

2

10

5.1 қара



ПРОЦЕДУРАЛАР МЕН ФУНКЦИЯЛАР

  • Ішкі программа ұғымы;

  • Процедураның сипатталуы;

  • Функциялардың сипатталуы;

  • Парметрлер.

2

1

2

10

5.1 қара



РЕКУРСИЯ

  • Рекурсия ұғымы;

  • Итерация ұғымы.

2

1

2

10

5.1 қара



ҚҰРЫЛЫМДАНҒАН МӘЛІМЕТТЕР ТИПТЕРІ. МАССИВТЕР

2

1

2

10

5.1 қара



ҚҰРЫЛЫМДАНҒАН МӘЛІМЕТТЕР ТИПТЕРІ. ЖАЗБАЛАР

  • Жазба ұғымы;

  • With операторы;

  • Иерархиялық жазбалар;

  • Нұсқалы жазбалар;

  • Жазбаларға қолданылатын амалдар.

2

1

2

10

5.1 қара



ҚҰРЫЛЫМДАНҒАН МӘЛІМЕТТЕР ТИПТЕРІ. ЖИЫНДАР

  • Жиын ұғымы;

  • Жиындарға қолданылатын амалдар;

  • Салыстыру амалы.

2

1

2

10

5.1 қара



ФАЙЛДАР

  • Файлдық типтер. Файлдық айнымалылар;

  • Файлдарға қатынасты ұйымдастыру;

  • Файлдарды ашу, жабу, жою;

  • Текстік файлдар;

  • Типтендірілмеген файлдар;

  • Типтендірілген файлдар.

4

1

2

10

5.1 қара



ДИНАМИКАЛЫҚ ЖАДЫ ЖӘНЕ НҰСҚАУЫШ

  • Нұсқауыштар;

  • Нұсқауыш қалпы;

  • Динамикалық жадыны бөлу және босату;

  • Нұсқауыштар және динамикалық айнымалылармен орындалатын әрекеттер;

  • Үйме администраторы.

2

1

2

10

5.1 қара



МОДУЛЬДАР

  • Модуль ұғымы;

  • Стандартты модульдер;

  • Модуль құрылымы;

  • Модульдер компиляциясы.

2

1

2

10

5.1 қара



ПЕРНЕТАҚТАНЫ, ЭКРАНДЫ, ДЫБЫСТЫ БАСҚАРУ

  • Пернетақтаны басқару;

  • Пернелер және кодтар;

  • Кез келген перненің басылуын анықтау;

  • Экранға шығаруды басқару;

  • Символдар мен фонның түстері;

  • Мәтіндік терезелер;

  • Терезені тазарту;

2

1

2

10

5.1 қара



ГРАФИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕКСТІК РЕЖИМДЕР

  • Графикалық режимге өту;

  • Графикалық драйверлер режимі;

  • Түстер мен толтырулар;

  • Координаттар мен терезелер;

  • Бейнені түзету;

  • Нүктелер мен сызықтар;

  • Толтырылмаған фигуралар;

  • Толтырылған фигуралар;

2

1

2

10

5.1 қара




Барлығы:

30

15

30

150

5.1 қара



2.1 1-2 аралық білімді бақылау тапсырмалары


Межелік бақылау тест түрінде келесі тақырыптар бойынша жүргізіледі:

  1. Программалау тілі және оны топтастыру;

  2. Программалау тәсілдері;

  3. Құрылымдық программалау;

  4. Модульдік программалау.

  5. Паскаль тіліндегі программаның құрылымы;

  6. Айнымалыларды сипаттау бөлімі;

  7. Программа денесі;

  8. Тілдің алфавиті;

  9. Мәлімет типтері;

  10. Стандартты типтер;

  11. Стандартты процедуралар;

  12. Стандартты функциялар;

  13. Паскаль тілінің басқару операторлары;

  14. Шартты көшу операторы;

  15. Шартсыз көшу операторы;

  16. Таңдау операторы;

  17. Қайталану операторлары.

  18. Символдық мәліметтермен жұмыс істеу тәсілдері;

  19. Символдық мәліметтерді енгізу;

  20. Паскаль тілінде мәтіндік ақпараттарды өңдеу;

  21. Ішкі программа ұғымы;

  22. Процедураның сипатталуы;

  23. Функциялардың сипатталуы;

  24. Парметрлер.

  25. Рекурсия ұғымы;

  26. Итерация ұғымы.

  27. Күрделі құрылымдар ұғымы;

  28. Бірөлшемді массивтер;

  29. Массивтер мен жолдардың айырмашылығы;

  30. Көпөлшемді массивтер;

  31. Қолданылатын амалдар.

  32. Жазба ұғымы;

  33. With операторы;

  34. Иерархиялық жазбалар;

  35. Нұсқалы жазбалар;

  36. Жазбаларға қолданылатын амалдар.

  37. Жиын ұғымы;

  38. Жиындарға қолданылатын амалдар;

  39. Салыстыру амалы.

  40. Файлдық типтер. Файлдық айнымалылар;

  41. Файлдарға қатынасты ұйымдастыру;

  42. Файлдарды ашу, жабу, жою;

  43. Текстік файлдар;

  44. Типтендірілмеген файлдар;

  45. Типтендірілген файлдар.

  46. Нұсқауыштар;

  47. Нұсқауыш қалпы;

  48. Динамикалық жадыны бөлу және босату;

  49. Нұсқауыштар және динамикалық айнымалылармен орындалатын әрекеттер;

  50. Үйме администраторы.

  51. Модуль ұғымы;

  52. Стандартты модульдер;

  53. Модуль құрылымы;

  54. Модульдер компиляциясы.

  55. Пернетақтаны басқару;

  56. Пернелер және кодтар;

  57. Кез келген перненің басылуын анықтау;

  58. Экранға шығаруды басқару;

  59. Символдар мен фонның түстері;

  60. Мәтіндік терезелер;

  61. Терезені тазарту;

  62. Графикалық режимге өту;

  63. Графикалық драйверлер режимі;

  64. Түстер мен толтырулар;

  65. Координаттар мен терезелер;

  66. Бейнені түзету;

  67. Нүктелер мен сызықтар;

  68. Толтырылмаған фигуралар;

  69. Толтырылған фигуралар;



3 курс СаЯСАТЫ


Сабақтарға қатысу міндетті болып табылады. Егер қандай-да бір себептермен студент сабаққа қатыса алмайтын болса, меңгерілмеген материал үшін студент жауапкершілікте болады.

Бақылау жұмыстары орындалуға міндетті және бекітілген мерзімде тапсырылуы керек. Мерзімінен кешіктіріліп орындалған жұмыстар автоматты түрде төмен бағаланады.

Аралық аттестациясының қорытындысы білім алушының сабаққа қатысуы, белгіленген мерзімде өздік жұмыстарын орындауы, сабақ барысындағы ауызша немесе жазбаша жауаптары, сонымен қатар аралық бақылау нәтижесі ескере отырып қойылады.

Егер білім алушы белгіленген мерзімде сәйкес келетін мекеменің растайтын құжатымен денсаулық жағдайына немесе басқа да дәлелді себептермен сабақ босатып, аралық бақылауды тапсыра алмаған жағдайда, білім алушы аралық бақылауды индивидуалды түрде тапсыруға құқылы. Бұл жағдайда оған көрсетілген құжаттарға сәйкес межелік бақылауды тапсыруға жеке мерзім бекітіледі.

Кез-келген көшіру немесе плагиат (дайын тапсырмаларды көшіру, қолдану және басқа білім алушының тапсырманы орындауы) жазасы аудиториядан шығару немесе бағасын «қанағаттанарлықсыз» деп тану түрінде болады.

Ұялы телефондар сабақ өту барысында сөндірілуі керек.



4 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ


Әрбір пән үшін кредит санына тәуелсіз бір академиялық кезең үшін 600 ұпай бөлінеді (1-7 апта – 270 ұпай және 30 ұпай сабаққа қатысуы үшін; 8-15 апта – 270 ұпай және 30 ұпай сабаққа қатысуы үшін).

Ұпайлардың апталар және білімді бақылау түрлері бойынша таратылуы 3-кестеде көрсетілген.



3-кесте

Апта

Зертханалық, практикалық сабақтардың, семинарлар, БӨЖ тақырыптары

Білімді бақылау түрі

Барлық балл


1

2

4

3

1-7

1-ші аптадан 7-ші аптаға дейін барлық аудиториялық сабақтарға қатысу

Оқытушы білім алушының сабақта болмау фактісін ғана белгілейді

30













Зертханалық сабақ, практикалық сабақ, семинар, СӨЖ

1


Программалау жүйелері туралы жалпы мәлімет

Ауызша сұрау




2

Паскаль тіліндегі программаның құрылымы

Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

3

Мәліметтер типтері. Cтандартты функциялар.

Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

4

Паскаль тілінің басқару операторлары

Ауызша сұрау

20

БӨЖ №1.

Сынақтық тапсырма

50

5

Pascal тілінде мәтіндік ақпараттарды өңдеу

Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

6

Процедуралар мен функциялар


Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

БӨЖ №2

Сынақтық тапсырма

50

7


Рекурсия


Тапсырма орындау Ауызша сұрау




1 Межелік бақылау

Компьютерлік тестілеу

70

1-ден 7 аптаға дейін оқу нәтижесінің ұпайлары

30+270=

300


8-15

1-ші аптадан 7-ші аптаға дейін барлық аудиториялық сабақтарға қатысу

Оқытушы білім алушының сабақта болмау фактісін ғана белгілейді

30

Зертханалық сабақ, практикалық сабақ, семинар, СӨЖ

8

Құрылымданған мәліметтер типтері. Массивтер

Тапсырма орындау Ауызша сұрау




9

Құрылымданған мәліметтер типтері. Жазбалар

Тапсырма орындау устый опрос

20

10

Құрылымданған мәліметтер типтері. Жиындар

Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

11

Файлдар


Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

БӨЖ №3

Сынақтық тапсырма

50

12

Динамикалық жады және нұсқауыш


Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

13

Модульдар


Тапсырма орындау Ауызша сұрау

20

14

Пернетақтаны, экранды, дыбысты басқару


Тапсырма орындау Ауызша сұрау




БӨЖ №4.

Сынақтық тапсырма

50

15

Графикалық және текстік режимдер

Тапсырма орындау Ауызша сұрау




2 Межелік бақылау


Компьютерлік тестілеу

70

8-ден 15 аптаға дейін оқу нәтижесінің ұпайлары

30+270=

300


Емтихан үшін қорытынды ұпай




400

Академиялық кезең үшін қорытынды ұпай




1000

Егер семестр бойынша қорытынды рейтингтік ұпай 300-ден 600 дейін ұпайды құраса, сол сияқты білім алушының осы пәннің пререквизиттері болып табылатын пәндер бойынша академиялық қарызы болмаса, білім алушы пән бойынша емтиханға жіберіледі. Пән бойынша қортынды баға үлгерім көрсеткіштерінің қосындысы ретінде анықталады: қортынды аттестация (60%), емтихан (40%), бұл 100% құрайды.

Пән бойынша білім алушы білімінің қортынды бағасы шкала бойынша анықталады (4-кесте).

4-кесте


Білімді бағалаудың көпбаллды әріптік жүйесі

Әріптік жүйе бойынша бағалау

Баллдардың цифрлық эквиваленті

Пайыздық

мазмұны


Дәстүрлі жүйе бойынша баға

А

4,0

95-100

Өте жақсы

А-

3,67

90-94

В+

3,33

85-89

Жақсы

В

3.00

80-84

В-

2,67

75-79

С+

2,33

70-74

Қанағаттанарлық


С

2,00

65-69

С-

1,67

60-64

Д+

1,33

55-59

Д

1,00

50-54

F

0,00

0-49

Қанағаттанарлықсыз



  1. ӘДЕБИЕТТЕР ЖӘНЕ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАР
    1. Негізгі әдебиеттер

      1. Каженова Ж.С. Программалау 1:Дәрістер жинағы. Семей, «Интеллект»,2009.-174бет.


      2. TURBO PASCAL 7.0. Алгоритмдік тілінде бағдарламалау /Нұрымбетов, Ә.Ү. - 2012

      3. Алгоритмдеу және программалау тілдері /Бөрібаев, Б.Б. - 2011

      4. Основы программирования на языке "ПАСКАЛЬ": Алгоритмизация и программирование /Даулеткулов, А.Б. - 2013

      5. Основы алгоритмизации и программирования / С. Дузельбаев, / - 2008

      6. Программалау технологиялары: Turbo Pascal /Сейпилова, Б. - 2009

    2. Қосымша әдебиеттер

      1. "Паскаль" тілінде программалау негіздері /Дәулетқұлов, А.Б. - 2005

      2. Turbo Pascal / Ж.Қ. Масанов / - 2004

      3. Pascal 7.0. Практическое программирование. Решение типовых задач /Климова, Л.М. - 2000

      4. М.Э.Абрамян. Programming Taskbook. Электронный задачник по программированию. Версия Ростов-на-Дону. 2005. Дата генерации PDF-документа: 26.10.2005.

      5. М.Э.Абрамян. Programming Taskbook. Электронный задачник по программированию. Версия 4.5. Ростов-на-Дону. 2005. Дата генерации PDF-документа: 26.10.2005.

    3. Интернет-ресурстар

      1. http://www.borlpasc.narod.ru

      2. http://www.pascal.hop.ru/cgi-bin/index.pl

      3. http://pascalstudy.narod.ru

жүктеу 196 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау