Есімдік, түрлері, түрленуі

• Есімдік.

• Есімдік.

• 1) Білімділік мақсаты: Ауызекі сөйлеу тілінде қажеттілік тудыратын
• есімдік жайлы түсініктерін қалыптастыру,білім дағдыларын кеңейту
• 2) Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың танымдық қабілетін,
• тілін,ой-өрісін,ойлау қабілетін дамыту,сөздік қорын молайту
• 3) Тәрбиелік мақсаты: Тілге деген ынтасын молайту,адамгершілік
• қасиеттерге баулып,туған жер табиғатын қорғайтын азаматтарды
• тәрбиелеу

• Сабақтың мақсаты:

• 1) Білімділік мақсаты: Ауызекі сөйлеу тілінде қажеттілік тудыратын
• есімдік жайлы түсініктерін қалыптастыру,білім дағдыларын кеңейту
• 2) Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың танымдық қабілетін,
• тілін,ой-өрісін,ойлау қабілетін дамыту,сөздік қорын молайту
• 3) Тәрбиелік мақсаты: Тілге деген ынтасын молайту,адамгершілік
• қасиеттерге баулып,туған жер табиғатын қорғайтын азаматтарды
• тәрбиелеу

I I Тақтамен жұмыс.

• I I Тақтамен жұмыс.
• Тақтаға мынадай мысалдар жазылады (немесе үзіліс кезінде жазылып қойылады). Олар:
• Абай – халқымыздың мақтанышы , ойшыл данасы. (?)
• Елтаңба, Жалау, Әнұран – Қазақстан Республикасының нышандары. (?)
• Өнерлі бала топта озады (?)
• Бірнеше (3,4,5) түрлі суретті көрмеге жібердік (Бірнеше –? Сөз табы).
• Мұғалім:-Зат есім орнына қандай сөз табы қолдалынып тұр?
• Оқушылар: (Есте сақтау үшін хормен айтып шығады).

• Тақтамен жұмыс.

III.Анықта. Жаңа сабаққа түсінік алу.

• III.Анықта. Жаңа сабаққа түсінік алу.

• Есімдік

• Зат есім
• Марат келді.
• Ол келді.

• Сын есім
• Тегісшіл – біздің ауыл.
• Анау біздің ауыл.

• Сан есім
• Бес оқушы келді.
• Бірнеше оқушы келді.

• Жаңа сабақ кезеңі:

Есімдік Зат есім, сын есім және сан есімнің орнына жүретін сөз табы

• жіктеу
• сілтеу
• сұрау
• өздік
• жалпылау
• белгісіздік
• болымсыздық

• Мағынасына қарай 7 түрі бар:

• ТАБИҒАТ

Табиғат көрінісі қандай? - Табиғаттың қандай болғанын қалайсың? - Әрине , тамаша табиғатты қалаймыз,-дей отырып, бүгінгі тақырып «Табиғат тамашасы және есімдік»

• Келесі кезекте туған жер табиғатына саяхат жасалады
• ,ол үшін жолда
• кездесетін қақпа бар.
• Сынып екі топқа бөлінеді.

• «Алтын қақпа» ойынының кезеңдері:
• • «Тас қақпа» – Зерттеушілік кезең
• • «Қола қақпа» – Ізденушілік кезеңі
• • «Күміс қақпа» – Тәжірибелік кезең
• • «Алтын қақпа» – Шығармашылық кезеңі
• • Қорытынды. “Кені байдың-елі бай ”

• • Ойынның барысы:
• • «Тас қақпа» – Зерттеушілік кезең.
• Тас қақпа тапсырмасы:
• Табиғат........... байлығымыз. Барыс...........жерді мекендейді. Табиғатты
• қорғау-.......... адамның борышы. .........қорықта су құстары мекендейді. ........
• Қазақстанның қай жерінде тұрасың? Зайсан көлінде балықтың............. түрі
• кездеседі.
• Қажетті сөздер: осы,мына, барлық,біздің,барша,сен.
• Екі топ жарыса ,тиісті сөздерді қойып шығады.

• «Тас қақпа» – Зерттеушілік кезең.

«Қола қақпа» – Ізденушілік кезеңінің

• Шарты: I топ тапсырмасы: Берілген сұрақтардағы орыс сөздерін аудару,сол
• сұрақтарға есімдіктерді қатыстыра ,жауап беру.
• -Тобыл –өзені туралы /что /білесің?
• -/Это / өзен ұнай ма?
• -/Этот/ жерді /какой/ саяхатшы аралаған?
• -Алатау өңірінде /ты/ болдың ба?
• /Сөздікпен жұмыс жасайды,әрі диалог құрайды.

II топ тапсырмасы:

• Берілген өлеңдегі негізгі ойды анықтау, есімдікті анықтау,басқа есімдіктермен алмастыру.
• Ақсу,Көксу,Қарасу,
• Бұл сумен түстеп танысу.
• Ырғыз,Торғай ,Аякөз,
• Сай-саланың бәрі - су«Қола қақпа» кезеңінің аяқталғанын жариялай отырып, «Күміс қақпа» –
• тәжірибелік кезеңінің басталғанын хабарлау. «Күміс қақпа» кезеңінің
• шартымен таныстыру.

«Күміс қақпа» тәжірибелік кезең

• Шарты: 2 топты жарыстыра, жұмбақтың шешуін шешу.
• Жұмбақ сұрақтар» Бұл қай есімдіктер?»
• 1. Етікші аспабының бірімен ұқсас келетін есімдіктің қай түрі?
• 2. Басқаның бәрін өзі сұрайды, өзінен ешкім сұрамайды?
• 3. Жақтас жалғауға жіктеле қояды, жақтас емесіне жоламай қояды?
• 4. Көпшіл және көңілшек,
• Ештемені бөліп жармайды,
• Көптік ұғым беріп,
• Көпшілікті қармайды

«Алтын қақпа» – Шығармашылық кезеңінің шартымен таныстыру.

• Шарты: Берілген есімдіктерді қатыстырып сөйлем құрау.
• (Әркім, ешкім, ешқашан, ешқандай)

• Оқушылар зерттей отырып, мұғалім есімдік жайлы түсінік береді.
• Зертте:Түсініктерін тексеру мақсатында алдарына семантикалық карта
• үлестіріледі. Сөздерді тиісті ұяшықтарға орналастырады.Ол үшін шартты
• белгімен белгілейді.
• Сөздер Зат есім Сын есім Сан есім Есімдік
• Үлкен Кімдер
• Бәрі
• Жолаушы
• Ешкім
• Мынау
• Үш жүз
• Абыройлы
• Есімдік қатарын 2 топ дауыстап оқып береді

Зертте:Түсініктерін тексеру мақсатында алдарына семантикалық карта үлестіріледі.

• Зертте:Түсініктерін тексеру мақсатында алдарына семантикалық карта үлестіріледі.
• Сөздерді тиісті ұяшықтарға орналастырады.Ол үшін шартты
• белгімен белгілейді.
• Сөздер Зат есім Сын есім Сан есім Есімдік
• Үлкен Кімдер
• Бәрі
• Жолаушы
• Ешкім
• Мынау
• Үш жүз
• Абыройлы
• Есімдік қатарын 2 топ дауыстап оқып береді.

Ескерту:

• Еш, кей, әлде, әр, қайсы, бір есімдіктері зат есіммен және сын есіммен тіркесіп келгенде , бөлек жазылады. Мысалы, еш уақытым жоқ, кей кезде, әр адам, әр түрлі т.б.

Есімдіктерді септе

• 1- қатар: мен, сен
• 2- қатар: ол, бұл
• 3- қатар: ешкім, бәрі

Есімдіктерді тәуелде

• 1- қатар: ол, бұл
• 2- қатар: мынау, кім
• 3- қатар: ешкім, өз

1- жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқу, Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қой:

• Құс емес бірайбарлы,
• Көкек – тіп-тік айдарлы.
• Ол – жыл құсы,
• Көктемде
• Қар кетіп, жер кепкенде,
• Жылы жақтан қайтады,
• Өз атын тек айтады.

2- жаттығу. Жаңылтпашты оқып жатқа жаз, есімдіктерді тап:

• Ол аралда да марал,
• Бұл аралда да марал.
• От екен маралға арал,
• Оттасын аралда марал.

Сабақты бектіу:

• Берілген сөздердің ішінен есімдіктерді теріп жаз.
• Сен, сағат, екі, біз, қонақ, ешкім, табиғат, ол, өзі, байтақ
• Есімдіктер:
• ————————————————————

• Оқулықтағы 4- жаттығу.
• Мәтінді көшіріпжаз.Есімдіктерді тап, оларға сұрақ қой. 149 бет

жүктеу 0,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: