Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы №1(43), 2013
59
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы №1118
Жарлығымен Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға
арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана, Ақорда 2010ж.
2. «Бiлiм туралы» Қазақстан Республикасының Заңына ӛзгерiстер мен толықтырулар
енгiзу туралы. «Егемен Қазақстан» 2011 жылғы 29 қазандағы № 520-522 (26914);
«Казахстанская правда» от 29 октября 2011 года № 346-347 (26737-26738).
3. М.Херхагер, Х.Партолль MathCad 2000:/Пер.с нем.под ред.К.Ю.Королькова
Полное руководство.Киев «Ирина»2000.-с.416
4. В. П.Дьяконов, И. В.Абраменкова MathCAD 7.0 в математике, физике и Іnternet. -
Издательство «Нолидж» М., 1999.
5. Б.Р.Қасқатаева. Математиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі. І - бӛлім. Оқу
құралы. Қазмемқызпи. Алматы: 2007. 145 б.
6. Б.Р.Қасқатаева Математикалық моделдеу туралы. Мақала. Ж: Ұлт тағылымы. 5 б.
РЕЗЮМЕ
Рассматривается возможность решение задач используя программу Mathcad в
изучении теории элементов функции комплексных переменных.
SUMMARY
The article deals with the possibilities of solving the tasks using Mathcad programme in
studying theory of elements in variable complex .
ӘОЖ 518 Б 79
ӚНДІРІСТІК ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУДЕ ТИІМДІ ӘДІСТЕРДІ ҚОЛДАНУ
Б.С.Қанжарова- п.ғ.к., доцент, А.А.Бұршанова - 2 курс магистранты
(Алматы қ., Қазмемқызпу)
Аннотация: Қарапайым экономикалық есептердің математикалық модельдерін
құруда, ӛндірістік процестерді зерттеуде кеңінен қолданылатын тәсілдердің бірі –
сызықтық программалау. Мұндай есептің мақсаты - әрбір адам ӛз еңбегінен нәтижелі әрі
тиімді ӛнім алу. Сызықтық программалаудың есептерін сызықтық алгебралық теңсіздіктер
жүйесін қолдану арқылы шешу әдісі қарастырылады.
Түйін сӛздер: Сызықтық программалау, симплекс әдісі, сызықтық алгебралық
теңсіздіктер жүйесі, функция, ӛнім, табыс, ресурс.
Ӛндірістік процестерді зерттеуде кеңінен қолданылатын тәсілдердің бірі – сызықтық
программалау.
Сызықтық программалау есебінің жалпылама түрі былай жазылады:
Берілген
.
0
)
,...,
,
(
.....
..........
..........
,
0
)
,...,
,
(
,
0
)
,...,
,
(
2
1
2
1
2
2
1
1
n
m
n
n
x
x
x
g
x
x
x
g
x
x
x
g
(1)
сызықтық шектеулерді қанағаттандыратын
n
x
x
x
f
y
,...,
,
2
1
(2)
60 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(43), 2013
функциясының экстремумын табу қажет. Бұл жерде у функциясы сызықтық ӛрнек түрінде
берілгендіктен, жалпы жағдайда
n
j
x
y
j
,...,
2
,
1
,
0
Демек, (1) облысының ішкі нүктелерінде функцияның экстремальді мәні
табылмайды. Функцияға экстремум әперетін облыстың нүктелері оның шекарасында
жатады. Сол себептен функцияның шекарада жатқан экстремальді мәндерін табу үшін
ерекше математикалық тәсілдер қажет болды. Міне, осындай есептерді зерттеу үшін
сызықтық программалау тәсілдері кеңінен қолданылады [1, 3-6 б.].
Есептің жалпылама түрін алу үшін ӛнімдердің n түрін шығаруға қорлардың m түрі
пайдаланады дейік. Мұндағы,
n
j
A
j
,...,
2
,
1
деп ӛнімдердің түрлерін,
m
i
B
i
,...,
2
,
1
деп пайдаланатын қорлар түрлерін,
i
b
деп сол қорлардың жалпы
шектеулі кӛлемін,
j
c
деп ӛнімнің дара
j
түрін сатудан алатын пайданың мӛлшерін, ал
i j
a
-деп қорлардың i түрінің дара
j
ӛнімін шығаруға қажет мӛлшерін белгілейік.
Онда есептің берілгенін 1-кесте түрінде беруге болады
1-кесте
Қор түрлері
Дара ӛнімге шаққандағы нормативті шығын
Қор кӛлемі
1
A
2
A
…
n
A
1
B
2
B
.
.
.
m
B
11
a
21
a
.
.
.
1
m
a
12
a
22
a
.
.
.
2
m
a
…
…
…
…
…
1
a
2
a
.
.
.
mn
a
1
b
2
b
.
.
.
m
b
Пайда, теңге
1
c
2
c
…
n
c
Егер
j
x
деп дайындалатын ӛнімнің
j
түрінің мӛлшерін белгілесек, онда бұл
есептің математикалық моделі тӛмендегідей болады.
Берілген
n
n
x
c
x
c
x
c
х
f
...
)
(
2
2
1
1
(3)
мақсат функциясына максимум мән әперетін және мына сызықты теңсіздіктерін:
m
n
mn
m
m
n
n
n
n
b
x
a
x
a
x
a
b
x
a
x
a
x
a
b
x
a
x
a
x
a
...
...
...
2
1
1
1
2
2
2
22
1
21
1
1
2
12
1
11
(4)
n
j
x
j
,...,
2
,
1
,
0
(5)
қанағаттандыратын
n
x
x
x
X
,...,
,
2
1
векторын табу қажет болады[1, 8-14б.].
Мысал. «Тоқаш» жекеменшік кәсіпорыны (1) және (2) түрлі ресурстарды
пайдаланып А, В, С түрлі нан-тоқаш тағамдарын ӛндіреді және кәсіпорын күніне
ресурстардың 12 және 8 шартты ӛлшем бірлігінен аспайтын мӛлшерін ғана игере алады.
Басқа технологиялық мәліметтер тӛмендегі 2-кестеде кӛрсетілген.
Жалпы табыс кӛзі ең үлкен болатын тиімді ӛндіріс жоспарын анықтау қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |
